του Κλέαρχου Μαυριλάκου,
φοιτητή Νομικής Σχολής Αθήνας
1ον. “Στις ρωσικές φυλακές η ιστορία της ζωής σου είναι χαραγμένη πάνω στο σώμα σου με τατουάζ. Εάν δεν έχεις τατουάζ απλά δεν υπάρχεις!" (Alix Lambert, στο ντοκιμαντέρ "The Mark of Cain").
2ον. Στη ρωσική γλώσσα υπάρχουν πενήντα περίπου τρόποι να πεις «κλέβω» και η ρωσική μαφία τους χρησιμοποιεί όλους. Όπως λένε οι Ρώσοι, η μαφία είναι ο μόνος θεσμός που λειτουργεί σήμερα στη χώρα. Έτσι ή αλλιώς, είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, η πιο πολυάσχολη και ίσως εκείνη που έχει συγκεντρώσει τους πιο βδελυρούς απατεώνες. Και υπεράνω όλων βρίσκονται οι “Vory V Zakone”, οι νονοί, οι “Κλέφτες του Κώδικα” (Myers, Willard H., 1996, 181–222 &Friedman, Robert I., 2000).
Η θεματολογία των Τατουάζ στους Vory V Zakone
Τα tatoo των Ρώσων κακοποιών χαρακτηρίζονται από ένα πολύπλοκο σύστημα συμβολισμών, οι οποίοι όταν αποκωδικοποιηθούν δίνουν λεπτομερείς πληροφορίες για εκείνον που τα φέρει στο σώμα του. Επιπλέον πληροφορίες μάλιστα μπορεί κάποιος να αντλήσει και από το μέρος του σώματος που αυτά υπάρχουν. Για παράδειγμα, τα tattoo που κάνει ένα νέο μέλος μιας Ρωσικής συμμορίας και δηλώνει την ένταξη του στην συμμορία αυτή συνήθως τοποθετείται στο στήθος ή στο μπράτσο και συνδυάζεται μ’ ένα τριαντάφυλλο (V. Chalidze, 1977, 57).
Τα tattoo που έχουν γίνει στις φυλακές έχουν ένα χαρακτηριστικό μαύρο χρώμα με μια ελαφριά απόχρωση του μπλε λόγω του μελανιού που χρησιμοποιείται και το οποίο παρασκευάζεται από τη στάχτη καμένης σόλας παπουτσιού που αναμιγνύεται με ούρα. Επίσης, έχουν μια ιδιαίτερη τραχιά όψη καθώς λόγω τις έλλειψης οργάνων (τα tattoo απαγορεύονται βάσει νόμου στις ρωσικές φυλακές) οι γραμμές που χαράζονται στο δέρμα είναι αρκετά βαθιές.
Τέλος, σε κάποιες περιπτώσεις τα tattoo χρησιμοποιούνται και ως μια μορφή τιμωρίας, για να στιγματίσουν εκείνον που τα φέρει μέσα στην κοινότητα των Vory. Γίνονται δια της βίας συνήθως σε εκείνους που έχουν χρέη από παίγνιο και απεικονίζουν παραστάσεις πορνογραφικού χαρακτήρα, κάτι αρκετά προσβλητικό για εκείνον που τα φέρει.
Οι συμβολισμοί (Danzig Baldayev, 1995):
• Η “σταύρωση στο στήθος” συνιστά για ένα ρώσο κρατούμενο συνήθως την ύψιστη τιμή και τον χαρακτηρίζει ως “Prince of all Thieves”.
• Η σκηνή με τον Χριστό να απεικονίζεται επάνω στον σταυρό σηματοδοτεί και το μαρτύριο που έχει υποστεί ο συγκεκριμένος κρατούμενος καταδικασμένος από το ρωσικό ποινικό σύστημα να ζει μια ζωή, έγκλειστος στις φυλακές.
• Αν ο σταυρός από πάνω έχει ζωγραφισμένη και μια “κορώνα”, τότε αυτό σημαίνει πώς ο κρατούμενος είναι “Pakhan” δηλαδή αρχηγός της οικογένειας των κλεφτών.
• Οι “ζώνες” επάνω στο κορμί των φυλακισμένων είναι ένα τατουάζ που τους εξασφαλίζει των σεβασμό των συγκρατουμένων τους.
• Οι πολλές ζώνες επάνω στο δέρμα δείχνουν ότι ο κρατούμενος δεν θα φύγει ποτέ από τις φυλακές γιατί διέπραξε κάτι πολύ σοβαρό.
• Τα “φίδια” είναι ένα ακόμη τατουάζ των Ρώσων που όταν είναι περασμένο γύρω από τον λαιμό τους συμβολίζει την καταπίεση που εξακολουθούν να υπομένουν οι κρατούμενοι από το απομεινάρια του πρώην σοβιετικού κομμουνιστικού μπλοκ.
