Στις 21 και 22 Οκτωβρίου 2011, διοργανώθηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Διεθνές Συνέδριο με θέμα: “Το επάγγελμα του εγκληματολόγου σήμερα: περιεχόμενο, προκλήσεις και προοπτικές”. Το Συνέδριο αυτό, πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Παντείου «Η Σύγχρονη Εγκληματικότητα και η αντιμετώπισή της», σε συνεργασία με το Σύλλογο Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου. Την ευγενική χορηγία της στο Συνέδριο προσέφερε η Νομική Βιβλιοθήκη ΑΕΒΕ.

Η πρώτη συνεδρία με θέμα: “Το επάγγελμα του εγκληματολόγου στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα”, ξεκίνησε στις 10:30 π.μ., ημέρα Παρασκευή, υπό την προεδρία και το συντονισμό της κας Χριστίνας Ζαραφωνίτου, Καθηγήτριας Εγκληματολογίας του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Διευθύντριας του προαναφερθέντος ΠΜΣ Εγκληματολογίας. Μετά από μια σύντομη εισαγωγή εκ μέρους της τέσσερις νέοι επιστήμονες, κάτοχοι ΜΔΕ Εγκληματολογίας και υποψήφιοι Διδάκτορες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, η κα Ιωάννα Γουσέτη, η κα Κωνσταντίνα Κουρούση, η κα Αναστασία Χαλκιά και ο κ. Ευάγγελος Χαϊνάς παρουσίασαν τα αποτελέσματα μίας πιλοτικής έρευνας που διενήργησαν, υπό την επιστημονική ευθύνη της Καθηγήτριας Χριστίνας Ζαραφωνίτου, με θέμα: “Ο εγκληματολόγος ως επαγγελματίας”.

Παίρνοντας το λόγο για λίγα λεπτά ο καθένας και παρουσιάζοντας διαφορετικά τμήματα της έρευνας, μίλησαν για τις αρμοδιότητες που αναλαμβάνουν σήμερα στην Ελλάδα οι εγκληματολόγοι (που είναι είτε κάτοχοι μεταπτυχιακού είτε διδακτορικού τίτλου του σχετικού αντικειμένου), για τους τομείς και τους φορείς εργασίας τους, για το ποσοστό αποφοίτων που έχει βρει εργασία σχετική με το αντικείμενό του, για τα καθήκοντα τα οποία, σύμφωνα με τους ίδιους θα πρέπει να επιτελούν καθώς και το πώς αντιλαμβάνονται τη φύση και το αντικείμενο της εργασίας τους οι συνάδελφοί τους στις διάφορες υπηρεσίες.

Στο τέλος της εισήγησης παρουσιάσθηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας, τα οποία ήταν ιδιαίτερα αποθαρρυντικά, αφού, μεταξύ άλλων, έδειξαν μικρό ποσοστό εργασιακής απασχόλησης (κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, όπου το ποσοστό αυτό τείνει στο μηδέν), μη επαρκή οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων των εγκληματολόγων, επικάλυψη καθηκόντων με άλλους επιστήμονες και μικρή γνώση των εκάστοτε συναδέλφων τους για το αντικείμενο της δουλειάς τους. Η έρευνα αυτή αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα για τη συνειδητοποίηση της θέσης του επαγγέλματος του εγκληματολόγου στη χώρα μας και ευκταίο είναι να αποτελέσει το έναυσμα για τη θέσπιση μέτρων που θα ανατρέψουν την υπάρχουσα κατάσταση.

Ακολούθησε ένα σύντομο διάλειμμα και στις 12:00 μ.μ. ξεκίνησε η δεύτερη συνεδρία, με θέμα: “To επάγγελμα του εγκληματολόγου: H διεθνής εμπειρία”. Σε αυτό το σημείο, τη σκυτάλη ανέλαβαν οι προσκεκλημένοι επιστήμονες από το εξωτερικό, υπό την προεδρία του κ. Αντώνη Μαγγανά, Καθηγητή Εγκληματολογίας και Διευθυντή του αντίστοιχου τομέα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ο τελευταίος, αφού έκανε μία σύντομη εισαγωγή, παρουσίασε τον πρώτο εισηγητή της θεματικής αυτής ενότητας, τον κ. Stephan Parmentier, Καθηγητή του Kαθολικού Πανεπιστημίου Leuven και Γενικού Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Εγκληματολογίας.

