CURRENT ISSUE      CENTRE FOR PENAL AND CRIMINOLOGICAL RESEARCH      THE STAFF... (2003-2015)      ARCHIVE (ALL ISSUES)    Issue 7_eng -    
ART & CRIME

Issue 1 - September 2010


Print it     Send to a friend     Smaller  Larger Font size



Share |



ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΣΑΣΑ
‘Η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΚΟΥΚΟΥΒΑΓΙΑΣ’

του Απόστολου Γιαννακούλια,
φοιτητή Νομικής Αθηνών

Η δεκαετία του 1960 είναι μια περίοδος έντονων πολιτικών και κοινωνικών ζυμώσεων για την Ιταλία. Ο αριστερός συγγραφέας Λεονάρντο Σάσα (19821-1989) είναι από τους λίγους διανοούμενους που, μέσα σε αυτό τον αναβρασμό ιδεών αλλά και της προκλητικής σιωπής και συνενοχής, θα αναδείξει το καυτό πρόβλημα της μαφίας και τη διαφθορά του πολιτικού συστήματος και θα προβλέψει τη βία που θα ξεσπούσε αργότερα από τους ακροαριστερούς και τη νέο-φασιστική δεξιά. Ξεκινώντας από θέματα που αφορούν την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Σικελία, αναδεικνύει τα προβλήματα με τα οποία θα κληθεί σιγά σιγά να αναμετρηθεί όλη η Ιταλία.
 

Ο Λεονάρντο Σάσα είναι ο συγγραφέας της ‘ιταλικής συνείδησης’, της sicilitudine (σικελικότητα). Γεννήθηκε το 1921 στη Σικελία και πέθανε στο Παλέρμο το 1989.
Μέλος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος – το οποίο εκπροσώπησε στο δημοτικό συμβούλιο του Παλέρμο· εκλέχτηκε δυο φορές βουλευτής, με το ΚΚΙ και με το Ριζοσπαστικό Κόμμα.
Εκφράζει ένα ξεχωριστό λογοτεχνικό είδος, αφού ήταν από τους πρώτους που κατέγραψε και ανέλυσε την πολιτική διαφθορά, τις σχέσεις των πολιτικών με τη μαφία και το παρακράτος.

Το 1961 έγραψε την πρώτη ιδιότυπη ‘αστυνομική’ του νουβέλα με τίτλο ‘Η μέρα της κουκουβάγιας’ (Il giorno della civetta). Όντας το πρώτο λογοτεχνικό κείμενο που καταπιάστηκε με το θέμα της μαφίας, όταν κυκλοφόρησε προκάλεσε μεγάλο σάλο στην Ιταλία.
 
Το βιβλίο διαδραματίζεται τη δεκαετία του 60 σε μία μικρή πόλη της Σικελίας, και έχει ως πρωταγωνιστή τον αστυνομικό επιθεωρητή λοχαγό Μπελόντι. Ο συγκεκριμένος ξεκινά μια έρευνα διαλεύκανσης ενός φόνου ο οποίος πραγματοποιείται ένα πρωί στην κεντρική πλατεία της πόλης, την πλατεία Γκαριμπάλντι. Το θύμα είναι ο εργολάβος Σαλβατόρε Κολασμπέρνα, ένας από τους ιδιοκτήτες του οικοδομικού συνεταιρισμού «Σάντα Φάρα». Προς έκπληξη όμως του αστυνόμου, μια και εκείνη την ώρα η πλατεία σφύζει κανονικά από ζωή, κανείς δεν είναι αυτόπτης μάρτυρας στη σκηνή αφού κανείς δεν πρόσεξε κάτι συγκεκριμένο. Προσπαθώντας λοιπόν ο αστυνόμος να βγάλει άκρη σε αυτήν την ιστορία, διαπιστώνει ότι το θύμα είχε στο παρελθόν δεχτεί απειλητικά μηνύματα, αλλά δεν είχε πειθαρχήσει στο καθεστώς της περιοχής. Συμπεραίνει σταδιακά ότι η περιοχή κυριαρχείται από μία οργάνωση για την οποία κανείς δεν είναι διατεθειμένος να μιλήσει. Μόνος του λοιπόν ο λοχαγός Μπελόντι θα έρθει αντιμέτωπος με την οργάνωση αυτή και με τα υψηλώς ιστάμενα πρόσωπα με τα οποία συνεργάζεται. Η έρευνα που διεξάγουν οι καραμπινιέροι τελικά καταρρέει με την παροχή άλλοθι στους κατηγορούμενους μαφιόζους και το θέμα κλείνει.
 
