ΤΡΕΧΟΝ ΤΕΥΧΟΣ      ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ      ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ... (2003-2015)      ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΤΕΥΧΗ    Τεύχος 1 - Μάϊος 2006  
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Τεύχος 18 - Απρίλιος 2011


Εκτύπωση     Αποστολή     Σμίκρυνση  Μεγέθυνση Μέγεθος γραμμάτων



Share |



Η απαραίτητη αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοκρατικού (!) χρέους



της Γρηγορίας Πανταζοπούλου,
δικηγόρου - ποινικολόγου


«Ουδείς επιτρέπεται να υποβληθή εις βασάνους ούτε εις ποινάς ή μεταχείρισιν απανθρώπους ή εξευτελιστικάς»

Άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ)



Τον Μάρτιο η Ελλάδα υπέστη μία ακόμα «υποβάθμιση» σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν είχε σχέση ούτε με την πιστοληπτική της ικανότητα, ούτε με την αξιοπιστία κάποιας εγχώριας τράπεζας, ούτε με κάποιο άλλο οικονομικό ζήτημα, από εκείνα που σε αυτόν τον καιρό της κρίσης απασχολούν τόσο τους κυβερνώντες όσο και το ευρύ κοινό. Ωστόσο, η υποβάθμιση αυτή είναι ακόμα πιο προβληματική, διότι μαρτυρά παντελή έλλειψη σεβασμού εκ μέρους της πολιτείας στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως εκ τούτου, δημοκρατικό έλλειμμα.

Στις 15 Μαρτίου 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT) δημοσίευσε δημόσια δήλωση σχετικά με την Ελλάδα. Μία είδηση που πέρασε σχεδόν ασχολίαστη, απαρατήρητη, παρά την σοβαρότητα και τον προβληματισμό που εγείρει.

Η χώρα μας υπέγραψε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας, η οποία αποτελεί το ιδρυτικό κείμενο της CPT, στις 26/11/1987 με έναρξη ισχύος την 1/12/1991.  Η Επιτροπή, που οικοδομεί πάνω στο άρθρο 3 της ΕΣΔΑ, αποτελεί μη-δικαιοδοτικό προληπτικό μηχανισμό που προστατεύει άτομα τα οποία στερούνται της ελευθερίας τους από τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακής μεταχείρισης. Συνεπώς συμπληρώνει την δικαστική εργασία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Πραγματοποιεί προγραμματισμένες επισκέψεις στα Κράτη Μέλη σε χώρους κράτησης (φυλακές, σωφρονιστικά καταστήματα κράτησης νέων, αστυνομικά τμήματα, κέντρα κράτησης μεταναστών, ψυχιατρικά νοσοκομεία, οίκους κοινωνικής φροντίδας κλπ) για να εκτιμήσει την μεταχείριση των ατόμων που στερούνται της ελευθερίας τους, συντάσσει δε ετήσιες εκθέσεις όπου παραθέτει τις παρατηρήσεις, τις ελλείψεις που διαπίστωσε, καθώς και τις υποδείξεις προς το Κράτος Μέλος. Αν το τελευταίο αρνείται να συνεργαστεί ή να βελτιώσει την κατάσταση υπό το φως των υποδείξεων της Επιτροπής, η CPT μπορεί να προβεί σε δημόσια δήλωση (αρ.10 παρ.2 της ιδρυτικής της συνθήκης). Η δημόσια δήλωση είναι συνεπώς το τελευταίο ακραίο μέσο που διαθέτει η CPT προκειμένου ένα κράτος μέλος να ακούσει τις συστάσεις της, να συμμορφωθεί με τις καταστατικές του δεσμεύσεις και να συνεργαστεί με την Επιτροπή για να διορθώσει τις ελλείψεις του. Είναι η έκτη φορά που η CPT προβαίνει σε δημόσια δήλωση κατά κράτους μέλους από την ίδρυσή της το 1989: δύο αφορούν στην Τουρκία (στις 15/12/1992 και στις 6/12/1996) και τρεις στην Ρωσία και συγκεκριμένα στην Τσετσενία (στις 10/7/2001, 10/7/2003 και στις 13/3/2007).

