ΤΡΕΧΟΝ ΤΕΥΧΟΣ      ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ      ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ... (2003-2015)      ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΤΕΥΧΗ    Τεύχος 1 - Μάϊος 2006  
CASE REPORT

Τεύχος 24 - Απρίλιος 2013


Εκτύπωση     Αποστολή     Σμίκρυνση  Μεγέθυνση Μέγεθος γραμμάτων



Share |



Ένας ιππότης για την ... Τασούλα!

Φώτης Σπυρόπουλος,
δικηγόρος (ΜΔΕ) - οικονομολόγος,
υπ. Διδάκτωρ Νομικής Αθηνών
 
Καλοκαίρι. 20 Αυγούστου 1950. Ώρα 10:10 μ.μ. Η Αναστασία (Τασούλα), κόρη του βουλευτή των Φιλελευθέρων καπετάν Γιώργη Πετρακογιώργη, βγαίνει από τον κινηματογράφο «Όασις» στο Ηράκλειο της Κρήτης μαζί με την αδερφή της και τον γαμπρό της. Η τύχη της έχει ραντεβού με το “έθιμο”... Ο ανωγειανός Κώστας Κεφαλογιάννης (στο παρατσούκλι «Κουντόκωστας»), αδελφός του βουλευτή του Λαϊκού κόμματος Μανώλη Κεφαλογιάννη (και πατέρας του νυν Γραμματέα της Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και Βουλευτή Ηρακλείου Μανώλη Κεφαλογιάννη) την «κλέβει»...
 
Γιατί, όμως, να κλέψει κάποιος την κοπέλα που αγαπά; Κατά μια εκδοχή, το έθιμο ανάγεται στην εποχή της τουρκοκρατίας: οι Τούρκοι «έβαζαν στο μάτι» τις ομορφότερες κοπέλες της περιοχής και τις έπαιρναν για γυναίκες τους. Πριν τον γάμο, η νύφη «εξεταζόταν» από τον Τούρκο δικαστή «Καουκά» ή «Καντή» για την αγνότητα της!

Οι κρητικοί σε κάθε περίπτωση φημίζονται για τη δύναμή τους. Δεν «παζαρεύουν» - διαλέγουν την γυναίκα και την κλέβουν. Είναι κι αυτό μια επίδειξη ισχύος, υπεροχής, γοήτρου και δύναμης, όπως και η ζωοκλοπή. Ο υποψήφιος γαμπρός έκλεβε πρώτα τα πρόβατα του υποψήφιου πεθερού του και μετά ζητούσε την κόρη του. Όταν άρχιζαν οι συζητήσεις, ο θαρραλέος νέος δεν περίμενε – ορμούσε κι έκλεβε την «καλή» του. Γι’ αυτό και οι πατεράδες των κοριτσιών, αν κάποιος μικρός εκδήλωνε συμπάθεια για την κόρη τους, του έλεγαν: «Άμα μεγαλώσετε και σε θέλει, κλέψ’ τη»! Για να νιώθει κι αυτός περήφανος για το γαμπρό που έκανε...
 
Ωστόσο, αυτή η μακρά πρακτική με συνείδηση δικαίου, η οποία με μια λέξη περιγράφεται ως «έθιμο», έρχεται, ήδη από το 1950, σε αντίθεση με την έννοια του οργανωμένου κράτους και την εφαρμογή των ποινικών νόμων, εκεί όπου δεν χωρεί το έθιμο. Η Κρήτη «ακροβατεί» λόγω της ιδιαίτερης ιδιοσυγκρασίας των κατοίκων της: είναι χαρακτηριστικό ότι την εποχή εκείνη οι περισσότεροι ανωγειανοί δεν έχουν «ταυτότητα» εκδοθείσα από αστυνομική αρχή - επίσης, η δικαιοσύνη αποδίδεται ακόμη σε καθεστώς «αυτοδικίας», η οποία για να σταματήσει πρέπει μια από τις εμπλεκόμενες οικογένειες να φύγει από το χωριό ή να μεσολαβήσει γάμος μεταξύ των δύο αντίπαλων οικογενειών ή να γίνει «σιασμός» ή «σιάξιμο» με τη διαμεσολάβηση αξιοσέβαστων προσωπικοτήτων της τοπικής κοινωνίας (μια ιδιότυπη προσέγγιση «συμφιλιωτικής» δικαιοσύνης).

Στην περίπτωσή μας τα πράγματα είναι κάπως ιδιόμορφα...