Ο λογαγός των καραμπινιέρων Μπελόντι είναι ο άνθρωπος που πιστεύει στις αξίες μιας δημοκρατικής και μοντέρνας κοινωνίας και στο νόμο της Δημοκρατίας, αλλά σύντομα βρίσκεται ενώπιον ενός τείχους σιωπής των φοβισμένων πολιτών και ακλόνητων οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων.
 
Είναι χαρακτηριστικό, εξάλλου, ότι για τον απλό Σικελό ο νόμος και το κράτος, που ενσάρκωναν οι καραμπινιέροι, είναι κάτι ξένο προς αυτόν μη απορρέοντας από τη λογική αλλά από αυτόν που έχει απλώς τη δύναμη. Αυτό συνεπάγεται – με εξαίρεση την περίοδο του φασισμού στη Σικελία όπου η μαφία καταδιώχτηκε ανηλεώς – ο νόμος να είναι διαφορετικός για τους πλούσιους και τους φτωχούς, τους οποίους διαχωρίζουν με ένα συρματόπλεγμα, ένα τοίχο που φυλάσσουν οι άνθρωποι του νόμου. Ο φτωχός, ο αγράμματος ψάχνει πάντα για ένα ρήγμα και αφού το βρει και περάσει από την άλλη πλευρά, ο νόμος δε θα μπορεί πλέον να τον φοβίσει.
 

Η Μαφία ή Cosa Nostra (‘Το δικό μας πράγμα’) είναι μια μυστική εγκληματική οργάνωση, με ένα ιδιαίτερο κώδικα τιμής ανάμεσα στα μέλη της (mafiosi), που αναπτύχθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα στη Σικελία.

Η Σικελική Μαφία γεννήθηκε στο Παλέρμο, εμπορικό και πολιτικό κέντρο της Σικελίας. Αρχικά ασχολήθηκε με την προστασία και τον εκβιασμό σε μεγάλα κτήματα λεμονιών και πορτοκαλιών και σταδιακά μέσω εκβιασμών και δωροδοκιών επεκτάθηκε στην τοπική διακυβέρνηση, αποκτώντας ερείσματα σε κύκλους γαιοκτημόνων και πολιτικών.
 
Ένα παρακλάδι της μαφίας εμφανίστηκε στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ στα τέλη του 19ου αι. εξαιτίας της Ιταλικής μετανάστευσης.

Η Μαφία ή Cosa Nostra (‘Το δικό μας πράγμα’) είναι μια μυστική εγκληματική οργάνωση, με ένα ιδιαίτερο κώδικα τιμής ανάμεσα στα μέλη της (mafiosi), που αναπτύχθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και ενδυναμώθηκε μετά τον Β’ Π.Π. στη Σικελία. Ένα παρακλάδι της εμφανίστηκε στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ από τα τέλη του 19ου αι. κ.ε. εξαιτίας της Ιταλικής μετανάστευσης.
 
