Την 18η Φεβρουαρίου 2011, διοργανώθηκε από την Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος σε συνεργασία με το Συνήγορο του Πολίτη και το Εργαστήριο Εγκληματολογικών και Ποινικών Ερευνών του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνεδριακή ημερίδα με θέμα «Διαφάνεια και Καταπολέμηση της Διαφθοράς. Θεσμικές συγκλίσεις και παράλληλοι δρόμοι», στην οποία παρευρέθηκε μεγάλη μερίδα εισαγγελικών και δικαστικών λειρουργών, φοιτητές και δικηγόροι.

Η ημερίδα ξεκίνησε με χαιρετισμούς από τον Πρόεδρο του Αρείου Παγου κ. Ι. Καλαμίδα, ο οποίος τόνισε την ανάγκη για παρεμβάσεις προκειμένου να εκλείψουν τα φαινόμενα της διαφθοράς στην Ελλάδα, από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Ιωάννη Τέντε, που αναφέρθηκε στη σχέση του φαινομένου της διαφθοράς με τις μεγάλες ποινικές υποθέσεις των τελευταίων ετών και από τον Γενικό Γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Ι. Ιωαννίδη ο οποίος ανέπτυξε τις αρμοδιότητες και τα καθηκοντά του στη νεοσυσταθείσα με το π.δ. 94/2010 θέση του ως Γενικoύ Γραμματέα Διαφάνειας του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Ακολούθησε, υπό την προεδρία της κας. Άννας Ψαρούδα – Μπενάκη, Ομότιμης Καθηγήτριας Ποινικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Προέδρου της Βουλής,  η εσαγωγική ομιλία με θέμα «Διαφάνεια και Διαφθορά» του κ. Δημήτριου Βλάσση, επικεφαλής της Υπηρεσίας για τη Διαφθορά και το Οικονομικό ΄Εγκλημα του ΟΗΕ (UNODC, Βιέννη), την  οποία ανέπτυξε ο καθηγητής Ποινικού Δικαίου και Εγκληματολογίας του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νέστωρ Κουράκης, λόγω κωλύματος του κ. Βλάσση. Η πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του κ. Βλάσση είχε ως θέμα της την αντιμετώπιση της διαφθοράς μέσα από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα με το  ν. 3666/2008 και αποτελεί το σημαντικότερο σήμερα εργαλείο καταπολέμησης της διαφθοράς, καθώς προσεγγίζει το πολυδιάστατο και διεθνές, πλέον, αυτό φαινόμενο τόσο σε σχέση με την πρόληψή του όσο και την καταστολή του, προβλέποντας μέτρα που αφορούν το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.  

 

Στη συνέχεια, στο δεύτερο μέρος της ημερίδας με ειδικότερο θέμα «Έλεγχος και διαμεσολάβηση στη δημόσια διοίκηση», υπο την προεδρία της κας. Καλλιόπης Σπανού, Συνήγορου του Πολίτη η συζήτηση και ο προβληματισμός κινήθηκαν γύρω από βασικούς εποπτικούς μηχανισμούς οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι, μεταξύ άλλων, με την αντιμετώπιση της διαφθοράς στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Ειδικότερα η κα. Μαρία Λιαδή, Ειδικός Επιστήμονας του Συνηγόρου του Πολίτη, στην ομιλία της  με θέμα «Ο προληπτικός ρόλος του Συνήγορου του Πολιτη» αναφέρθηκε διεξοδικά και με πληρότητα στις αρμοδιότητες του Συνηγόρου του Πολίτη ως Ανεξάρτητη Αρχή στην αντιμετώπιση φαινομένων και κρουσμάτων διαφθοράς με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι πολίτες στην καθημερινότητά τους.

