της Σοφίας Παναγιωτοπούλου
της Αργυρής Πανεζή
και της Αρτεμισίας Παππά,
φοιτητριών Νομικής Σχολής Αθηνών
Με αφορμή πρόσφατο πιλοτικό πρόγραμμα στη Βρετανία, κατά το οποίο ανήλικοι κατέλαβαν οιονεί «θέσεις δικαστών» για να κρίνουν ανήλικους παραβάτες για διαπραχθέντα πταίσματα, βγήκαμε στο δρόμο για να ακούσουμε τις απόψεις σας επί του συγκεκριμένου θέματος, το οποίο δίχασε τη κοινή γνώμη και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στη Βρετανία. Θα μπορούσε, λοιπόν, στην Ελλάδα να υπάρξει «ανήλικη δικαιοσύνη»;
Ερώτηση: "Σε πιλοτικό πρόγραμμα στη Βρετανία, ανήλικοι καλούνται (με στοιχειώδη επίβλεψη ενηλίκων) να δικάσουν ανήλικους για παραβάσεις μικρής σημασίας. Νομίζετε ότι ένα αντίστοιχο πείραμα θα μπορούσε να έχει επιτυχία στην Ελλάδα;"
Και ιδού οι απαντήσεις που λάβαμε!
Ελένη, 45 ετών, εκπαιδευτικός.
Πιστεύω πως θα ήταν καλό να δικάζονται οι ανήλικοι από συνομηλίκους τους. Πρέπει βέβαια να γίνεται επιλογή των κατάλληλων και να υπάρχει έλεγχος της δράσης τους.
Λεωνίδας, 14 ετών, μαθητής 3ης γυμνασίου.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα αποτύγχανε γιατί εμείς οι ανήλικοι έχουμε έλλειψη σοβαρότητας και ισχυρής γνώμης.
Πολυξένη, 45 ετών, ξεναγός.
Θα ήταν καλή ιδέα να δικάζουν ανήλικοι. Όμως μόνο αν κρίνουν για ελαφρά παραπτώματα. Όχι για εγκλήματα.
Θεανώ, 17 ετών, μαθήτρια.
Πιστεύω πως δεν είναι καλή ιδέα, γιατί οι ανήλικοι δεν έχουν εμπειρία στη ζωή.
Μαρία, 22 ετών , φοιτήτρια νομικής.
Συμφωνώ με μια τέτοια αλλαγή στη σύνθεση των δικαστηρίων ανηλίκων. Θα ήταν πολύτιμη η συμβολή τους σε θέματα ψυχοσύνθεσης και ιδιοσυγκρασίας ανηλίκων εγκληματιών.
Κώστας, 88 ετών, συνταξιούχος δημοσίου.
Διαφωνώ με το να δικάζουν οι ανήλικοι γιατί δεν έχουν κρίση για το έγκλημα και δεν έχουν την απαιτούμενη πνευματική ωριμότητα.
Στέλιος, 21 ετών, φοιτητής Πολυτεχνείου.
Το πλεονέκτημα του να δικάζονται οι ανήλικοι από συνομηλίκους τους είναι η δυνατότητα ετυμηγορίας υπό την οπτική γωνία συνομηλίκου. Το μειονέκτημα είναι προφανώς η έλλειψη σοβαρής κριτικής ικανότητας. Σταθμίζοντας τα υπέρ και τα κατά, καταλήγω στο ότι διαφωνώ γενικά. Ίσως να είναι εφικτό σε περιπτώσεις πταισμάτων.
Αθηνά, 52 ετών, δασκάλα.
Είναι καλή ιδέα γιατί τα παιδιά έχουν περισσότερη κατανόηση προς τους συνομιλήκους τους. Βέβαια, εξαρτάται και από τις συνθήκες.
Τάσος, 39 ετών, εργαζόμενος στην Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Όχι, δεν πρέπει να κάνουμε τους ανηλίκους δικαστές. Δεν έχουν κριτήρια για να αποφασίσουν.
Νικόλαος, 70 ετών, συνταξιούχος.
Με τίποτε δεν πρέπει να ανέβουν οι ανήλικοι στην έδρα να δικάζουν συνομηλίκους τους! Έχουν παντελή έλλειψη γνώσεων.
Χριστίνα, 24 ετών, φοιτήτρια Φιλοσοφικής.
Αν και ακούγεται δύσκολο ως σχέδιο, συμφωνώ. Αλλά είναι ίσως εφικτό να γίνεται επιλογή των ανηλίκων που είναι ικανοί να δικάσουν και μπορούν να βοηθήσουν γιατί καταλαβαίνουν καλύτερα τους συνομηλίκους τους και τους λόγους παραβατικότητάς τους.
Ζώης, 21 ετών, φοιτητής Νομικής.