Ο Κώστας Κεφαλογιάννης και η Τασούλα Πετρακογιώργη δεν έχουν σχέση, ούτε καν συμπάθεια από πριν. Απλώς χαιρετιούνταν παλιότερα στο δρόμο. Την εποχή εκείνη δε λένε ούτε «καλημέρα». Ωστόσο, ο Κουντόκωστας είδε, όπως λέει, στην όμορφη Τασούλα τη γυναίκα της ζωής του. Όμως, ήταν αδύνατο να «τη ζητήσει» από τον Πετρακογιώργη. Βρίσκονται σε τελείως αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα – επομένως, ο Πετρακογιώργης θα βρει, σύμφωνα και πάλι με το έθιμο, μια δικαιολογία και δεν θα του τη «δώσει». Αντίθετα, μαθαίνει ότι την «προξενεύουν» με κάποιον Στέλιο Ορφανουδάκη. Ο Κεφαλογιάννης τον συναντάει, του εξομολογείται τον έρωτά του για την Τασούλα και του ζητάει να κάνει πίσω. Ο Ορφανουδάκης αρνείται. Τότε ο Κουντόκωστας δεν βλέπει άλλη λύση – ήταν αυτός που συμμετείχε μαζί με τον Πετρακογιώργη στην ομάδα που απήγαγε τον Απρίλη του 1944 τον γερμανό στρατηγό Κράιπε. Ξέρει από απαγωγές... Κάνει την «κουζουλάδα» και την «κλέβει»...

Η Τασούλα αντιστέκεται. Ο Κώστας με τους οπλισμένους δικούς του βάζουν την Τασούλα σε ένα νοικιασμένο αυτοκίνητο. Ο οδηγός απαντά στις κραυγές της Τασούλας να σταματήσει: «Ίντα θες να κάμω;» και τους οδηγεί στις στράτες του Ψηλορείτη. Εκεί έχει οργανωθεί ήδη η διαβίωσή τους σε σπηλιές.

Ο Πετρακογιώργης μαθαίνει για την απαγωγή και εξοργίζεται. Μάλλον δεν βλέπει «έθιμο» αλλά προσπάθεια εξευτελισμού της τιμής της οικογένειάς του. Το παράδοξο: κι ο ίδιος είχε «κλέψει» τη γυναίκα του Βαγγελιώ Φραγκιαδάκη από το Μεσαρά! Καταγγέλει το γεγονός στην Αστυνομία και ανακοινώνει ότι η προσβολή αυτή ξεπλένεται μόνο με αίμα. «Θα συγκρουστούμε με τους Κεφαλογιάννηδες»... Κρητικός εμφύλιος εν όψει...

Ειδοποιείται ο πρωθυπουργός Σοφοκλής Βενιζέλος, ο οποίος έχει ορκισθεί εδώ και μόλις μια ημέρα. Στην αρχή δε δίνει σημασία στο γεγονός, υπάρχουν άλλα που τον «καίνε». Ο πόλεμος στην Κορέα και τα μετεμφυλιακά «μέτρα ειρηνεύσεως» δεν αφήνουν περιθώρια για να ασχοληθεί κανείς με τις «κουζουλάδες» ενός ερωτοχτυπημένου ανωγειανού.

Την ίδια στιγμή στις σπηλιές του Ψηλορείτη ο Κώστας προσπαθεί να ηρεμήσει την Τασούλα. Της εξομολογείται τον ερωτά του και τη διαβεβαιώνει ότι δεν θέλει να της κάνει κακό – εξάλλου, την «έκλεψε» γιατί την αγαπάει.

Ο Μανώλης Κεφαλογιάννης έρχεται σε επαφή με τον Πετρακογιώργη και προσπαθεί να τον ηρεμήσει. Του λέει ότι διαφωνεί με την πράξη του αδερφού του και τον παρακαλεί να αποφευχθούν οι συγκρούσεις και να λογοδοτήσει ο αδερφός του στη δικαιοσύνη εφόσον έχει πράξει κάποιο αδίκημα. Ο Πετρακογιώργης, όμως, είναι αποφασισμένος – η καρδιά του ασυμβίβαστου και περήφανου αντάρτη χτυπάει ακόμα στο στήθος του.

Άνθρωποι του Μανώλη Κεφαλογιάννη βρίσκουν τον Κουντόκωστα στη σπηλιά – ο Μανώλης δεν πάει γιατί φοβάται μήπως άνθρωποι του Πετρακογιώργη του έχουν στήσει ενέδρα και θελήσουν να τον απαγάγουν και να τον ανταλλάξουν με την Τασούλα. Και η Τασούλα κρατά ισορροπημένη στάση: λέει ότι δεν ήθελε ποτέ την απαγωγή της, τονίζει ότι ο απαγωγέας της τη σεβάστηκε αλλά δηλώνει ότι θα συμμορφωθεί με τη θέληση του πατέρα της.