Η Σικελική Μαφία γεννήθηκε στο Παλέρμο, εμπορικό και πολιτικό κέντρο της Σικελίας. Αρχικά ασχολήθηκε με την προστασία και τον εκβιασμό σε μεγάλα κτήματα λεμονιών και πορτοκαλιών, κατόπιν με λαθρεμπόριο τσιγάρων και ναρκωτικών αλλά και δημόσιων έργων, ώστε σταδιακά μέσω εκβιασμών και δωροδοκιών να επεκταθεί στην τοπική διακυβέρνηση, αποκτώντας ερείσματα σε κύκλους γαιοκτημόνων και πολιτικών. Ο νόμος της σιωπής (omertá), το άλλοθι των εγκλημάτων πάθους και η εικόνα του καλού οικογενειάρχη και πιστού χριστιανού είναι τα στοιχεία που βοηθούν τα μέλη της μαφίας κάθε φορά να ‘τη βγάζουν καθαρή’.
 
Οι δικαστές Giovanni Falcone και Paolo Borsellino ξεκίνησαν πριν μερικά χρόνια την επιχείρηση ‘Καθαρά Χέρια’ και αποκάλυψαν τους δεσμούς της Μαφίας με οικονομικούς και πολιτικούς κύκλους, πριν δολοφονηθούν. Ο αντίκτυπος της προσπάθειας εκρίζωσης αυτής της μάστιγας φτάνει ακόμα ως τις μέρες μας, με κατηγορίες που άγγιξαν ως και τους Ιταλούς πρωθυπουργούς Αντρεότι και Μπερλουσκόνι.
 
Η μαφία είναι έντονα συνδεδεμένη με τον τόπο όπου εμφανίστηκε. Στη Σικελία υπήρχε έντονη δυσπιστία προς την κεντρική εξουσία και την ανάδειξη τοπικών αρχόντων. Η αναζήτηση του δικαίου γινόταν σε τοπικό επίπεδο, όχι με θεσμικούς παράγοντες αλλά χάρη σε ισχυρές οικογένειες ή ενώσεις προσώπων.
 
Οι κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές αλλαγές, οι οποίες συντελέστηκαν τα τελευταία χρόνια κυρίως στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλκανικής, εκτός των άλλων, ευνόησαν την ανάπτυξη δράσης των εγκληματικών οργανώσεων (αλλοδαπών και ελληνικών) και στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την υπάρχουσα διαφθορά στο ελληνικό πολιτικό και οικονομικό τοπίο μας αναδεικνύει την επικαιρότητα που έχει το έργο του Λεονάρντο Σάσα στις μέρες μας και στη χώρα μας.
 
Οι εγκληματικές οργανώσεις που δρουν στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται κυρίως στην παράνομη μετανάστευση, τη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, την εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, το λαθρεμπόριο, την παραχάραξη, τις απάτες και τις πλαστογραφίες.
 
Το οργανωμένο έγκλημα απειλεί άμεσα την εθνική και διεθνή ασφάλεια και σταθερότητα, συνιστώντας κίνδυνο για την ίδια τη Δημοκρατία. Η ανάγκη καταπολέμησης της νέας αυτής μορφής εγκληματικής δραστηριότητας τονίσθηκε ιδιαίτερα με τη Σύμβαση κατά του Υπερεθνικού Οργανωμένου Εγκλήματος των Ηνωμένων Εθνών («Σύμβαση του Παλέρμο»), όπου και προσδιορίστηκαν τα χαρακτηριστικά του. Σε κάθε περίπτωση, το οργανωμένο έγκλημα – χωρίς να ταυτίζεται με την τρομοκρατία – περιλαμβάνει μεγάλο εύρος εγκληματικών δραστηριοτήτων με σκοπό πάντα το κέρδος.
 
