Εξέχουσες νομικές προσωπικότητες έδωσαν το παρόν στην επιτυχημένη εκδήλωση που διοργάνωσε ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών στις 9 Νοεμβρίου 2009 στο κτήριο της Εθνικής Τράπεζας στην οδό Αιόλου στο πλαίσιο του εορτασμού των πενήντα χρόνων λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Επίτιμοι προσκεκλημένοι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Jean – Paul Costa, καθώς επίσης και ο Αντιπρόεδρος του ίδιου Δικαστηρίου κύριος Χ. Ροζάκης, όπως και η επικεφαλής του Ελληνικού Τμήματος του ΕΔΑΔ κα Μ. Τσίρλη. Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, κύριος Δ. Παξινός, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, κύριος Χ. Καστανίδης και οι πρόεδροι των ανωτάτων δικαστηρίων της Επικράτειας: ο κύριος Γ. Καλαμίδας, πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ο κύριος Π. Πικραμένος, πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας και ο κύριος Γ. Κούρτης, πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Αρχικά χαιρετισμό απηύθυνε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, κύριος Χ. Καστανίδης, ο οποίος εξήρε την ύπαρξη και τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο, όπως υπογράμμισε, τιμά τον νομικό πολιτισμό και συνδράμει στη διαμόρφωση μιας ορθής πολυμορφικής νομικής πραγματικότητας.

 

Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Π. Πικραμένος, ο οποίος επικεντρώθηκε στα τρία κυριότερα επιτεύγματα του Δικαστηρίου, τονίζοντας ότι αυτό αποτελεί το ultimum refugium (έσχατο καταφύγιο) προσφυγής των θιγέντων πολιτών, ότι βοηθά στην άρση νομικών διαφορών και στην εξομάλυνση των όποιων ανισοτήτων και ότι τέλος αποτελεί κύρια πηγή έμπνευσης για άλλα διεθνή συστήματα δικαστικής προστασίας δικαιωμάτων.

Έπειτα από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, στο βήμα ανέβηκε ο κύριος Γ. Καλαμίδας, πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ο οποίος και αυτός με τη σειρά του χαιρέτησε τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και έκανε λόγο για τη ρηξικέλευθη νομολογία του εν λόγω δικαστηρίου, του οποίου οι δικαστικές αποφάσεις ορισμένες φορές, όπως ο ίδιος σημείωσε, δεν συνάδουν με το περί δικαίου αίσθημα, όπως για παράδειγμα η αποκαθήλωση του Σταυρού στα σχολεία (πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου). Εξαιτίας, λοιπόν, του γεγονότος ότι διαφορετικά αποδέχεται μια μεγάλη μερίδα πολιτών την εκάστοτε δικαστική απόφαση του Δικαστηρίου, το τελευταίο πρέπει να προσπαθήσει να επιτύχει μια ευρύτερη κοινωνική αποδοχή των αποφάσεών του χωρίς βέβαια αυτό να αποτελέσει τροχοπέδη στην εξέλιξη της νομολογιακής του σκέψης.

Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κύριος Γ. Κούρτης ο οποίος ανέφερε ότι η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αποτέλεσε, και η λειτουργία του συνεχίζει να αποτελεί, νέα πνοή για την πληρέστερη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των πολιτών. Συνέχισε, τέλος, λέγοντας ότι η πλούσια προσφορά του Δικαστηρίου στον νομικό κόσμο στηρίζεται κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος στην εργατικότητα των δικαστών του.

Τη σκυτάλη της συζήτησης έλαβε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κ. Jean Paul Costa, ο οποίος αφού ευχαρίστησε τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών και τον Πρόεδρο κύριο Δ. Παξινό για την τιμητική αυτή εκδήλωση, αναφέρθηκε στην νομολογιακή παραγωγή και εξέλιξη του Δικαστηρίου και την επιρροή της νομολογίας αυτής συγκεκριμένα στη γαλλική έννομη τάξη. Ο κύριος Costa έδωσε πολλά παραδείγματα από τη Γαλλία και τις καταδίκες της από το δικαστήριο του Στρασβούργου, οι οποίες την επηρέασαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αναθεωρήσει τη νομολογία της και να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ.

Ως επόμενος ομιλητής ακολούθησε ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κύριος Χ. Ροζάκης. Ο κύριος Ροζάκης τόνισε τη μαζική εισροή εξαιρετικά μεγάλου αριθμού υποθέσεων στο Στρασβούργο, γεγονός που επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πολιτών στην κρίση του Δικαστηρίου. Το δικαστήριο, σύμφωνα με τον ομιλούντα, παρέχει μια ενιαία προστασία των δικαιωμάτων στον κοινό ευρωπαϊκό χώρο και δημιουργεί έτσι ένα εύκρατο κλίμα ευρωπαϊκών συναντιλήψεων. Η νομολογία του Δικαστηρίου έχει πετύχει την προσαρμογή της στις τρέχουσες πολιτικές και οικονομικές συνθήκες, καθώς και την ανάπτυξη νέων δικαιωμάτων που ερμηνεύονται με ευρύτητα. Τέλος, οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ απευθύνονται πέρα από τον κύκλο των διαδίκων και σε τρίτα κράτη, αμέτοχα, τα οποία από τη στιγμή που πληροφορούνται την απόφαση, πρέπει να ελέγξουν αν η δική τους έννομη τάξη συγκρούεται με τη δρομολογημένη παραβίαση.  Αποσκοπείται έτσι η επίτευξη μεγαλύτερης ενότητας ανάμεσα στα μέλη του Δικαστηρίου.

Τελευταία ομιλήτρια η κυρία Μ. Τσίρλη, επικεφαλής του ελληνικού νομικού τμήματος του ΕΔΔΑ, η οποία έδωσε έμφαση κυρίως στο δικονομικό μέρος της δίκης ενώπιον του Δικαστηρίου, στην αρχή της δίκαιης δίκης και στις καταδίκες της Ελλάδας για την τυπολατρική προσέγγιση των ένδικων μέσων (αναίρεση από τον Άρειο Πάγο), καθώς και την άτεγκτη προσκόλληση των ελληνικών δικαστηρίων στο τυπολατρικό γράμμα ορισμένων κανόνων δικαίου. Πρέπει να δίνεται έμφαση στα ουσιαστικά δικαιώματα έναντι των τυπικών διατάξεων, αν πράγματι σκοπός είναι η πραγματική προστασία των ατομικών δικαιωμάτων. Τέλος, η κυρία Τσίρλη υπογράμμισε ότι η νομολογία του ΕΔΔΑ αποτελεί και πρέπει να αποτελεί πηγή έμπνευσης για τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας μας.

Ακολούθησε παράδοση δώρων στους τρεις προαναφερθέντες επίτιμους προσκεκλημένους του ΕΔΔΑ, καθώς και μουσική εκδήλωση της χορωδίας του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών για τον εορτασμό των 50 χρόνων λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.