Όσο η Αστυνομία δεν βρίσκει το κρησφύγετο, ο Πετρακογιώργης βγαίνει εκτός εαυτού. Ο καπετάν Μπαντουβάς, αν και ορκισμένος εχθρός του Πετρακογιώργη, του προσφέρει τη στήριξή του και τους οπλισμένους ανθρώπους του (να μια ευκαιρία να «κλείσουν» παλιές έχθρες – ή να ανοίξουν καινούριες;!) και στις 22 Αυγούστου οργανώνεται αυθόρμητο συλαλλητήριο στο Ηράκλειο που καταδικάζει την πράξη η οποία τελέστηκε από «κοινούς εγκληματίες Ανωγείων» - κι άλλο παράδοξο: ο γιος του καπετάν Μπαντουβά «έκλεψε» τη γυναίκα του Ευτυχία Λογιάδου! Πάνω από τριακόσιοι οπλοφόροι υποκαθιστούν την Αστυνομία και ψάχνουν το κρησφύγετο του Κουντόκωστα και την Τασούλα – από την άλλη, οι ανωγειανοί ετοιμάζονται κι αυτοί για πόλεμο για να υπερασπιστούν το χωριό τους και τον συγχωριανό τους. Το ζήτημα της απαγωγής παίρνει άλλες διαστάσεις καθώς στην προκειμένη περίπτωση εξετέθη η τιμή του βουλευτού από τους οπαδούς αντίπαλου κόμματος! Αποτέλεσμα: η Κρήτη σε εμπόλεμη κατάσταση – η ανατολική υπέρ του Πετρακογιώργη, η δυτική υπέρ του Κεφαλογιάννη. Φιλελεύθεροι εναντίον δεξιών και τ’ανάπαλιν!

Μπροστά στις ραγδαίες εξελίξεις, ο πρωθυπουργός Σοφοκλής Βενιζέλος και ο αρχηγός του Λαϊκού κόμματος Κωνσταντίνος Τσαλδάρης αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και συναντιούνται για να βρούν από κοινού μια λύση. Ο Τσαλδάρης προτείνει να γίνουν και οι δύο κουμπάροι του ζευγαριού όμως ο Βενιζέλος διατυπώνει τις επιφυλάξεις του για το αν θα δεχθεί ο Πετρακογιώργης που είναι «αγύριστο κεφάλι». Έπειτα πρέπει να πει το «ναι» και η Τασούλα... Σε αυτό το πλαίσιο, ο Βενιζέλος ζητά τη συνδρομή του στρατάρχη Παπάγου ο οποίος στέλνει στο Ηράκλειο δύο τάγματα για να συνδράμουν τη χωροφυλακή στο έργο της.

Οι μέρες περνάνε, ο Κώστας και η Τασούλα άφαντοι. Οι «Πετρακογιωργικοί» οργώνουν τον Ψηλορείτη. Αστυνομία και στρατός προσπαθούν να βρούν τον απαγωγέα και κλείνουν τα περάσματα προς τα Ανώγεια. Ο Πετρακογιώργης κάθεται «σ’ αναμμένα κάρβουνα» ενώ ο Μανώλης συναντιέται με τον αδερφο του στο κρησφύγετο. Η Τασούλα διευκρινίζει στην επιτροπή που τους συνάντησε για δεύτερη φορά ότι δεν υπάρχει συναίσθημα για τον Κώστα αλλά ότι θα μείνει μαζί του. Αν και μόλις δεκαεννιά χρονών μάλλον εκτιμά ότι αν φύγει με την επιτροπή οι άνθρωποι του πατέρα της θα σκοτώσουν τον Κώστα – ή ότι δε θα επιτρέψει ο ίδιος να τον σκοτώσουν αλλά θα σκοτωθεί αφού πρώτα ίσως σκοτώσει και αυτή. Μοιρολατρική στάση ή συμπάθεια του θύματος για τον απαγωγέα;

Πολύ αργότερα, το 1973, διατυπώνεται η θεωρία του «συνδρόμου της Στοκχόλμης» και η συμπεριφορά της Τασούλας φαίνεται να προσομοιάζει σε αυτή τη θεωρια. Αλλά προς το παρόν ας δούμε τη συνέχεια της περιπέτειας του ζευγαριού το οποίο αρχίζει να γίνεται θέμα στις ευρωπαϊκές εφημερίδες, οι οποίες βλέπουν στο πρόσωπο του Κουντόκωστα έναν σύγχρονο (και λίγο πιο άγριο ίσως!) Ρομέο.

Από αυτά τα δημοσιεύματα ο άγγλος αξιωματικός Πάτρικ Λη Φέρμορ, ο οποίος είχε συνεργαστεί με τον Πετρακογιώργη αλλά και τον Κώστα Κεφαλογιάννη στην απαγωγή του γερμανού στρατηγού Κράιπε, στέλνει επιστολές «πυρόσβεσης» και στους δύο. Συμπαραστέκεται στον Πετρακογιώργη και παρακαλεί τον Κεφαλογιάννη να βρει τρόπο να κλείσει αυτή η ιστορία.

