Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ως ο μοναδικός επίσημος φορέας μετασωφρονιστικής μέριμνας στην Ελλάδα ανέλαβε την οργάνωση, την υλοποίηση και το συντονισμό του εργαστηρίου της εκπαίδευσης ομάδας εθελοντών νέων άνεργων φοιτητών και επιστημόνων πάνω σε θέματα που αφορούν το θεσμικό πλαίσιο του εγκλεισμού και της μετασωφρονιστικής μέριμνας στην Ελλάδα, την ψυχική υγεία, την επαγγελματική κατάρτιση, την εκπαίδευση και τα προβλήματα των αποφυλακισμένων, τις εξαρτήσεις κ.α.  Το πρόγραμμα αυτό με τίτλο: Εργαστήριο Εκπαίδευσης Ομάδας Εθελοντών. Κοινωνική συνεργασία, αλληλεγγύη και συνυπευθυνότητα χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Νεολαίας και Δια βίου Μάθησης μέσω της Εθνικής Υπηρεσίας του Προγράμματος της Ε.Ε Νέα Γενιά σε Δράση (Πρόγραμμα: YOUTH IN ACTION Δράση 1 – Νεολαία για την Ευρώπη, Υπό-Δράση 1.2 –Πρωτοβουλίες Νέων GR-12-6-2013-R3).

Το εργαστήριο εκπαίδευσης εθελοντών έλαβε χώρα στην Αθήνα στους χώρους της ΕΠΑΝΟΔΟΥ έχοντας συνολική διάρκεια τέσσερις (4) μήνες (1/2-31/5/2014). Οι συμμετέχοντες ήταν είκοσι (20) νέες άνεργες επιστήμονες και φοιτήτριες ανθρωπιστικών σπουδών με ενδιαφέρον σε θέματα εγκλεισμού και κοινωνικής επανένταξης και επιθυμία να συμμετέχουν εθελοντικά στις υπηρεσίες υποδοχής, συμβουλευτικής και νομικής υποστήριξης και εκπαίδευσης που παρέχει η ΕΠΑΝΟΔΟΣ σε πρώην κρατούμενους. 

Ακόμα προέκυψε και η συμμετοχή τριών (3) ακόμα επιστημόνων ηλικίας άνω των 30 ετών με την ιδιότητα των ακροατών λόγω του ενδιαφέροντός τους για τις εν λόγω θεματικές. 

Η εκπαίδευση σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να συνδυάζεται η θεωρία με την πράξη και περιλάμβανε συναντήσεις με επιστημονικές εισηγήσεις, βιωματικά εργαστήρια, παρουσιάσεις από ομαδικές εργασίες των εθελοντριών καθώς και ένα μήνα πρακτική άσκηση. Μέθοδος εργασίας ήταν αφενός οι βιωματικές ασκήσεις  αφετέρου η θεωρητική επιστημονική κατάρτιση μέσω διαλογικής συζήτησης και γόνιμης ανταλλαγής απόψεων και θέσεων. Η μάθηση στο Εργαστήριο των Νέων Εθελοντών ήταν δυναμική, ευέλικτη και  στόχευε στην ενδυνάμωση του ιδανικού του εθελοντισμού.

Το πρόγραμμα της εκπαίδευσης και μαθητείας των Νέων Εθελοντών εφαρμόζοντας τη διαδικασία αναγνώρισης των ικανοτήτων που αποκτούνται μέσα από την εργασία με ομάδες και τις βιωματικές ασκήσεις είχε ως κύριο στόχο  να αποκτήσει ο εθελοντής βασικές θεωρητικές γνώσεις (περί κοινωνικού αποκλεισμού, στερεοτύπων, σωφρονιστικής νομοθεσίας, μετασωφρονιστικής μέριμνας στην Ελλάδα κ.α). Δευτερευόντως το εργαστήριο στόχευε στην των προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων του εθελοντή με έμφαση στην ικανότητα στην επικοινωνία, την ικανότητα στην οργάνωση, την ικανότητα ομαδικής εργασίας, την πρωτοβουλία, την  ικανότητα διοίκησης, την ευελιξία, την  καλλιέργεια της κοινωνικής επίγνωσης/ενσυναίσθησης, την κατανόηση της οπτικής του άλλου ατόμου και τέλος την ενίσχυση του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διαφορετικότητα.

Ως γνωστό, ένα κοινωνικό και δημοκρατικό κράτος δικαίου έχει ως αφετηρία την ιδέα της κοινωνικής συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της συνυπευθυνότητας. Οι νέοι πολίτες με τη συνεργασία τους στις προσπάθειες των αρμόδιων αρχών για κοινωνική επανένταξη των δραστών και ειδικότερα για προετοιμασία της επιστροφής των καταδίκων στην ελεύθερη κοινωνία μπορούν να βοηθήσουν στη βαθμιαία αποδυνάμωση των προκαταλήψεων που επικρατούν σχετικά στην κοινωνία και συνάμα να βοηθηθούν και οι ίδιοι αναπτύσσοντας μια στάση που χαρακτηρίζεται από υπευθυνότητα προς τους συνανθρώπους τους που εγκλημάτησαν, μια στάση που δύναται να βοηθήσει ουσιαστικά στην επανένταξή τους. Πόσο μάλλον ενόψει της επιδείνωσης των προβλημάτων ενός αυξανόμενου αριθμού δραστών, ιδίως των κρατουμένων, και της συρρίκνωσης των δημόσιων πόρων και κατ΄ επέκταση της χειροτέρευσης των συνθηκών εργασίας των κοινωνικών υπηρεσιών καθίσταται επιτακτική και επίκαιρη η ανάπτυξη της εθελοντικής δραστηριότητας των πολιτών στον ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα της ποινικής δικαιοσύνης. 

Η εκπαίδευση των νέων εθελοντών ενισχύει τη  θετική αντίληψη των συμμετεχόντων για άλλους πολιτισμούς τόσο μέσα από βιωματικές ασκήσεις όσο και μέσα από θεωρητικές προσεγγίσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επίσης στηρίζει το διάλογο και τις διαπολιτισμικές συναντήσεις με άλλους νέους από διαφορετικά περιβάλλοντα και πολιτισμούς μέσα από συναντήσεις με εκπροσώπους ΜΚΟ για μετανάστες και φορέων που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο χώρο. Εξάλλου, στην Ελλάδα του 2013 η πλειονότητα των ανθρώπων που βρίσκονται έγκλειστοι σε κάποιο σωφρονιστικό κατάστημα είναι αλλοδαποί και επομένως  βασικός στόχος των πολιτικών που αναπτύσσουν οι εξειδικευμένοι φορείς όπως η Επάνοδος παραμένει η ανάπτυξη θετικών στάσεων απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους με την αντιμετώπιση προκαταλήψεων και στερεοτύπων και γενικότερα κάθε είδους συμπεριφοράς που οδηγεί εκ νέου στον αποκλεισμό τους.

Τέλος, το έργο που υλοποιήθηκε συνέβαλε στην ανάπτυξη της έννοιας  της ευρωπαϊκής κοινωνίας μέσα από την ενίσχυση του αισθήματος της κοινωνικής αλληλεγγύης και την άρση των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων. Ειδικότερα δε το σχέδιο αυτό συνέβαλε στη μείωση των φαινομένων του ρατσισμού και της ξενοφοβίας που σήμερα είναι ιδιαίτερα επίκαιρα στην ελληνική κοινωνία προάγοντας τις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των στοιχειωδών κανόνων δικαίου.