Στην δημόσια δήλωση που δημοσίευσε σχετικά με την Ελλάδα, η Επιτροπή εστιάζει σε δύο προβληματικές περιπτώσεις: τις συνθήκες κράτησης των παράνομων μεταναστών και την κατάσταση στα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας. Είναι τουλάχιστον εξευτελιστικό για ένα σύγχρονο Κράτος δίκαιου να υφίσταται τέτοιου είδους δημόσια διαπόμπευση από έναν ευρωπαϊκό οργανισμό εγνωσμένου κύρους, που δηλώνει, αρκετά κομψά είναι η αλήθεια, ότι έκανε ό,τι μπορούσε για το αποφύγει. Ότι είχε επανειλημμένως, από το 1997, αλλά και στις ετήσιες εκθέσεις των ετών 2005 – 2009, εκφράσει στους αρμόδιους φορείς τις ανησυχίες του για τις συνθήκες κράτησης των παρανόμων μεταναστών σε διάφορους σταθμούς υποδοχής, σε αστυνομικά τμήματα ή και αποθήκες (!), όπως και για την απαράδεκτη κατάσταση των σωφρονιστικών καταστημάτων με «τον έντονο συνωστισμό ... την ανεπαρκή στελέχωση και την ανεπαρκή υγειονομική περίθαλψη». Ότι οι ελληνικές αρχές στην ουσία τον κορόιδεψαν, διαβεβαιώνοντας υπό την απειλή δημόσιας δήλωσης το 2009 και το 2010, δυστυχώς αναξιόπιστα, όπως και πάλι μετριοπαθώς σχολιάζει, ότι η διοικητική κράτηση παρανόμων μεταναστών σε αστυνομικά τμήματα και τμήματα συνοριακής φύλαξης θα σταματήσει και ότι, στο μέλλον, οι παράνομοι μετανάστες οι οποίοι υπόκεινται σε διοικητική κράτηση θα φιλοξενούνται αποκλειστικά σε ειδικές προς τούτο εγκαταστάσεις κράτησης, ότι η εγκατάσταση κράτησης αλλοδαπών στον Πειραιά, την οποίαν η CPT είχε επανειλημμένως επικρίνει από το 1997, θα κατεδαφίζετο στις αρχές του 2010. Κάτι που ιδίοις όμμασι η CPT κατά τη διάρκεια της τελευταίας της επίσκεψης στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2011 ανακάλυψε ότι φυσικά ουδέποτε συνέβη.

Απεναντίας μάλιστα, διαπίστωσε επιδείνωση των ήδη οριακών συνθηκών στο Σουφλί και στο Φυλάκιο στον Έβρο, σε όλα σχεδόν τα αστυνομικά τμήματα κράτησης μεταναστών, στο χώρο κράτησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, παρά μάλιστα την σχετική καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην πρόσφατη (21.01.2011) απόφαση Μ.S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδας για παράβαση του αρ.3 της ΕΣΔΑ. Καμία βελτίωση, καμία συμμόρφωση στις συστάσεις της Επιτροπής, καμία διάθεση εφαρμογής του νόμου και των διεθνών συνθηκών, παρά μόνο αδράνεια των ελληνικών αρχών. Εν τέλει, κανένας σεβασμός για την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια.

Εξίσου καταγγελτικά είναι τα όσα αναφέρει η Επιτροπή για τα σωφρονιστικά καταστήματα. Ο Σωφρονιστικός Κώδικας ορίζει στο αρ.2 1. ότι «κατά τη μεταχείριση των κρατουμένων διασφαλίζεται ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ενισχύεται ο αυτοσεβασμός και η συναίσθηση της κοινωνικής τους ευθύνης». Η Επιτροπή ωστόσο δηλώνει πως οι κρατούμενοι στις ελληνικές φυλακές δεν απολαμβάνουν κανενός σεβασμού της ζωής και της αξιοπρέπειας τους, αλλά απλά αποθηκεύονται υπό συνθήκες επιεικώς απαράδεκτες.