Συγκρίνοντας το Ν. 2928/2001 με τη Σύμβαση του Παλέρμο, διαπιστώνουμε ότι απουσιάζει το οικονομικό κριτήριο, δηλ. ο σκοπός προσπορισμού αθέμιτου οικονομικού οφέλους. Η παράλειψη ενσωμάτωσης αυτού του βασικού κριτηρίου απομακρύνει τον Έλληνα νομοθέτη από τη σύγχρονη θεώρηση του οργανωμένου εγκλήματος ως οικονομικής επιχείρησης που δραστηριοποιείται κερδοσκοπικά στην παράνομη αγορά (enterprise theory). Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη θέσπιση ειδικών ανακριτικών μεθόδων (253Α ΚπολΔ), απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τον εκάστοτε εφαρμοστή του δικαίου, προκειμένου η δικαιολογημένη ανάγκη για αποτελεσματική αντιμετώπιση των σύγχρονων μορφών εγκληματικότητας να μην οδηγήσει σε ανατροπή των κεκτημένων μιας ευνομούμενης πολιτείας.
 
 
Κατεβάστε όλη τη μελέτη (Leonardo Sciascia - The day of the owl.doc)

Χριστίνα Ζαραφωνίτου
“Δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι δε θ’ ασχοληθώ με την Εγκληματολογία”

more...
HACKERS

 
Προσεγγίζουμε το φαινόμενο των hackers...
 
• με την εργασία “hackers” του Βασίλη Καραγιαννόπουλου
 
• και τα πορίσματα της έρευνας “Η ΓΝΩΜΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ «ΧΑΚΕΡΣ»” που πραγματοποιήθηκε από το ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΙΝΙΚΩΝ & ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ 


more...
editorial
Το Πανεπιστήμιο πιστεύουμε ότι δεν είναι μόνο βιβλία και εξετάσεις. Είναι και χώρος έρευνας, ανάπτυξης της σκέψης, συλλογής και μετάδοσης της πληροφορίας. Αυτές οι απόψεις συνδυασμένες με μια διάθεση δημιουργίας που υπάρχει τελευταία σε όσους συνεργάζονται με το Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών, απετέλεσαν και τις αιτίες και τις αφορμές για μια απόφαση και μια ανάληψη ευθυνών:
 
γεννηθήτω…  the art of crime
 
more...

Επιστημονική Εκδήλωση με θέμα: «(Αν)ασφάλεια, Αντεγκληματική Πολιτική και Δικαιώματα του Ανθρώπου»

Επιστημονική εκδήλωση με θέμα:
«Εγκληματολογικές Οψεις της Μετανάστευσης»


4η Συνδιάσκεψη των Κρατών-Μελών του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Το πρόγραμμα "ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ" του ΚΕ.Θ.Ε.Α.



ΑΚΗΣ ΠΑΝΟΥ:
«Νά ’χα τη δύναμη να κάνω κάποιο λάθος...»

 

«Είμαι αναρχικός με την πραγματική έννοια του όρου και όχι του βιτρινοθραύστη... Προσπαθώ να βάλλω εναντίον αυτού του συστήματος με το μόνο μέσον που διαθέτω: τη συνεχώς διαμορφούμενη λογική μου».
 
Η ζωή, το έργο, η δίκη και καταδίκη ενός από τους μεγαλύτερους λαϊκούς συνθέτες...
 
more...

ΤΣΕΖΑΡΕ ΛΟΜΠΡΟΖΟ
 
 
Σας παρουσιάζουμε την ζωή και το έργο του Τσέζαρε Λομπρόζο... Ο  ιταλός πανεπιστημιακός καθηγητής και εγκληματολόγος, ένας από τους μεγάλους εκπροσώπους της ιταλικής θετικής σχολής, έγινε γνωστός για τις μελέτες και τις θεωρίες του πάνω στη χαρακτηρολογία...
 
more...

Πρόληψη θυματοποίησης μετά από συναλλαγή σε ΑΤΜ
Η παρούσα στήλη παρουσιάζει πρακτικές συμβουλές για όλους μας ώστε να μη γινόμαστε εύκολος στόχος των εγκληματιών.
 
Σ΄αυτό το τεύχος σας παρουσιάζουμε συμβουλές προκειμένου να αποφευχθούν εγκλήματα που τελούνται εναντίον μας μετά από συναλλαγή μας σε κάποιο ΑΤΜ...
 
more...
Επιστημονική ημερίδα με θέμα: «Το πρόβλημα της παραβατικότητας στην Ελλάδα σήμερα και εφικτοί τρόποι αντιμετώπισής του»...

