του Κώστα Λεϊμονή,
ασκούμενου δικηγόρου
Στις 27 Ιανουαρίου 2010 ο
Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, η
Εταιρεία Δικαστικών Μελετών και το
Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών διοργάνωσαν στην αίθουσα τελετών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών επιστημονική εκδήλωση με
θέμα τη «Δικαστική Αστυνομία». Χαιρετισμούς απηύθυναν ο κ. Δ. Παξινός, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και ο κ. Θ. Φορτσάκης, πρόεδρος του Τμήματος Νομικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια το λόγο πήραν οι τέσσερις εισηγητές ως ακολούθως:
Ο κ. Λ. Κοτσαλής, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Τομέα Ποινικών Επιστημών, αφού έκανε μία συνοπτική ιστορική αναδρομή της νομοθετικής βούλησης (αλλά όχι πράξης εν τέλει) από το 1836 σχετικά με τις προσπάθειες που έγιναν για τη σύσταση της δικαστικής αστυνομίας, προχώρησε περιληπτικά στα πιο ουσιώδη άρθρα του προτεινόμενου νομοσχεδίου περί σύστασης του νέου αυτού Σώματος. Ο νέος νόμος θα έχει 17 άρθρα και θα ρυθμίζει μεταξύ άλλων τη σύσταση, τις αρμοδιότητες, το προσωπικό και την υπηρεσιακή κατάσταση των οργάνων. Αυτή η νέα υπηρεσία, δηλαδή η σχεδιαζόμενη Δικαστική Αστυνομία, θα υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και σε καμία περίπτωση δεν θα λειτουργεί ανταγωνιστικά προς την ΕΛ.ΑΣ. Κύριο μέλημά της, κατά τον ομιλητή, θα είναι η συμπλήρωση της προανάκρισης ή της προκαταρκτικής εξέτασης, η υποβοήθηση με άλλα λόγια του Εισαγγελέα στη διενέργεια των καθηκόντνων του από τα αρμόδια αστυνομικά όργανα, όπως επίσης και η ασφαλής μεταγωγή των κρατουμένων. Στην αρχή της λειτουργίας της Δικαστικής Αστυνομίας προβλέπεται η απόσπαση του αναγκαίου εκείνου αριθμού αστυνομικών από τη Διοικητική Αστυνομία, εφόσον υπάρχει ιεραρχικό κενό στο νέο Σώμα. Συν τω χρόνω οι θέσεις θα καλυφθούν από το νέο Σώμα καθεαυτό. Κατά τον εισηγητή, τέλος, η σύσταση και η λειτουργία της Δικαστικής Αστυνομίας θα προσφέρουν αποτελεσματικότητα και υπηρεσιακή επάρκεια στην εισαγγελική Αρχή.
Ύστερα στο βήμα ανέβηκε ο κ. Ι. Τέντες, Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ο οποίος έκανε ένα σαφή διαχωρισμό μεταξύ Διοικητικής και Δικαστικής Αστυνομίας. Η πρώτη θα έχει (όπως και ήδη έχει) ως σκοπό την τήρηση της δημοσίας τάξεως, ενώ η δεύτερη (ή αλλιώς «Αστυνομία Καταδίωξης») την καταστολή και ανίχνευση διαφόρων εγκλημάτων, όπως και την υποβοήθηση του ανακριτικού έργου, υπό την επίβλεψη του Εισαγγελέα. Μέχρι τώρα οποιοδήποτε αστυνομικό όργανο, από ορισμένο βαθμό και πάνω μπορεί να αναλάβει ανακριτικά καθήκοντα. Αυτό, ως μειονέκτημα του σημερινιού ανακριτιού συστήματος, θα πάψει να υπάρχει από τη σύσταση της Δικαστικής Αστυνομίας, η οποία θα βρίσκεται σε παράλληλη δραστηριότητα με τη Διοικητική Αστυνομία, πράγμα που θα επιφέρει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, πολλά οργανωτικά πλεονεκτήματα, κυρίως δε το πνεύμα άμιλλας μεταξύ των δύο αστυνομικών Σωμάτων.
Στη συνέχεια το λόγο ανέλαβε ο κ. Ι. Χαμηλοθώρης, πρόεδρος Εφετών και πρόεδρος της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών, ο οποίος, αφού τόνισε και εκείνος την τεράστια σημασία της ύπαρξης και λειτουργίας της Δικαστικής Αστυνομίας, όπως και οι προαναφερόμενοι εισηγητές, τόνισε ότι το νέο Σώμα θα υπόκειται και αυτό στον έλεγχο από την εκτελεστική εξουσία, το προσωπικό του οποίου θα έχει προέλθει από ειδικές Σχολές εκπαίδευσής του. Καταλήγοντας, ο ομιλητής έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι η ανάγκη σύστασης του νέου αυτού Σώματος της Δικαστικής Αστυνομίας είναι επιτακτική, καθώς θα ενεργεί σε ένα προστάδιο της ποινικής διαδιακασίας και θα συμβάλλει στην αρωγή του εισαγγελικού έργου.
Τελευταίος ανέλαβε το λόγο ο κ. Β. Δημακόπουλος, δικηγόρος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων, ο οποίος υπογράμμισε μεν την αναγκαιότητα ύπαρξης της Δικαστικής Αστυνομίας, αλλά ανέφερε παράλληλα και κάποιους ρεαλιστικούς προβληματισμούς ως προς την πραγματική λειτουργία και συνύπαρξη του νέου αυτού Σώματος με την Διοικητική Αστυνομία. Πιο συγκεκριμένα αναρωτήθηκε μήπως είναι πολυτέλεια μέσα σε αυτή την οικονομική κρίση η σύσταση ενός τέτοιου Σώματος και η πληρωμή όσων το απαρτίζουν, το οποίο θα αποτελείται από καινούριο προσωπικό και πόσο μάλλον αν αποτελείται και από επιστήμονες κύρους. Επίσης, ένα ακόμη ερώτημα που ανέφερε ο κ. Δημακόπουλος ήταν σε ποιο βαθμό θα αποψιλωθούν οι αρμοδιότητες της Διοικητικής Αστυνομίας και αν θα μπορέσουν εν τέλει αυτά τα δύο Σώματα να συνυπάρξουν αρμονικά.