Η CPT την τελευταία δεκαετία είχε παρατηρήσει και επισημάνει την σταδιακή επιδείνωση των συνθηκών κράτησης στα σωφρονιστικά καταστήματα, επισημαίνοντας μάλιστα τις αιτίες του προβλήματος, όπως την έλλειψη στρατηγικού σχεδίου για τη διοίκηση του συστήματος των φυλακών, οι οποίες αποτελούν πολύπλοκα ιδρύματα, την έλλειψη αποτελεσματικού συστήματος εκθέσεων και εποπτείας και την ανεπαρκή διοίκηση του προσωπικού. Η Επιτροπή είχε επανειλημμένως τονίσει, και επισημαίνει και την ύστατη τούτη ώρα, τις βασικές παθογένειες του σωφρονιστικού μας συστήματος: την ακατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, την ανεπαρκή υγειονομική περίθαλψη, τον συνωστισμό των κρατουμένων, τα φαινόμενα βίας, την ανεπάρκεια στην ασφαλή επίβλεψη των κρατουμένων, με αποτέλεσμα ο έλεγχος σε κάποιες πτέρυγες να έχει περιέλθει στα χέρια συμμοριών, την απουσία δραστηριοτήτων των κρατουμένων.

Κάπως πιο καυστικά στο θέμα των σωφρονιστικών καταστημάτων από ό,τι σε αυτό των παράνομων μεταναστών, η Επιτροπή εν ολίγοις καταλήγει πως οι ιθύνοντες απλά δεν κατανοούν την πραγματική κατάσταση στα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας, και παρατηρεί πως οι ελληνικές αρχές οφείλουν επιτέλους να αναγνωρίσουν ότι το σωφρονιστικό σύστημα όπως λειτουργεί σήμερα δεν είναι σε θέση να παράσχει ασφάλεια και προστασία στους κρατούμενους, χαρακτηρίζοντας τις ελληνικές φυλακές αποθήκες κρατουμένων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι συνθήκες κράτησης στις ελληνικές φυλακές κρίνονται  απάνθρωπες και εξευτελιστικές. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η καταδίκη της χώρας μας από το ΕΔΔΑ για παραβίαση του αρ. 3 της ΕΣΔΑ στην υπόθεση Donald Peers κατά Ελλάδας (19.04.2001), όπου η περιγραφή των φυλακών Κορυδαλλού με εκφράσεις όπως «μεσαιωνικό κελί», σκηνές με αρουραίους και γάτες να κυκλοφορούν στις κουζίνες και στα κελιά και κρατούμενους στιβαγμένους να κοιμούνται στα πατώματα σε συνθήκες απόλυτου ψύχους ή ζέστης, απέχει πολύ από το ελάχιστο έστω όριο σεβασμού που ένα δημοκρατικό Κράτος οφείλει να δείχνει προς κάθε άνθρωπο που έχει ήδη στερηθεί της ελευθερίας του, χρήζει όμως στοιχειώδους προστασίας και εξασφάλισης των υπολοίπων δικαιωμάτων του.

Κλείνοντας τη δήλωσή της, η Επιτροπή εκφράζει την κατανόησή της προς την Ελλάδα, κυρίως όσον αφορά στο θέμα των παράνομων μεταναστών, και δηλώνει ότι τίθεται στη διάθεση των αρμοδίων αρχών για συνεργασία. Ζητά ουσιαστικά το αυτονόητο, ήτοι τη δέσμευση των ελληνικών αρχών για συγκεκριμένες ενέργειες προς την υλοποίηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αναφορικά με την μεταχείριση προσώπων που στερούνται της ελευθερίας τους, με ελάχιστο γνώμονα των σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.