διοργανώνεται από την Κ.Ε.Δ.Κ.Ε., την Ελληνική Εταιρεία Εγκληματολογίας, το Ε.Π.Ε.Ε. και το ΚΕ.Σ.Π.ΠΑ. την Τετάρτη 17 Μαΐου 2006...



Συνέδριο με θέμα: «Ανήλικοι και παραβατικότητα»...

διοργανώνεται από το Ε.Π.Ε.Ε, τον Τομέα Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, το Σπουδαστήριο Κοινωνικών Μελετών του ΤΕΙ Μεσολογγίου και τον Ε.Ο.Φ.Ν. την Τρίτη 23.5.2006 και την Τετάρτη 24.5.2006...



Η 1η Συνάντηση Ελλήνων Εγκληματολόγων...

θα πραγματοποιηθεί στη Μυτιλήνη από τις 08/06 έως τις 11/06/2006 ...



ΠΟΙΝΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩN ΑΠΟ ΝΑΡΚΩΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΠΑΡΑΒΑΤΩΝ
 
Οι τοξικομανείς αποτελούν μία από τις πιο αποκλεισμένες κοινωνικά ομάδες και είναι προφανές ότι ο ποινικός τους εγκλεισμός τους αποδίδει άλλη μία αρνητική ταυτότητα, η οποία επιτείνει τη συνείδηση του περιθωριοποιημένου και ωθεί περαιτέρω στη διατήρηση ενός φαύλου κύκλου στίγματος- αποκλεισμού- παραβατικότητας.
 
Μια παρουσίαση του νομικού πλαισίου της ποινικής αντιμετώπισης των εξαρτημένων από ναρκωτικές ουσίες παραβατών...
  
more...

Βγαίνουμε στο δρόμο και ΣΑΣ ρωτάμε:

 
Είστε υπέρ ή κατά της με κάθε μέσο διατήρησης στη ζωή ενός ανιάτως πάσχοντα ασθενούς ο οποίος : 
α) απευθύνει επίμονη και συνειδητή έκκληση για το μοιραίο;
β) είναι σε κώμα και η κατάστασή του περιγράφεται ως «μη αναστρέψιμη»;
 

more...
Συνάντηση με τον Ηλία...
 
... Τον Ηλία τον εντοπίσαμε μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης στη Δικαστική Φυλακή Κορυδαλλού και συναντηθήκαμε μαζί του στα τέλη Μαϊου του 1999 σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στον κήπο του αρχιφυλακείου...
 
Αρκετά συμπαθητική φυσιογνωμία, με λεπτά χαρακτηριστικά και ανήσυχο βλέμμα... Θέμα της συζήτησης "η ζωή πίσω από τα σίδερα". Και πολλά άλλα...
 
more...


JOURNAL "SOCIAL SCIENCES"

Constanteion - Centre of Criminology & Psychology Researches

Federation of Prison Officers

Professor Nestor Courakis

Ministry of Citizen Protection

I feel safe

Ministry of Justice, Transparency and Human Rights

Hellenic Supreme Court of Civil and Penal Law

ex-offenders

Professor Giannis Panousis

Centre for Psychoanalytic Research

Sector of Criminal Sciences - Faculty of Law - National & Kapodistrian University of Athens

Association of greek criminologists - Panteion University

Centre of Social Research - Technological Education Institute of Messolonghi

Sector of Criminology - Panteion University

Sector of Penal and Criminological Sciences - Faculty of Law - Aristotle University of Thessaloniki

European Court of Human Rights - Search Portal

Hellenic League for Human Rights

Marangkopoulos Foundation for Human Rights

Faculty of Law - National & Kapodistrian University of Athens

Centre for Penal and Criminological Research

Terms of Use  :    Contact  :    Developed & hosted by Nomiki Bibliothiki SA