• Οι “τίγρεις” πάνω στο σώμα συνήθως δείχνουν κάποιας μορφής εκδίκηση που έχουν καταφέρει να πάρουν οι κρατούμενοι από τους δεσμοφύλακες φρουρούς τους και την διοίκηση των φυλακών.
• Η “ γάτα” είναι συνυφασμένη με τις ιδιότητες που απαιτείται να έχει κάποιος κλέφτης. Είναι το πιο συνηθισμένο τατουάζ και γίνεται στο άνω μέρος του στήθους.
• Τα “μάτια” (η σημασία διαφέρει ανάλογα με το μέρος που είναι τοποθετημένο): Αν βρίσκεται στο μπροστά μέρος της κοιλιάς σημαίνει ότι εκείνος που το έχει κρατάει πάντα ανοιχτά τα μάτια του. Αν βρίσκεται στα οπίσθια έχει γίνει με τη βία και σημαίνει πως ο κρατούμενος χρησιμοποιείται ως σεξουαλικό αντικείμενο μέσα στις φυλακές.
• Το αγκαθωτό συρματόπλεγμα απεικονίζει τα χρόνια της ποινής που έχει καταδικαστεί κάποιος να εκτίσει.
• Τα “αστέρια” ανάλογα με τις κορυφές που έχουν δηλώνουν τα χρόνια της ποινής.
• Τα “οκτάγωνα αστέρια” που βρίσκονται στο δεξί και αριστερό άνω θωρακικό μέρος σημαίνουν πως εκείνος που τα έχει είναι “Κλέφτης του κώδικα”, δηλαδή Vor V Zakone. Τα οκτάγωνα αστέρια που βρίσκονται στα γόνατα δείχνουν ότι ο συγκεκριμένος Vor δεν γονατίζει σε καμία εξουσία και δεν είναι υπόλογος σε κανέναν.
• Ο “ιστός αράχνης” υποδηλώνει πως ο κρατούμενος έχει σχέση με το εμπόριο ναρκωτικών. Όταν μέσα στον ιστό υπάρχει και η αράχνη σημαίνει πως ο κρατούμενος έχει κάποιον εθισμό στα ναρκωτικά.
• Τα “κρανία” δείχνουν πώς ο κρατούμενος είναι σκληρός και αδίστακτος δολοφόνος και τα τατουάζ αυτά συνήθως τα χτυπούν μόνο υψηλόβαθμα μέλη των Vory V Zakone.
• Οι “εκκλησίες” και τα “κάγκελα” στο σώμα δείχνουν συνήθως την διάρκεια των ποινών των κρατουμένων και η ναζιστική σβάστικα απεικονίζει τα ισόβια δεσμά. Ανάλογα με τον αριθμό των τρούλων που έχουν οι εκκλησίες ή των αριθμό των κάγκελων υπολογίζουμε τα έτη της ποινής.
• Ο ”σταυροφόρος” και ο ”σιδερόφρακτος ιππότης” συνήθως απεικονίζουν τις σαδιστικές ή χουλιγκανιστικές τάσεις των κρατουμένων και την σχέση τους με ρατσιστικές επιθέσεις και εγκλήματα.
• Τα “κεριά” υποδηλώνουν πως εκείνος που τα φέρει είναι επικίνδυνος εγκληματίας και “μπορεί να σβήσει το φώς της ζωής σου
• Οι “καμπάνες” σημαίνουν πως ο κρατούμενος έχει διαπράξει κάτι πολύ σοβαρό και δεν υπάρχει πιθανότητα να βγει ποτέ από τις φυλακές. Είναι σύμβολα που εξασφαλίζουν τον σεβασμό μέσα στις φυλακές και γίνονται μόνο από υψηλόβαθμα στελέχη της Vory V Zakone.
• Τα tattoo με τα πρόσωπα του Στάλιν και του Λένιν, γίνονταν κατά την περίοδο της Σοβιετικής ένωσης πάνω από κάποιο ζωτικό όργανο του κρατουμένου, όπως η καρδιά, ώστε εκείνος να αποφύγει την εκτέλεση. Πίστευαν πως “Κανένας φρουρός δεν θα τολμούσε να πυροβολήσει πάνω στην εικόνα του ηγέτη”. Το συγκεκριμένο τατουάζ δεν χρησιμοποιείται πλέον.
• Οι κρατούμενοι που φέρουν τατουάζ “μαχαίρι στιλέτο” συνήθως εκτελούν τις κατά παραγγελία εκκαθαρίσεις μέσα στις φυλακές.
• Η “Παναγία με το θείο βρέφος στην αγκαλιά της”, συμβολίζει πως ο κρατούμενος είναι από την παιδική του ηλικία τρόφιμος των φυλακών.