Η μόλις λίγων ημερών ζωής Κυβέρνηση παραδέχεται εμμέσως ότι έχει χάσει τον έλεγχο της κατάστασης, με ομάδες ενόπλων (Ανωγειανών και ανθρώπων του Πετρακογιώργη) να είναι έτοιμες να συγκρουστούν. Συγκαλείται υπουργικό συμβούλιο στο οποίο αποφασίζεται να κηρυχθεί στην Κρήτη στρατιωτικός νόμος – το μοναδικό στα ιστορικά χρονικά αυτό βασιλικό διάταγμα προβλέπει την αναστολή της ισχύος των άρθρων 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18 και 100 του Συντάγματος αναφορικά με τις «εν υπαίθρω συναθροίσεις, την κατ’ οικόν έρευνα και τον Τύπο» καθώς κρίθηκε ότι «απειλείται η διασάλευσις της δημοσίας τάξεως...». Η Διεύθυνση Ασφαλείας Ηρακλείου οργανώνει τους 2.040 αστυνομικούς και στρατιώτες και επικηρύσσει τον Κώστα Κεφαλογιάννη ως ληστή με το ποσό των 30 εκατομμυρίων δραχμών, επικήρυξη που κρατά μόλις 3 ημέρες αφού και η επικήρυξη αλλά και ο κηρυχθείς στρατιωτικός νόμος –νομοθετικό απολίθωμα από την δικτατορία του Μεταξά - ξεσηκώνουν αντιδράσεις. Ωστόσο, μπορεί η Κυβέρνηση να «φίμωσε» τις ελληνικές εφημερίδες, οι εξελίξεις όμως πλέον μεταδίδονται κατά πρώτον από στόμα σε στόμα στην πλατεία του Ηρακλείου αλλά και από τις ξένες εφημερίδες, οι οποίες δεν καταλαμβάνονται από την απαγόρευση!!!

Μετά την κήρυξη στρατιωτικού νόμου συλλαμβάνονται ανωγειανοί με την κατηγορία ότι συνέδραμαν τον Κεφαλογιάννη – πολλοί για να μη συλληφθούν καταφεύγουν και αυτοί στις σπηλιές του όρους  Ίδη. «Αν το έθιμο είναι έγκλημα είμαστε όλοι εγκληματίες»! Επίσης, αφοπλίζονται και διαλύονται οι ένοπλες ομάδες που υποστηρίζουν τον Πετρακογιώργη.

Είμαστε ήδη έντεκα μέρες μετά την απαγωγή, Σάββατο 1η Σεπτέμβρη 1950. Ο Μανώλης Κεφαλογιάννης φτάνει στα Ανώγεια μετά από συνεννόηση με τον Αρχιεπίσκοπο Σπυρίδωνα να μεταφερθεί το ζεύγος στην Αθήνα. Ωστόσο, οι εξελίξεις τους έχουν προλάβει: την ίδια ώρα ο Κουντόκωστας παντρεύεται την Τασούλα. Έχει αποφασίσει μετά τον γάμο να παραδοθεί – μεσολάβησε ο γάμος άρα δεν υπάρχει έγκλημα! Ο πατέρας Καλλίνικος Βάμβουκας, που πείθεται να τους παντρέψει, προσπαθεί ακόμη μια φορά να διακριβώσει την πραγματική θέληση της Τασούλας, η οποία ενηλικιώθηκε μόλις μια εβδομάδα πριν, στις 24 Αυγούστου. Η Τασούλα δέχεται να παντρευτεί τον Κώστα Κεφαλογιάνη υπολογίζοντας πως όταν μάθουν όλοι ότι παντρέυεται με τη θέλησή της θα αποτραπούν κάθε είδους εχθροπραξίες από όλες τις πλευρές. Η ιδέα να χρησιμοποιήσουν για στέμματα κληματόβεργες απορρίπτεται καθώς ο κουμπάρος Μιχάλης Χνάρης βρίσκει κανονικά στέφανα και δανείζει αυτός τη βέρα του για το μυστήριο του αρραβώνα!

Μετά τον γάμο, ο Κωνσταντής συναντιέται με τον αδελφό του Μανώλη και τελικά οδεύουν προς το χωριό Γάραζο όπου και το ζευγάρι παραδίδεται στον αρχηγό των αστυνομικών δυνάμεων στρατηγό Σαμουήλ, όπως είχε αποφασιστεί από πριν.

