του Νέστορα Κουράκη,
Καθηγητή Εγκληματολογίας - Σωφρονιστικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Η χαρμόσυνη είδηση για την έκδοση, σήμερα, του εικοστού - πανηγυρικού - τεύχους μας επισκιάζεται από το πένθος μας για την αδόκητη απώλεια δύο κορυφαίων Ελλήνων ποινικολόγων και Καθηγητών του Ποινικού Δικαίου, που με τη δράση τους και το επιστημονικό τους έργο άνοιξαν νέους ορίζοντες στην πνευματική –και όχι μόνο!- ζωή της χώρας μας: του Ιωάννη Μανωλεδάκη, που έφυγε από κοντά μας την 26η Ιουνίου 2011, και του Γεώργιου - Αλέξανδρου Μαγκάκη, που ολοκλήρωσε τον κύκλο της ζωής του την 5η Σεπτεμβρίου 2011.
Και οι δύο υπήρξαν εξαίρετοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, με βαθειά κατάρτιση στο αντικείμενό τους, διάθεση να προωθούν αξιοκρατικά τους νέους επιστήμονες, και με βαθειά ψυχική ευγένεια στη συναναστροφή τους με τους άλλους. Όμως ταυτόχρονα υπήρξαν σε όλη τους τη ζωή μαχητές άτεγκτοι και ασυμβίβαστοι, ιδίως όταν διακυβεύονταν θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες. Αποκρούοντας, μάλιστα, τις γνωστές θετικιστικές προσεγγίσεις του Kelsen για αξιολογική ουδετερότητα του επιστήμονα, εμπότισαν τον τρόπο ερμηνείας των ποινικών διατάξεων με τα νάματα των πανανθρώπινων αξιών που πρέσβευαν και στη ζωή τους, όπως η δημοκρατία, η ελευθερία, ο ανθρωπισμός και η γενικότερη προάσπιση των συνταγματικών μας δικαιωμάτων.
Οι κοινές αυτές ιδεολογικές πεποιθήσεις επάνω σε βασικά κοσμοθεωρητικά ζητήματα δημιούργησαν, άλλωστε, ένα πρόσφορο έδαφος για μεταξύ τους συνεργασία, όπως και πράγματι συνέβη π.χ. το 1983, όταν ο Γεώργιος - Αλέξανδρος Μαγκάκης, ως Υπουργός Δικαιοσύνης, ανέθεσε στον Ιωάννη Μανωλεδάκη καθήκοντα επόπτη της Ομάδας Εργασίας για την προσαρμογή του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας στη δημοτική γλώσσα (βλ. και την εισαγωγική ομιλία του Γ.-Α. Μαγκάκη στο Συνέδριο προς τιμήν του Ι. Μανωλεδάκη, Τιμητ. Τόμος Ι. Μανωλεδάκη, Ι, εκδ. Σάκκουλα, 2005, σελ. 37-40).
Επομένως, η χρονική συγκυρία του σχεδόν ταυτόχρονου θανάτου των δύο αυτών επιφανών Νομοδιδασκάλων και Ενεργών Πολιτών αφήνει αντίστοιχα στις ποινικές επιστήμες και στον δημόσιο βίο της χώρας μας ένα διπλό δυσαναπλήρωτο κενό: Θα μας λείψουν η ανοιχτοσύνη του πνεύματός τους, η επιστημονική τους εμβρίθεια που έφθανε έως τα θεμέλια του Ποινικού Δικαίου, το θερμό τους χαμόγελο, αλλά προπάντων το αδάμαστο πείσμα τους να παλεύουν για τις ιδέες τους. Η εικόνα τους θα παραμείνει έτσι στη μνήμη μας ανεξίτηλη για τα επόμενα χρόνια, σαν φωτεινό παράδειγμα δύο αληθινών Ανθρώπων. Ανθρώπων που έστω κι αν δεν πραγματοποίησαν όλους τους σκοπούς τους, όμως αγωνίσθηκαν γι’ αυτούς τους σκοπούς με όλη τους την ψυχή και ανέδειξαν έτσι την αξία ενός βασικού μηνύματος – παραγγέλματος της ζωής, που εύστοχα επισημαίνει και ο μεγάλος Νίκος Καζαντζάκης στον Πρόλογό του από την «Αναφορά στον Γκρέκο»: ΦΤΑΣΕ ΟΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ!...