Ο Καθηγητής Parmentier, ανέπτυξε την εισήγησή του γύρω από την ταυτότητα του επαγγέλματος του εγκληματολόγου, καθώς και από τη βελγική εμπειρία στο χώρο της εγκληματολογίας τον τελευταίο αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο μέρος της ομιλίας του, ανέλυσε τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν κάθε ελεύθερο επάγγελμα αλλά και αυτά που ορίζουν το επάγγελμα του εγκληματολόγου στη σύγχρονη αγορά εργασίας. Στη συνέχεια, ανέλυσε την εξέλιξη της επιστήμης αυτής στο Βέλγιο από το 1920 έως και σήμερα, στα πεδία της έρευνας, της διδασκαλίας και της επαγγελματικής αποκατάστασης και απέδωσε σύντομα και περιεκτικά τα βασικά χαρακτηριστικά της στη σύγχρονη βελγική πραγματικότητα. Τέλος, έθεσε κάποια ζητήματα προς σκέψη και προβληματισμό, σχετικά με το μέλλον της εγκληματολογίας ως επιστήμης, τόσο στο Βέλγιο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στη συνέχεια, στο βήμα ανέβηκε ο κ. Marcelo Aebi, Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Λωζάννης και Εκτελεστικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Εγκληματολογίας. Ξεκίνησε κάνοντας μία εισαγωγή, όπου αναφέρθηκε στη σχέση και τη διαδραστικότητα της εγκληματολογίας με άλλες επιστήμες, όπως την επιστήμη του δικαίου, τη βιολογία και ιατρική και στη συνέχεια παρουσίασε την εξέλιξή της τα τελευταία χρόνια στην Ελβετία, με τρόπο ανάλογο του Stephan Parmentier, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον στις παρεχόμενες σπουδές στη χώρα αυτή αλλά και τις προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης.
Η τρίτη εισήγηση παρουσιάστηκε από τον Καθηγητή Hans- Jorg Albrecht, Διευθυντή του Ινστιτούτου Αλλοδαπού και Διεθνούς Ποινικού Δικαίου (Max Planck Institute), ο οποίος επικεντρώθηκε γύρω από την εγκληματολογία και τον επαγγελματία εγκληματολόγο στη Γερμανία. Αρχικά, στάθηκε στον ορισμό της εγκληματολογίας και του εγκλήματος και συνέχισε, σε πνεύμα ανάλογο των Parmentier και Aebi, εξηγώντας την πορεία της επιστήμης στη χώρα του από το 1970 και μετά, κυρίως στον τομέα της έρευνας και της διαδασκαλίας, ενώ κλείνοντας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη σχέση της με άλλους επιστημονικούς κλάδους, όπως η κοινωνιολογία, η ψυχολογία και το δίκαιο.

Η πρώτη συνεδρία τελείωσε με την παρουσίαση του κ. Maurice Cusson, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, με τίτλο “Η εγκληματολογία: Μια τέχνη και ένα επάγγελμα”. O κ. Cusson έδωσε ιδιαίτερη έμφαση την κλινική εγκληματολογία, η οποία περιστρέφεται γύρω από την επανένταξη του αποφυλακισμένου εγκληματία στην κοινωνία, ενώ αναφέρθηκε και στο ξεχωριστό ρόλο του επαγγελματία εγκληματολόγου, σε σχέση με έναν κοινωνιολόγο ή έναν νομικό, στην αντιμετώπιση του εγκλήματος και τη διαχείριση του εγκληματία.

Μετά την εισήγηση του Καθηγητή Cusson, δόθηκε χρόνος στους παρευρισκόμενους να θέσουν ερωτήσεις καθώς και να σχολιάσουν τα όσα ειπώθηκαν, δημιουργώντας ένα γόνιμο έδαφος για συζήτηση μεταξύ αυτών και των συνέδρων.

Στις 17.30μ.μ. άρχισε η τρίτη συνεδρία, με προεδρεύοντα τον Ομότιμο Καθηγητή Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Αντιπρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας, κ. Ιάκωβο Φαρσεδάκη.

 

Τις εισηγήσεις άνοιξε ο Καθηγητής Εγκληματολογίας στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Ιωάννης Πανούσης, αναλύοντας το θέμα του με τίτλο “Ο Εγκληματολόγος: Ένας περιπλανώμενος στοχαστής χωρίς ακροατήριο;” και ακολούθησε η κα Χριστίνα Ζαραφωνίτου, επικεντρώνοντας την εισήγησή της στις μεταπτυχιακές σπουδές εγκληματολογίας στα ελληνικά πανεπιστήμια. Αφού έκανε μια σύντομη ιστορική αναδρομή της ακαδημαϊκής διδασκαλίας στη χώρα μας, παρέθεσε τις δυνατότητες που παρέχουν, πλέον, τα εγχώρια ιδρύματα σε όσους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με το επιστημονικό πεδίο της εγκληματολογίας και να αποκτήσουν πάνω σε αυτό έναν πανεπιστημιακό τίτλο, ενώ ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων σχετικών μεταπτυχιακών στην Ελλάδα.