Το σχέδιο του Αρχιεπισκόπου εφαρμόζεται και πάλι αν και τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Το ζευγάρι φτάνει στην Αθήνα με το αεροπλάνο και φυγαδεύεται στην αρχιεπισκοπή. Ο Πετρακογιώργης είναι έξαλλος και ζητά να δει την κόρη του. Ο εισαγγελέας Πετρόπουλος αποφαίνεται ότι ο γάμος είναι έγκυρος –άρα δεν νοείται απαγωγή – αλλά παραμένει το αδίκημα της οπλοφορίας. Ο Κώστας Κεφαλογιάννης συλλαμβάνεται και η Τασούλα φυγαδεύεται σε σπίτι της οικογένειας Κεφαλογιάννη χωρίς ακόμη να την έχει συναντήσει ο πατέρας της, ο οποίος στρέφεται πλέον ανοιχτά κατά του Βενιζέλου και κάνει μηνύσεις.

Η συνάντηση πατέρα και κόρης γίνεται λίγες μέρες μετά, έξω από το γραφείο του ανακριτή, όπου η Τασούλα κατέθεσε ευνοϊκά για τον σύζυγό της. Ζητά από τον πατέρα της την ευχή του για να αποφευχθεί η αιματοχυσία κι έπειτα λιποθυμάει...

Ο Κώστας Κεφαλογιάννης προφυλακίζεται για σύσταση συμμορίας, στάση και οπλοφορία. Το 1951, στις 13 Φεβρουαρίου, γίνεται το δικαστήριο του – η Τασούλα δεν προσέρχεται, ωστόσο στέλνει επιστολές οι οποίες διαβάζονται στο δικαστήριο και με τις οποίες στηρίζει τον σύζυγό της και εξάρει την «ιπποτική» του συμπεριφορά. Ο Κώστας Κεφαλογιάννης καταδικάζεται σε δύο χρόνια φυλάκιση και η γυναίκα του τον επισκέπτεται στη φυλακή – ανταλάσσουν μάλιστα και φλογερές ερωτικές επιστολές. Μετά από 17 μήνες εγκλεισμού αποφυλακίζεται.
 

 
Τον Ιανουάριο του 1952 το ζευγάρι το οποίο απασχόλησε τη διεθνή κοινή γνώμη και η ιστορία του στοίχισε στο ελληνικό δημόσιο δύο δισεκατομμύρια δραχμές – αυτή τη φορά μακριά από τη δημοσιότητα - χωρίζει!

Η Τασούλα Πετρακογιώργη παντρεύεται το 1954 τον γιατρό Σοφοκλή Αδαμίδη και ο Κώστας Κεφαλογιάννης παντρεύεται τη συντοπίτισσά του Στέλλα Δραμουντάνη.

Το ενδιαφέρον αυτής της ιστορίας είναι πολύπλευρο. Αδιαμφισβήτητα, όμως, κεντρικό στοιχείο στην εξέλιξη των πραγμάτων είναι η στάση της Τασούλας. Δέχεται να παντρευτεί έναν άνθρωπο που δεν αγαπά μόνο και μόνο για να αποφευχθεί η σύρραξη. Πολύ αργότερα, το 1973, η ομηρία τεσσάρων ανθρώπων σε ληστεία τράπεζας θα γίνει η αφορμή για να μελετηθεί το «δέσιμο» απαχθέντος και απαγωγέα. Είναι το «σύνδρομο της Στοκχόλμης» - ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Nils Bejerot, σουηδό ψυχίατρο. Συγκεκριμένα, ο απαχθείς φαίνεται να ταυτίζεται με τον απαγωγέα και να τον υποστηρίζει - η ταύτιση αποτελεί έναν μηχανισμό άμυνας, που βασίζεται (συνήθως ασυνείδητα) στην ιδέα ότι ο εγκληματίας δεν θα βλάψει τον αιχμάλωτο εάν αυτός είναι συνεργάσιμος. Ο όμηρος συνήθως αντιλαμβάνεται τις προσπάθειες όσων επιδιώκουν να τον σώσουν ως ενέργειες που πιθανώς θα τον βλάψουν αντί να επιτύχουν την απελευθέρωσή του.

Η μακροχρόνια αιχμαλωσία θεμελιώνει μια ακόμη πιο δυνατή εξάρτηση από τον εγκληματία και επιτρέπει στον αιχμάλωτο να εξοικειωθεί με τις απόψεις του εγκληματία – πολλώ δε μάλλον στη συγκεκριμένη περίπτωση κατά την οποία το έθιμο της απαγωγής της κοπέλας είναι γνωστό στην Τασούλα.