Ανήλικοι θα μπορούσαν να δικάσουν ως ένορκοι. Όχι όμως οι ανήλικοι να κρίνουν σε ένα αμιγώς ποινικό δικαστήριο με δικαστές μόνο ανηλίκους γιατί δεν έχουν απόλυτα ανεπτυγμένη κρίση.
Κατερίνα, 37 ετών, δημόσιος υπάλληλος.
Διαφωνώ με την πρόταση αυτή, να δικάζουν τα μικρά παιδιά. Οι ανήλικοι έχουν έλλειψη ωριμότητας.
Γεωργία, 58 ετών, καθηγήτρια.
Έχω προσωπική εμπειρία που με οδηγεί να απαντήσω αρνητικά. Στην τάξη μου πρόπερσι είχε κλαπεί ένα κινητό από μαθητή και έβαλα τα παιδιά να γράψουν ανώνυμα σε ένα χαρτί ποιά θεωρούν πως πρέπει να είναι η τιμωρία του δράστη συμμαθητή τους (ο οποίος, σημειωτέον, δεν είχε βρεθεί). Όλες οι απαντήσεις τους ήταν πολύ σκληρές, άρα οι ανήλικοι κρίνουν ιδιαίτερα σκληρά τους συνομήλίκους τους, πιο σκληρά από εμάς τους μεγάλους.
Παναγιώτης, 27 ετών, λογιστής.
Οι ανήλικοι δεν είναι κατάλληλοι να δικάσουν ανηλίκους λόγω της έλλειψης εμπειρίας από τη ζωή και της ανωριμότητας.
Χρήστος, 37 ετών, καθηγητής πληροφορικής.
Δεν πιστεύω ότι οι ανήλικοι θα είχαν την κατάλληλη εμπειρία και τις γνώσεις για να κρίνουν συνομηλίκους τους.
Ιωάννης, 65 ετών, συνταξιούχος.
Διάβασα ένα σχετικό άρθρο για το θέμα στις εφημερίδες πρόσφατα. Η προσωπική μου γνώμη είναι πως ναι μεν τα παιδιά δεν έχουν την κατάλληλη παιδεία αλλά βρίσκονται πιο κοντά ηλικιακά στους παραβάτες και μπορούν να τους καταλάβουν και να εκτιμήσουν καλύτερα την αντίδρασή τους, έστω και αν είναι κάποτε παράνομη. Οι ανήλικοι δικαστές όμως θα πρέπει να επιλέγονται με μεγάλη προσοχή και να έχουν συγκεκριμένα προσόντα.
Ασπασία, 25 ετών, ιδιωτική υπάλληλος.
Δεν πιστεύω ότι οι ανήλικοι θα δικάσουν αντικειμενικά, αλλά υποκειμενικά και συναισθηματικά. Θα εξαρτηθεί η κρίση τους από το αν συμπαθούν ή αντιπαθούν τον κατηγορούμενο.
Μάριος, 26 ετών, δημόσιος υπάλληλος.
Οι ανήλικοι δεν θα μπορέσουν ποτέ να δικάσουν. Ακόμα και οι ενήλικοι έμπειροι δικαστές επηρεάζονται και δεν είναι αμερόληπτοι. Θα μπορέσουν οι ανήλικοι να φέρουν σε πέρας με επιτυχία αυτό το δύσκολο δικαιοδοτικό έργο;
Βίβιαν, 15 ετών, μαθήτρια.
Δεν πιστεύω πως κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει. Τα παιδιά δεν έχουν κατάλληλες γνώσεις και πείρα. Τέτοια μέθοδος θα ήταν αναποτελεσματική.
Βλάσης, 69 ετών, συνταξιούχος.
Διαφωνώ κάθετα. Πιστεύω ότι έτσι κάνουμε τα παιδιά δήμιους, επηρεάζουμε πολύ αρνητικά την ψυχοσύνθεσή τους, βάζοντάς τα στη θέση του κριτή των συνομιλήκων τους. Το μόνο κίνητρο που βλέπω για κάτι τέτοιο είναι η προσπάθεια αποφυγής της ευθύνης από τους ενηλίκους, πράγμα απαράδεκτο.
Ζωή, 35 ετών, επισκέπτρια υγείας.
Οι ανήλικοι δεν έχουν ωριμότητα για να δικάσουν. Είναι παιδιά, παρορμητικά και θα οδηγούνται εύκολα στα άκρα. Θα είναι ή πολύ αυστηρά, ή πολύ ελαστικά.
Θοδωρής, 20 ετών, φοιτητής Νομικής.
Είμαι υπέρ ενός μικτού συστήματος γιατί οι ανήλικοι μπορεί να μην έχουν την εμπειρία και τη γνώση των νόμων, μπορούν όμως να εκτιμήσουν καλύτερα τα πραγματικά περιστατικά, γνωρίζοντας τη ψυχοσύνθεση των συνομηλίκων τους. Τα μειονεκτήματα αντισταθμίζονται από την ύπαρξη και ενηλίκων στην σύνθεση του δικαστηρίου.