• Οι “πεταλούδες” είναι τα τατουάζ κακοποιών που είναι υπότροποι και επιρρεπείς στις αποδράσεις.
• Tέλος τα πορνογραφικά ‘’tattoo” δείχνουν πώς ο κρατούμενος έχει σπάσει τον κώδικα ηθικής των Vory V Zakone και χρωστάει λεφτά από τον τζόγο.
Τα τατουάζ στην ταινία “Eastern Promises” του David Cronenberg (2007).
Για να ανταποκριθεί ο Mortensen στο ρόλο του στην ταινία "Eastern promises" χρειάστηκε να κάνει 32 tatoo στο σώμα του. Κάποια από αυτά χωρίς ιδιαίτερο νόημα, με μάλλον έναν χιουμοριστικό χαρακτήρα όπως δηλώνει ο ηθοποιός. Τα πιο σημαντικά από αυτά περιγράφονται στη συνέχεια (Πηγή:
www.imdb.com).
Από τα tattoo μπορούμε να συμπεράνουμε πως ο Nikolai:
• Ήταν έμπειρος και ικανός κλέφτης, “ Prince of all Thieves ”.
• Είχε τρεις διαφορετικές καταδίκες που τις εξέτισε σε τρείς διαφορετικές φυλακές.
• Η μια από τις ποινές του ήταν τρία έτη.
• Υπήρξε για κάποιο διάστημα έγκλειστος στις φυλακές της Αγίας Πετρούπολης.
• Υπήρξε κατάδικος σε κάποια φυλακή της Σιβηρίας, όπου υπάρχουν οι πιο σκληρές φυλακές για τους πιο αδίστακτους κακοποιούς.
• Υπήρξε υψηλόβαθμο μέλος κάποιας συμμορίας και εκτελούσε κατ’ επάγγελμα δολοφονίες.
• Είχε κάποιον εθισμό σε ναρκωτικές ουσίες.
• Υπήρξε εγκληματίας από μικρή ηλικία.
• Ύστερα από την “μύηση” του, την τελετουργία της οποίας παρακολουθούμε στην ταινία, έγινε “Κλέφτης του κώδικα” (δηλαδή “Vor V Zakone”).
• Πλέον δεν γονατίζει ενώπιον καμίας εξουσίας.
Στο σώμα του Nikolai υπάρχουν τα ακόλουθα tattoo:
Στο Στήθος:
1. Ο “σταυρός στο στήθος” συνιστά για τον Nikolai ύψιστη τιμή και τον χαρακτηρίζει ως “Prince of all Thieves”. Επίσης, η σκηνή με τον Χριστό που απεικονίζεται επάνω στον σταυρό σηματοδοτεί το μαρτύριο που έχει υποστεί όσο υπήρξε έγκλειστος στις φυλακές.
2. Η επιγραφή “Пусть будет сном что пережито мною”, σημαίνει “Ας ήταν όλα αυτά που έχω περάσει ένα όνειρο”.
Στα πλευρά:
( Αριστερό πλευρό )
3. Η “Παναγία με ανοιχτή καρδιά και μαχαίρια που την διαπερνούν” είναι ένα σύμβολο αποτροπιασμού που δείχνει πως ο Nikolai δεν απολάμβανε τις δολοφονίες που εκτελούσε και με αυτόν το τρόπο “προσπαθούσε να ξορκίσει το κακό”.
4. Κάτω από το tattoo υπάρχει η επιγραφή “Себя не обманешь”, που σημαίνει “δεν μπορείς να ξεγελάσεις τον εαυτό σου”.
( Δεξί πλευρό )
5. Ο Χάρος με το σφυροδρέπανο σημαίνει πως ο Nikolai είναι κατ’ επάγγελμα δολοφόνος.
6. Κάτω από το tattoo υπάρχει η επιγραφή “Я здесь и я жду”, που σημαίνει “είμαι εδώ και περιμένω”.
Στην πλάτη:
7. Η εκκλησία είναι επίσης ένα σύμβολο που χρησιμοποιείται για να “ξορκίσει το κακό”. Ανάλογα με τον αριθμό των τρούλων, μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα. Είτε πως ο κρατούμενος έχει εκτίσει ποινή σε έτη ανάλογη με το πλήθος των τρούλων, είτε πως έχει εκτίσει ανάλογο αριθμό ποινών. Στην περίπτωση μας σημαίνει πως ο Nikolai έχει εκτίσει τρεις διαφορετικές ποινές.
8. Πάνω από τους τρούλους υπάρχει η επιγραφή «Важно оставаться человеком» που σημαίνει “είναι σημαντικό να παραμένεις άνθρωπος”.