Εξειδικευμένη και άκρως ενδιαφέρουςα ήταν στην συνέχια η ομιλία  του  κ. Νικόλαου Δουλαβίρη, Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης με θέμα «Ο Διοικητικός έλεγχος των ελεγκτικών σωμάτων (ΓΕΕΔΔ κ.λπ)», ενώ το δεύτερο μέρος της ημερίδας έκλεισε ο Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, κ. Ρούσσος Εμμανουήλ Παπαδάκης, ο οποίος με την ομιλία του «Ο ρόλος της Εισαγγελικής Αρχής», αναφέρθηκε στις αρμοδιότητες κατά το νόμο αλλά και κατά τη φύσης της εισαγγελικής αρχής ως ανεξάρτητης σε σχέση με την καταπολέμηση κρουσμάτων διαφθοράς στην καθημερινότητα των πολιτών και την ανάγκη για λήψη μέτρων για την προώθηση της διαφάνειας και της ισότητας των πολιτών απέναντι στο νόμο και στις παρεχόμενες από το κράτος υπηρεσίες.

Το τρίτο μέρος της ημερίδας, υπό την προεδρία του κ. Παναγιώτη Μπρακουμάτσου, Αντιεισαγγελέα Εφετών και Προέδρου της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, ο οποίος παρατήρησε ότι τα πεδία δράσης και δραστηριοτήτων του Συνηγόρου του Πολίτη και της Εισαγγελικής Αρχής εφάπτονται και δεν συγκρούονται, είχε ως ειδικότερο θέμα «Διασταυρούμενες αρμοδιότητες Εισαγγελέιας και Συνηγόρου του Πολίτη»,  και ξεκίνησε με την ομιλία του κ. Ευτύχιου Φυτράκη, Συνηγόρου του Πολίτη με θέμα «Κακοδιοίκηση και ποινική καταστολή». Ο κ. Φυτράκης αναφέρθηκε αναλυτικά στις διασταυρούμενες – πλην όμως διακριτές και ανεξάρτητες μεταξύ τους – αρμοδιότητες του Συνηγόρου του Πολίτη ως ανεξάρτητης αρχής με βασική αρμοδιότητα του την καταπολέμηση της δραστηριότητας και της Εισαγγελικής Αρχής που ως αποστολή της έχει τη δίωξη του εγκλήματος.

Στη συνέχεια, η Αντιεισαγγελέας Πρωτοδικών κα. Ευγενία Σαθοπούλου στην εισήγησή της με θέμα «Ο ψυχιατρικός εγκλεισμός», στηρίχθηκε σε αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε 300 δικαστικές αποφάσεις και αιτήσεις που αφορούσαν ακούσιο εγκλεισμό και ανέπτυξε τα φαινομενα κακοδιοίκησης, αδιαφάνειας και γραφειοκρατίας που πολλές φορές που παρατηρούνται σε μία τόσο σοβαρή και κοινωνικά ευαίσθητη διαδικασία, όπως είναι αυτή του ακούσιου εγκλεισμού φερομένων ως ψυχικά ασθενών συνανθρώπων μας.

Ακολούθησε η παρέμβαση της Εισαγγελέως Πρωτοδικών Αθηνών κα. Βίκυς Κρινά με θέμα «Η πρόσβαση στα έγγραφα», η οποία ανέπτυξε τις προϋποθέσεις του κατά το άρθρο 10 παρ.1, 3 του Συντάγματος δικαιώματος κάθε πολίτη να έχει πρόσβαση στα έγγραφα που τον αφορούν, στα συστατικά του εν λόγω δικαιώματος, τις προϋποθέσεις άσκησής του και στους περιορισμούς του. Το τρίτο μέρος της ημερίδας συνεχίστηκε με την ομιλία των κ.κ. Ζωής Καραμήτρου και Κυριάκου Λουκάκου, Συνηγόρων του Πολίτη με θέμα «Ο ρόλος του Συνηγόρου του Πολίτη στην προστασία του φυσικού, οικιστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και στην ποιότητα ζωής των πολιτών – Η συνεργασια με την εισαγγελική αρχή», που αναφέρθηκαν στο διαμεσολαβητικό ρόλο του Συνηγόρου του Πολίτη σε θέματα που αφορούν την  προστασία του Περιβάλλοντος και την ανάγκη της αποτελεσματικής συνεργασίας του με την Εισαγγελική αρχή και ολοκληρώθηκε με την ομιλία του κ. Ανδρέα Καραφλού, Εισαγγελέα Πρωτοδικών, με θέμα «Προστασία Περιβάλλοντος και Πολιτιστικών Αγαθών», ο οποίος τόνισε την αναγκαιότητα εισαγωγής νέας νομοθεσίας σε σχέση με το περιβάλλον, διακρίνοντας το διωκτικό ρόλο του Εισαγγελέα Περιβάλλοντος από τις διαμεσολαβητικές με χαρακτηριστικά κοινωνικής πολιτικής, αρμοδιότητες του Συνηγόρου του Πολίτη. 

