Επιμέλεια:
Παναγιώτης Δεριζιότης,
Φοιτητής Νομικής
Εξ’ αφορμής της απεργίας πείνας του Ν. Ρωμανού
τροποποιήθηκε το αρ. 58 του Σωφρονιστικού Κώδικα για τις εκπαιδευτικές άδειες
(το δικαίωμα αξίωσης των οποίων απορρέει από το αρ. 35, παρ. 1 και 6 του
νομοθετήματος) , επιτρέποντας την εκπαιδευτική άδεια του κρατουμένου με
“βραχιολάκι”. Παράλληλα αναμένονται και νέες τροποποιήσεις για διευκόλυνση
παροχής τέτοιων αδειών.
Δεδομένου ότι η «υπόθεση Ρωμανού» τροφοδότησε τη δημόσια συζήτηση με νέους
προβληματισμούς για την αποστολή του σωφρονιστικού συστήματος της χώρας, τέθηκε
το ακόλουθο ερώτημα στους πολίτες:
Είστε υπέρ ή κατά του να δίνονται
περισσότερο ελαστικά οι εκπαιδευτικές άδειες στους κρατουμένους;
Χριστίνα, 53,
συνταξιούχος
Είμαι υπέρ της ελαστικότερης, και μάλιστα
υποχρεωτικής, χορήγησης εκπαιδευτικών αδειών στους κρατουμένους που τις
δικαιούνται. Πιστεύω στην ανάταξή τους και στη δεύτερη ευκαιρία που πρέπει να
τους δίνεται από την πολιτεία μέσω της πρόσβασης στα εκπαιδευτικά αγαθά.
Βέβαια, χωρίς να λείπουν και οι εξαιρέσεις στον κανόνα, οι οποίες πρέπει να
είναι ειδικά αιτιολογημένες, ώστε να βλάπτεται στην πραγματικότητα η κοινωνική
ασφάλεια από την έξοδο ενός κρατουμένου από τις φυλακές, έστω και με
εκπαιδευτική άδεια.
Ελένη, 26, καθηγήτρια αγγλικής γλώσσας
Οι κρατούμενοι πρέπει να εκπαιδεύονται και όχι να στοιχειώνουν τις φυλακές!
Μάλιστα, τα ιδρύματα της τριτοβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης πρέπει να
διαμορφώνουν ειδικούς χώρους για τους ανθρώπους αυτούς, όπως αίθουσες διδασκαλίας,
ψυχαγωγίας και μελέτης, καθώς και βιβλιοθήκες, σε συνεννόηση με τις αρμόδιες
αρχές. Και οι εκπαιδευτικές άδειες, πάλι, πρέπει να μη χορηγούνται απερίσκεπτα,
αλλά τηρουμένων των κατάλληλων μέτρων έγκρισης και παρακολούθησης ή συνοδείας.
Τάσος, 19, φοιτητής ΕΜΠ
Είμαι υπέρ της ελαστικότερης αδειοδότησης για εκπαιδευτικούς λόγους στους
δικαιούχους κρατουμένους. Δεν πρέπει να παίζονται κομματικά παιχνίδια σε βάρος
της υγείας των κρατουμένων και να λησμονείται η ανθρωποκεντρική αποστολή της
πολιτείας.
Κωνσταντίνα, 18, φοιτήτρια Νομικής
Είναι απαράδεκτο οι
κρατούμενοι να θεωρούνται και να αντιμετωπίζονται ως μιάσματα της κοινωνίας, ως
στιγματισμένα όντα που δεν έχουν δικαίωμα κοινωνικής επανένταξης. Απεναντίας, η
φυλακή οφείλει να λειτουργεί ,όχι ως χώρος "παρακολούθησης" και
ενίοτε "καταστολής" συνειδήσεων, αλλά ως μέσο συνειδητοποίησης του
παραπτώματος της αποκλίνουσας συμπεριφοράς, αν δεχθούμε πως όντως η φυλακή
είναι σωφρονιστικό κέντρο. Η απόρριψη των εκπαιδευτικών αδειών κάθε άλλο παρά
ανθρωπιστική είναι, καθώς αποστερεί τη δυνατότητα από τον κρατούμενο να προάγει
τη σκέψη του, τον αποκλείει από τη σφαίρα προστασίας και πρόνοιας της
πολιτείας, ενώ τέλος αναδεικνύει τις πλημμέλειες του σωφρονιστικού συστήματος.
Δημήτρης, 19, φοιτητής Νομικής
Στη συγκεκριμένη
περίπτωση που συγκρούονται δύο βαρυσήμαντα για την κοινωνική οργάνωση αγαθά
όπως, η ιδιωτική αυτονομία – η «ελευθερία» του κάθε ατόμου αφ΄ ενός, και το
δημόσιο συμφέρον αφ΄ ετέρου, η ψήφιση νόμου που αφορά το δικαίωμα αίτησης
εκπαιδευτικής αδείας των κρατουμένων με τη χρήση ειδικού βραχιολιού, αμβλύνει
τις αντιπαραθέσεις. Ωστόσο, η στάθμιση για την άρση της διαφοράς, που καταλήγει
στην υπερτερότητα του δημοσίου συμφέροντος έναντι του ιδιωτικού, καταδεικνύει
πως η όποια ρύθμιση διευρύνει τα δικαιώματα των κρατουμένων στην ελεύθερη ανάπτυξη
προσωπικότητάς τους στο πλαίσιο του σωφρονισμού, πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή,
σύνεση, και ενδεχομένως, και ειδικότητα. Παρ΄ όλα αυτά, οι αρχές, πριν από την έγκριση
του αιτήματος εκπ. άδειας, πρέπει να μεριμνήσουν για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη τυχόν
προπαρασκευαστικών τρομοκρατικών ενεργειών, ώστε να μην παρέχεται καταχρηστικά
και άσκοπα η άδεια.
Φίλιππος, 17, μαθητής Λυκείου
Οι εκπαιδευτικές άδειες δεν πρέπει να παρέχονται σε κρατουμένους, εφόσον
διαπιστώνεται ότι φέρουν «δημόσιο κίνδυνο». Παρ’ ότι ο ανθρωπιστικός σκοπός του
σωφρονιστικού συστήματος επιβάλλει το σεβασμό στα δικαιώματα των φυλακισμένων,
οι εκπαιδευτικές άδειες δεν είναι «περίπατος».