Στα μπράτσα:
( Δεξί μπράτσο)
9. Ένα μαύρο κοράκι με την επιγραφή «Черный ворон, я не твой» (“Μαύρα κοράκια δεν είμαι ακόμα δικός σας”), δηλώνει την θέληση για ζωή που έχει ο ήρωας της ταινίας. Το συγκεκριμένο tattoo είναι εμπνευσμένο από ένα παλιό ρωσικό τραγούδι που συνήθιζαν να τραγουδούν οι Ρώσοι φυλακισμένοι.
( Αριστερό μπράτσο )
10. Το κρανίο που συνδυάζεται μ’ ένα τριαντάφυλλο, σημαίνει πως ο Nikolai ήταν υψηλόβαθμο μέλος σε κάποια ρώσικη συμμορία και πως είναι σκληρός και αδίστακτος δολοφόνος.
Στα χέρια:
( Δεξιός πήχης )
11. Το φίδι που τυλίγεται γύρω από ένα στιλέτο είναι ένα αρκετά συνηθισμένο τατουάζ για τους Ρώσους εγκληματίες που δηλώνει την επιμονή και την αποφασιστικότητα τους.
( Αριστερός καρπός )
12. Το αγκαθωτό σύρμα δηλώνει ανάλογα με το πλήθος των εξοχών του τα χρόνια που έχει περάσει στην φυλακή εκείνος που το φέρει. Εδώ φαίνεται πως ο Nikolai είχε εκτίσει τρία χρόνια σε κάποια φυλακή της Ρωσίας.
( Αριστερό χέρι )
13. Η επιγραφή “cebep” σημαίνει Βοράς και υποδηλώνει την Σιβηρία όπου βρίσκονται οι πιο σκληρές φυλακές με τους πιο επικίνδυνους εγκληματίες.
( Δάκτυλα του αριστερού χεριού )
14. Ο χαρακτηριστικός σταυρός αναφέρεται στην Αγ. Πετρούπολη και ο Nikolai πιθανώς είχε εκτίσει ποινή στις φυλακές της.
Στους Ώμους:
( Αριστερός ώμος )
15. Ο ιστός αράχνης με την αράχνη μέσα σε αυτόν σημαίνει πως ο Nikolai είχε κάποιον εθισμό στα ναρκωτικά. Αν ο ιστός είναι χωρίς την αράχνη σημαίνει πως εκείνος που έχει το συγκεκριμένο τατουάζ είναι έμπορος ναρκωτικών.
Στις Κλείδες και στα γόνατα:
16. Τα “οκτάγωνα αστέρια” επιτρέπεται να τα έχουν μόνο οι Vory V Zakone, οι “επίλεκτοι” εγκληματίες του ρωσικού υπόκοσμου. Ο Nikolai είναι δηλαδή επίσημο μέλος της ρωσικής μαφίας και δεν είναι υπόλογος σε καμία εξουσία.
Σημαντική υποσημείωση: Οι φωτογραφίες προέρχονται από σκηνές τις ταινίας “Eastern Promises” και έχουν υποστεί ψηφιακή επεξεργασία /Πηγή: www.focusfeatures.com.
Το παρόν κείμενο αποτελεί τμήμα
εργασίας της γράφοντος η οποία εκπονήθηκε στη Νομική Σχολή Αθηνών για
το μάθημα της εγκληματολογίας τον Ιανουάριο του 2010 υπό την επίβλεψη
των υπ. Δρ. Φώτη Σπυρόπουλου και Μάρθας Λεμπέση.
Βιβλιογραφικές Πηγές:
Baldayev Danzig, Russian Criminal Tattoo Encyclopedia, Moskow: Steidl, 1995.
Chalidze V., Criminal Russia. Essays on crime in the Soviet Union, New York: Random House (1977): 57.
Friedman, Robert I., Red Mafiya, New York: Little, Brown and Company, 2000.
Galeotti M., "Criminal Russia: The traditions behind the headlines," History Today, 44, 8 (1994): 12-14.
Gamayunov, "Thieves-in-law: Devils dressed as Robin Hood," The Moscow Times (11 January 1995): 9.
Gurov A.I. and V. Riabinin, "Ispoved΄ vora ν zakone," Na boevom postu, 12 (1990): 50-62; 1(1991): 75-84; Id., Ispoved΄ vora νzakone (Moskva: Rosagropromizdat, 1991).
Likhachev D.S., "Cherty pervobytnogo primitivizma vorovskoi rechi,"/a;v(- i myshlenie, Proceedings of the USSR Academy of Science, III-IV (1935): 47-100.
Myers, Willard H., "The Emerging Threat of Transnational Crime from the East." Crime, Law and Social Change 24 (1996): 181–222.
Serio J., V.S. Razinkin, "Thieves professing the code," Low Intensity Conflict & Law Enforcement, 4, 1 (1995): 72-88.