Το πρόβλημα είναι ωστόσο κατά πόσο οι ελληνικές αρχές προτίθενται να ασχοληθούν σοβαρά με τις καταγγελλόμενες ελλείψεις και να προβούν σε εκ βάθρων αλλαγές δείχνοντας ότι η προστασία και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν αποτελεί απλά κενό γράμμα σε νομοθετικά κείμενα και συνθήκες που υπογράφουν και μετά ξεχνούν. Η υποβολή ενός ατόμου σε καθεστώς κράτησης, στέρησης της ελευθερίας του, αποτελεί την εντονότερη εκδήλωση της κατασταλτικής δύναμης του Κράτους. Ο τρόπος και οι συνθήκες που αυτή εφαρμόζεται και ιδιαίτερα η προστασία και η προάσπιση από την Πολιτεία στοιχειωδών δικαιωμάτων των κρατουμένων υποδηλώνει το βαθμό εκδημοκρατισμού κάθε κράτους, καθρεφτίζει δε τις ηθικές αξίες κάθε κοινωνίας. Στην Ελλάδα, τα όσα κατήγγειλε η Επιτροπή είναι λίγο πολύ γνωστά: τα ίδια προβλήματα έχουν από καιρό επισημανθεί από τη θεωρία και από πολλούς μη κυβερνητικούς φορείς, και παρά τις αποσπασματικές νομοθετικές μεταρρυθμίσεις για αποσυμφόρηση των φυλακών ή πιο οργανωμένη μεταχείριση των παρανόμων μεταναστών, παραμένουν άλυτα και γιγαντώνονται, με τους υπευθύνους αλλά και την κοινωνία να σιωπά. Τι όμως, ή μάλλον τις πταίει για αυτό;



Emeritus Professor Calliope Spinellis
 
"Today, there are several well-qualified criminologists in Greece".


διαβάστε περισσότερα...
Victim offender mediation in family violence cases
The greek experience


by Vasso Artinopoulou,
Ass. Professor of Criminology,  Panteion University (GR) 
 
 
The article describes the implementation of victim offender mediation as provided by law in cases of domestic violence in Greece


διαβάστε περισσότερα...
Improving prison conditions in Greece
 
... by Nestor E. Courakis
Professor of Criminology & Penology
Faculty of Law, University of Athens (GR)
 
"This editorial is dedicated to prisons and the Greek penal system since we believe it is the duty of any society to give priority to correctional topics and have as its main objective to improve prison conditions.
How might this improvement be achieved, however?
 
...
 
With this issue we celebrate the English-language edition of the Greek electronic journal “The Art of Crime”. It would be trite to discuss here emotions such as elation and hope that of course are called for at a time like this. The overwhelming emotion, at least to me, is gratitude to the main protagonists of this first criminological electronic magazine in our country, i.e. to Fotios Spyropoulos and Dionysis Chionis ..."
 
διαβάστε περισσότερα...

Scientific colloquium on:
“Criminological Aspects of Migration in Greece”


"EPANODOS" (“Return” back to the society)
Rehabilitation Center for ex-prisoners
Presentation, challenges and objectives


Congress of the Greek Society of Criminology:
"Criminology and current challenges"


Combating discrimination and social exclusion:
the “EPAFI” (“CONTACT”) program, where young Law students meet young inmates...




Innocent prisoners and deceived offenders
"punishing somebody who is innocent is a crime"
 
Have you ever considered what it would be like to be wrongly arrested by the authorities, detained on remand, and after a few months it was proved that you had been wrongly accused and had nothing to do with the case? The issue of wrongful remand of prisoners came to light again in Greece with the case of a young man from the greek island of Mytilene who was arrested and prosecuted for rape and attempted serial rape of 5 women...
 
διαβάστε περισσότερα...

Constantine Gardikas
 
Constantine Gardikas, the son of George Gardikas, Professor of Philosophy at the University of Athens, was born in the city of Patras in 1896. Constantine Gardikas developed into a prolific scientist with a solid classical education.