Το θύμα, δηλαδή, περιέρχεται σε ένα ψυχολογικό στάδιο στο οποίο κυριαρχείται από μία διαρκή και σοβαρή απειλή προς την επιβίωσή του. Σε απομόνωση, μακρυά από άλλους ανθρώπους που θα μπορούσαν να του προσφέρουν προστασία, προσπαθεί να αναπληρώσει αυτή του την ανάγκη αναζητώντας την έστω και ασυνείδητα από τον δράστη. Ειδικά στην περίπτωση που ο δράστης δείχνει κάποια μικρά δείγματα «ευγένειας», το θύμα δένεται με αυτή την θεωρούμενη ως καλή του πλευρά. Με σκοπό να μπορέσει να καταλάβει τα πράγματα που ευχαριστούν τον δράστη (έτσι ώστε να εκπληρώνει τις επιθυμίες του και να εξασφαλίζει την επιβίωσή του) αρχίζει να βλέπει τα πάντα από την οπτική γωνία του δράστη με αποτέλεσμα να υιοθετεί την δική του προοπτική και σταδιακά να ταυτίζεται πλήρως μαζί του. Η δική του προοπτική θεωρείται πλέον ασήμαντη τουλάχιστο ώς προς την ανάγκη της επιβίωσής του – αυτός είναι και ο λόγος που η Τασούλα αφήνει τον Κώστα να τη «διακορεύσει» δύο ημέρες πριν τον γάμο καθώς αφήνεται στα χέρια του όταν της λέει να μη φοβάται και τη διαβεβαιώνει πως την αγαπά και πως θα την παντρευτεί.

Για το σύνδρομο της Στοκχόλμης έχει ακόμη υποστηριχθεί ότι ο όμηρος προσπαθεί να απομακρυνθεί συναισθηματικά από την κατάσταση εκφράζοντας άρνηση αναφορικά με το ότι αυτή συμβαίνει. Έχει, δε, διαπιστωθεί ότι τέσσερις περιπτώσεις ή καταστάσεις βοηθούν ως θεμέλιο στην ανάπτυξη του Συνδρόμου της Στοκχόλμης. Αυτές οι τέσσερις καταστάσεις δύναται να βρεθούν σε σχέσεις ομηρίας και κακοποίησης:

- Η παρουσία μίας αντιληπτής απειλής για την φυσική ή πνευματική επιβίωση κάποιου και η πίστη ότι ο κακοποιός είναι σε θέση να εκτελέσει την απειλή αυτή
- Η παρουσία μίας μικρής, αλλά αντιληπτής ευγένειας από τον κακοποιό προς το θύμα
- Απομόνωση από άλλες προοπτικές που δεν αφορούν τον κακοποιό (π.χ. ΜΜΕ κ.λπ.)
- Η αντιληπτή ανικανότητα απόδρασης από την κατάσταση

Οι τέσσερις παραπάνω περιπτώσεις συντρέχουν στην περίπτωση της ιστορίας της Τασούλας. Η Τασούλα διείδε την απειλή και για τη ζωή της, και για τη ζωή του απαγωγέα της, και για τη ζωή του πατέρα της αλλά και για το ενδεχόμενο ένοπλης σύρραξης. Η, δε, ευγένεια και προστασία του Κώστα προς την Τασούλα επισημάνθηκε πολλές φορές. Σε τελική ανάλυση, το εν λόγω συναισθηματικό δέσιμο είναι στην πραγματικότητα μία στρατηγική επιβίωσης. Το «Σύνδρομο της Στοκχόλμης» σε καταστάσεις ομηρίας είναι πλέον τόσο αναγνωρισμένο στην εποχή μας ώστε για τους διαπραγματευτές της αστυνομίας δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Σε ορισμένες εγκληματικές καταστάσεις μάλιστα, ενθαρρύνεται καθώς αυξάνει τις ευκαιρίες επιβίωσης των ομήρων.  Από την άλλη πλευρά, όμως, όπως και στην περίπτωσή μας, οι όμηροι που βιώνουν το «σύνδρομο της Στοκχόλμης» δεν θα είναι ιδιαίτερα συνεργάσιμοι κατά τη διάρκεια της διάσωσης ή κατά την δίωξη των εγκληματιών. Οι αποφάσεις, λοιπόν, της Τασούλας και ιδίως αυτή να παντρευτεί τον απαγωγέα της εξηγείται ενδεχομένως και από την ιδιαίτερη αυτή ψυχική κατάσταση, η οποία περιγράφεται ως σύνδρομο της Στοκχόλμης. Τέλος, οι μελέτες του συνδρόμου της Στοκχόλμης έχουν δείξει ότι και αρκετό καιρό μετά την απαγωγή τα θύματα συνεχίζουν να στηρίζουν τους θύτες – έτσι και η Τασούλα: στο δικαστήριο υποστήριξε τον σύζυγό της μέχρι τέλους.