Το τέταρτο μέρος της ημερίδας, υπό την προεδρία της ομότιμης καθηγήτριας Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κ. Δ. Σπινέλλη με ειδικότερο θέμα «Εφικτοί Τρόποι Αντιμετώπισης του προβλήματος της Διαφθοράς στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Ιταλία» ξεκίνησε με την ενδιαφέρουσα παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων έρευνας που διεξάγεται σχετικά με την αντίληψη των πολιτών για την έννοια και το φαινόμενο της διαφθοράς από την ομότιμη Καθηγήτρια κα. Καλλιόπη Σπινέλλη και συνεχίστηκε με την ομιλία του Επιθερωητή Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέναδρου Ρακιντζή, ο οποίος παρέθεσε πραγματικά στοιχεία για τις επιπτώσεις της διαφθοράς στην ελληνική οικονομία και αναφέρθηκε διεξοδικά στους παράγοντες που ενθαρρύνουν το φαινόμενο της διαφθοράς και στην ανάγκη όχι μόνο καταστολής του φαινόμένου, αλλά και πρόληψης και εκπαίδευσης των πολιτών σχετικά με αυτό.

Ακολούθησε στη συνέχεια η ομιλία του Προέδρου της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος κ. Κ. Μπακούρη, ο οποίος αναφέρθηκε στο σημαντικό ρόλο της Διεθνούς Διαφάνειας σε σχέση με την κατανόηση και καταπολέμηση του φαινομένου της Διαφθοράς και στις διεθνώς συντονισμένες προσπάθειες που καταβάλλονται κάθε χρόνο από το Διεθνή Διαφάνεια για τη λήψη μέτρων μέτρων αντιμετώπισής της και προστασίας των πολιτών από φαινόμενα κακοδιοίκησης.

Το τέταρτο μέρος της ημερίδας συνεχίστηκε με την πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα ομιλία της Καθηγήτριας του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου κας. Μαρίας Καπαρδή - Κραμβιά, η οποία αναφέρθηκε στο φαινόμενο της διαφθοράς όπως αυτό εκδηλώνεται στην Κύπρο και στις προσπάθειες νομοθετικής αντιμετωπισής του, ενώ το τέταρτο μέρος της ημερίδας ολοκληρώθηκε με την ομιλία της Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Insubria (Ιταλία) κας. Grazia Mannozzi, την οποία ανέπτυξε ο Καθηγητής Ποινικού Δικαίου και Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νέστωρ Κουράκης. Στην ομιλία της η κ. Mannozi αναφέρθηκε στα κρούσματα διαφθοράς στην Ιταλία τα οποία άρχισαν να γίνονται εντονότερα από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και στις συντονισμένες προσπάθειες αντιμετώπισής της μέσω του ποιικού δικαίου και από το 1992 με την διεθνώς γνωστή, ως επιχείρηση «clean hands», για την πάταξη της διαφθοράς.

Ακολούθησε συζήτηση και γόνιμος διάλογος μεταξύ των ομιλητών και των συνέδρων οι οποίοι κατέστησαν σαφή την αγωνία τους, ανεξαρτήτως του επαγγελματικού κλάδου προέλευσής του, για τα φαινόμενα διαφθοράς στην Ελλάδα και την ανάγκη για αναδιάρθρωση του συστήματος δημόσιας διοίκησης ώστε να λειτουργεί αποτελεσματικά μεν, με ισότητα προς όλους τους πολίτες δε.

Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με την παρούσιαση συμπερασμάτων και την ανάπτυξη ειδικοτέρων και συγκεκριμένων προτάσεων και μέτρων για την αντιμετώπιση της διαφθοράς από τον Καθηγητή Ποινικού Δικαίου και Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νέστορα Κουράκη, ο οποίος εξήρε την ανάγκη να υπάρξει γόνιμος διάλογος στο θέμα της αντιμετώπισης της διαφθροάς, προκειμένου να ληφθούν άμεσα και πρωτίστως αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισής της.