He studied law in Athens, and he continued his studies in Zurich and Geneva specializing in criminal law and criminology.  He received his doctorate degree at the age of 22 and then started lecturing at the University of Geneva, Switzerland. ...
 
διαβάστε περισσότερα...

Advice on the use of credit cards

"Plastic money" has replaced cash as the dominant method of payment in our everyday transactions.
 
 
We are familiar, therefore, with the use of credit cards, but how well do we know to protect ourselves from credit card fraud?
 
διαβάστε περισσότερα...
Διημερίδα: Σύγχρονα Προβλήματα Ποινικού Δικαίου

Ο Τομέας Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης σας προσκαλεί σε Διημερίδα που διογρανώει στη μνήμη του Ομότ. Καθηγητή Κώστα Κωνσταντινίδη με θέμα: "Σύγχρονα Προβλήματα του Ποινικού Δικαίου". 3 & 4 Δεκεμβρίου 2015 Κομοτηνή, Αμφιθέατρο Νομικής Σχολής Παν/μιούπολη



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του Ομότιμου Καθηγητή κ. Νέστορα Κουράκη

Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του ομότιμου Καθηγητή Νέστορα Κουράκη διοργανώνεται στην  Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, 2 - 4/4/2015.

Το συνέδριο θα λάβει χώρα στην Αίθουσα Τελετών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (Ακαδημίας 60) με κεντρικό θέμα «Κρίση, Έγκλημα και Σύστημα Ποινικής Καταστολής»




“Asking people…”
Interesting questions and even more interesting responses


The events that took place in late 2008, in Greece, in the state correctional facilities, the hunger strike of prisoners and the widespread violent protests concerning prison conditions didn’t leave us unaffected. So we found the opportunity to ask people’s opinion on this important issue. We take the recorder into the street ... and ask YOUR opinion:

"Do you believe there must be changes in the conditions of imprisonment in our country and if so, what should they be?”

διαβάστε περισσότερα...

The profile of a famous greek criminal through the eye of a camera, the lyrics of a song and his autobiography

 
A book, a song, and a movie with the same protagonist…
Nikos Koemtzis, a famous Greek criminal who killed three people and stabbed seven more, all because he wanted to dance to a song he had "ordered" from the musicians in a music hall. He transferred the story of his life to a book. Dionysis Savvopoulos (a famous Greek singer-songwriter) read the book and turned it into a song. Pavlos Tassios (a well known Greek director) heard the song and made a film. And now we present a criminologist’s scientific analysis of this artistic triptych.
 
διαβάστε περισσότερα...
A case study of a recidivist criminal
 
This is the interesting story of a recidivist criminal (Elias) who is incarcerated in a Greek prison. We managed to interview him, unattended, in late May 1999 in a special area in the guardhouse yard. The main topic of our conversation was his life story, the life of a young man through the prison bars… 
 
διαβάστε περισσότερα...
Σωματείο Εργαζομένων Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού

Περιοδικό "Κοινωνικές Επιστήμες"

Κωνστάντειον - Κέντρο εγκληματολογικών ερευνών

Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος

Καθηγητής Νέστωρ Κουράκης

Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Νιώθω Ασφαλής

Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Άρειος Πάγος

Κέντρο Επανένταξης Αποφυλακισμένων "ΕΠΑΝΟΔΟΣ"

Καθηγητής Γιάννης Πανούσης

Κέντρο Ψυχαναλυτικών Ερευνών

Τομέας Ποινικών Επιστημών Τμήματος Νομικής Ε. Κ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Σύλλογος Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου

Σπουδαστήριο Κοινωνικών Μελετών Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου

Τομέας Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου

Τομέας Ποινικών & Εγκληματολογικών Επιστημών Τμήματος Νομικής ΑΠΘ

Αναζήτηση νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Τμήμα Νομικής Eθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών

Όροι Χρήσης  :    Πείτε μας τη γνώμη σας  :    Developed & hosted by Nomiki Bibliothiki SA