Από εκεί και πέρα, η ιστορία του Κώστα Κεφαλογιάννη και η απαγωγή της Τασούλας Πετρακογιώργη είναι αυτή που στη μετεμφυλιακή Ελλάδα έθεσε σε δοκιμασία την οργάνωση του κράτους. Η κοινωνία της Κρήτης του 1950 είναι ακόμη οργανωμένη με ηθικούς κώδικες, οι οποίοι μπορούν να εξηγήσουν τις συμπεριφορές. Σε αυτήν την περίπτωση, ο νόμος και ο νομικός ορισμός του εγκλήματος φαίνεται «παράδοξος» και μονοσήμαντος. Ο Κώστας Κεφαλογιάννης υπακούει σε έναν ειδικό και τοπικού χαρακτήρα κώδικα τιμής και το δηλώνει με τις πράξεις του. Ωστόσο, αυτός ο κώδικας τιμής έχει ήδη αρχίσει να αμφισβητείται, με δεδομένο και ότι το θύμα του «εγκλήματός» του δεν είναι μια οποιαδήποτε κρητικιά αλλά η κόρη του βουλευτή, όμορφη και πάνω απ’ όλα μορφωμένη και ανήκουσα σε ανώτερη κοινωνική τάξη. Είναι μάλλον η περίοδος που ο κώδικας τιμής του «κλεψίματος» ισχύει για όλους εκτός της κόρης του Πετρακογιώργη και όσων ανήκουν σε ανώτερη κοινωνική τάξη. Από την αντίδραση των συγγενών της φαίνεται γι’ αυτήν να μην ισχύει ο τοπικός κώδικας τιμής αλλά ο νόμος. Γι’ αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορούμε κάλλιστα να πούμε πως η έννομη τάξη αναμετρήθηκε με την ηθική και το έθιμο με τη δικαιοσύνη. Και το ενδιαφέρον είναι ότι σημειώθηκε 1! Τα ανθρώπινα πάθη τέθηκαν για ακόμη μια φορά πάνω από γραπτούς κανόνες...

Η μελέτη της ιστορίας αυτής εξακολουθεί να είναι σημαντική καθώς αφ’ ενός μάλλον στην Ελλάδα ζήσαμε το σύνδρομο της Στοκχόλμης πριν τη Στοκχόλμη, αφετέρου μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με ήθη και έθιμα τα οποία στάθηκαν απέναντι και αμφισβήτησαν βάσιμα την δικαιική πραγματικότητα της εποχής.
 
Ωστόσο, να θυμίσουμε ότι όσο κι αν είναι ακόμη γοητευτική αυτή η ιστορία, σήμερα η γυναίκα δεν είναι «αντικείμενο» για «κλέψιμο»...!!!
 
Πηγές:
Τάσος Κοντογιαννίδης, Η απαγωγή της Τασούλας, εκδ. Άγκυρα, 2005
Το σύνδρομο της Στοκχόλμης, http://e-psychology.gr/violence-abuse/256-stockholm-syndrome
Η αγάπη και το σύνδρομο της Στοκχόλμης, http://e-psychology.gr/violence-abuse/259-stockholm-syndrome
Κ.Δ. Σπινέλλη, Εγκληματολογία - σύγχρονες και παλαιότερες κατευθύνσεις, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Κομοτηνή, 2005
και εφημερίδες της εποχής..
 

Emeritus Professor Calliope Spinellis
 
"Today, there are several well-qualified criminologists in Greece".


διαβάστε περισσότερα...
Victim offender mediation in family violence cases
The greek experience


by Vasso Artinopoulou,
Ass. Professor of Criminology,  Panteion University (GR) 
 
 
The article describes the implementation of victim offender mediation as provided by law in cases of domestic violence in Greece


διαβάστε περισσότερα...
Improving prison conditions in Greece
 
... by Nestor E. Courakis
Professor of Criminology & Penology
Faculty of Law, University of Athens (GR)
 
"This editorial is dedicated to prisons and the Greek penal system since we believe it is the duty of any society to give priority to correctional topics and have as its main objective to improve prison conditions.
How might this improvement be achieved, however?
 
...
 
With this issue we celebrate the English-language edition of the Greek electronic journal “The Art of Crime”. It would be trite to discuss here emotions such as elation and hope that of course are called for at a time like this. The overwhelming emotion, at least to me, is gratitude to the main protagonists of this first criminological electronic magazine in our country, i.e. to Fotios Spyropoulos and Dionysis Chionis ..."
 
διαβάστε περισσότερα...

Scientific colloquium on:
“Criminological Aspects of Migration in Greece”


"EPANODOS" (“Return” back to the society)
Rehabilitation Center for ex-prisoners
Presentation, challenges and objectives


Congress of the Greek Society of Criminology:
"Criminology and current challenges"


Combating discrimination and social exclusion:
the “EPAFI” (“CONTACT”) program, where young Law students meet young inmates...




Constantine Gardikas
 
Constantine Gardikas, the son of George Gardikas, Professor of Philosophy at the University of Athens, was born in the city of Patras in 1896. Constantine Gardikas developed into a prolific scientist with a solid classical education.

He studied law in Athens, and he continued his studies in Zurich and Geneva specializing in criminal law and criminology.  He received his doctorate degree at the age of 22 and then started lecturing at the University of Geneva, Switzerland. ...
 
διαβάστε περισσότερα...

Advice on the use of credit cards

"Plastic money" has replaced cash as the dominant method of payment in our everyday transactions.
 
 
We are familiar, therefore, with the use of credit cards, but how well do we know to protect ourselves from credit card fraud?
 
διαβάστε περισσότερα...
Διημερίδα: Σύγχρονα Προβλήματα Ποινικού Δικαίου

Ο Τομέας Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης σας προσκαλεί σε Διημερίδα που διογρανώει στη μνήμη του Ομότ. Καθηγητή Κώστα Κωνσταντινίδη με θέμα: "Σύγχρονα Προβλήματα του Ποινικού Δικαίου". 3 & 4 Δεκεμβρίου 2015 Κομοτηνή, Αμφιθέατρο Νομικής Σχολής Παν/μιούπολη



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του Ομότιμου Καθηγητή κ. Νέστορα Κουράκη

Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του ομότιμου Καθηγητή Νέστορα Κουράκη διοργανώνεται στην  Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, 2 - 4/4/2015.

Το συνέδριο θα λάβει χώρα στην Αίθουσα Τελετών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (Ακαδημίας 60) με κεντρικό θέμα «Κρίση, Έγκλημα και Σύστημα Ποινικής Καταστολής»



Problems of reoffending of young detainees
 
Conclusions of the follow-up research of the Center for Penal and Criminological Research (University of Athens)
 
 by Nestor E. Courakis
       Professor of Criminology
       University of Athens (GR)
 
This research was characterized as a follow-up because its main purpose was to discover first, what happened to Greek juvenile detainees with whom we had run interviews in the previous stage of the research (1993) ...
 
διαβάστε περισσότερα...

“Asking people…”
Interesting questions and even more interesting responses


The events that took place in late 2008, in Greece, in the state correctional facilities, the hunger strike of prisoners and the widespread violent protests concerning prison conditions didn’t leave us unaffected. So we found the opportunity to ask people’s opinion on this important issue. We take the recorder into the street ... and ask YOUR opinion:

"Do you believe there must be changes in the conditions of imprisonment in our country and if so, what should they be?”

διαβάστε περισσότερα...

The profile of a famous greek criminal through the eye of a camera, the lyrics of a song and his autobiography

 
A book, a song, and a movie with the same protagonist…
Nikos Koemtzis, a famous Greek criminal who killed three people and stabbed seven more, all because he wanted to dance to a song he had "ordered" from the musicians in a music hall. He transferred the story of his life to a book. Dionysis Savvopoulos (a famous Greek singer-songwriter) read the book and turned it into a song. Pavlos Tassios (a well known Greek director) heard the song and made a film. And now we present a criminologist’s scientific analysis of this artistic triptych.
 
διαβάστε περισσότερα...
A case study of a recidivist criminal
 
This is the interesting story of a recidivist criminal (Elias) who is incarcerated in a Greek prison. We managed to interview him, unattended, in late May 1999 in a special area in the guardhouse yard. The main topic of our conversation was his life story, the life of a young man through the prison bars… 
 
διαβάστε περισσότερα...
Σωματείο Εργαζομένων Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού

Περιοδικό "Κοινωνικές Επιστήμες"

Κωνστάντειον - Κέντρο εγκληματολογικών ερευνών

Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος

Καθηγητής Νέστωρ Κουράκης

Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Νιώθω Ασφαλής

Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Άρειος Πάγος

Κέντρο Επανένταξης Αποφυλακισμένων "ΕΠΑΝΟΔΟΣ"

Καθηγητής Γιάννης Πανούσης

Κέντρο Ψυχαναλυτικών Ερευνών

Τομέας Ποινικών Επιστημών Τμήματος Νομικής Ε. Κ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Σύλλογος Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου

Σπουδαστήριο Κοινωνικών Μελετών Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου

Τομέας Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου

Τομέας Ποινικών & Εγκληματολογικών Επιστημών Τμήματος Νομικής ΑΠΘ

Αναζήτηση νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Τμήμα Νομικής Eθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών

Όροι Χρήσης  :    Πείτε μας τη γνώμη σας  :    Developed & hosted by Nomiki Bibliothiki SA