 

 

Στη συνέχεια, η κα Χριστίνα Ζαραφωνίτου έδωσε τη θέση της στον κ. Νέστορα Κουράκη, Καθηγητή Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Διευθυντή του Εργαστηρίου Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών (ΕΠΕΕ), ο οποίος εστίασε την εισήγησή του στον τρόπο λειτουργίας ενός πανεπιστημιακού κέντρου ερευνών για εγκληματολόγους και ποινικολόγους στην Ελλάδα. Στο παράδειγμά του, ανέδειξε τη λειτουργία του ίδιου του ΕΠΕΕ, στο οποίο είναι Πρόεδρος και μίλησε για το έργο που έχει παράξει μέχρι σήμερα το εργαστήριο, τόσο σε επίπεδο έρευνας όσο και διδασκαλίας. Τέλος, τόνισε τη σημασία της διοργάνωσης ημερίδων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων, την έκδοση τόμων και επιστημονικών συγγραμάτων, την προώθηση ερευνητικών προγραμμάτων, τη συνεργασία με εγχώριους και ξένους φορείς του ιδίου αντικειμένου αλλά και την ανάδειξη νέων επιστημόνων στο χώρο.

Τον κ. Νέστορα Κουράκη διαδέχθηκε στο βήμα η κα Ιωάννα Τσίγκανου, Διευθύντρια Ερευνών ΙΠΟΚΟΙΝΩ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών-ΕΚΚΕ), η οποία μίλησε για την εγκληματολογική έρευνα στην Ελλάδα σήμερα και συγκεκριμένα έκανε αναφορά στη δράση του ΕΚΚΕ, στο έργο που έχει προσφέρει μέχρι σήμερα στον τομέα της έρευνας αλλά και στα προβλήματα λειτουργίας που αντιμετωπίζει, κυρίως λόγω της υποχρηματοδότησής του.

Μετά το πέρας των ως άνω εισηγήσεων, κλήθηκε στο βήμα ο καθηγητής Stephan Palmentier να κάνει έναν σύντομο σχολιασμό πάνω σε όσα ειπώθηκαν και μετά από ένα μικρό διάλειμμα ξεκίνησε η τέταρτη συνεδρία.

Αυτή τη φορά ανέλαβε την προεδρία και το συντονισμό της συζήτησης η κα Καλλιόπη Δ. Σπινέλλη, Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας. Πρώτος στη σειρά, ανέπτυξε την εισήγησή του ο κ. Χρήστος Τσουραμάνης, Καθηγητής Τμήματος ΔΙΚΣΕΟ ΤΕΙ Μεσολογγίου και Διευθυντής του Σπουδαστηρίου Κοινωνικών Μελετών. Το θέμα που πραγματεύθηκε, αφορούσε τη θέση του εγκληματολόγου στην ποινική δίκη και τα όσα μπορεί να προσφέρει ο τελευταίος στο ακροατήριο για την εξεύρεση της αλήθειας, βασιζόμενος στις ιδιαίτερες γνώσεις και ικανότητές του. Ο καθηγητής χαρακτήρισε τον σύγχρονο εγκληματολόγο ως ένα «ελβετικό σουγιά του εγκλήματος», απαραίτητο σε κάθε ποινική δίκη που στοχεύει στην απονομή σωστής και ολοκληρωμένης δικαιοσύνης.

Ακολούθησαν παρεμβάσεις από διάφορους συνέδρους, παρουσιάζοντας εν συντομία τις εισηγήσεις τους. Η κα Ευγενία Σταθουλοπούλου, Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών και Εισαγγελέας Ανηλίκων, μίλησε για την υπηρεσία επιμελητών ανηλίκων και τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει στην εισαγγελία, τα οποία προέρχονται είτε από το δυσλειτουργικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης είτε από τη φύση των επαφών της με τους ανήλικους παραβάτες.

Η Δρ. Ευτυχία Κατσιγαράκη, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Λειτουργίας και Οργάνωσης Θεραπευτικών Καταστημάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ανέλυσε τις δυνατότητες και προοπτικές απασχόλησης ενός εγκληματολόγου στον στο εν λόγω Υπουργείο, ενώ ο Ιωσήφ Καμπανάκης, Αναλυτής Εγκληματολογικών Πληροφοριών, τόνισε την τη μεγάλη σημασία που έχει η δημιουργία θέσεων απασχόλησης για εγκληματολόγους στην ΕΛ.ΑΣ. Σύμφωνα με αυτόν, στο σύνολο 60.000 υπαλλήλων στην ΕΛ.ΑΣ., δεν υπάρχει ούτε μία οργανική θέση εγκληματολόγου, ούτε υπάρχει κάποια πρόβλεψη να γίνει κάτι τέτοιο στο προσεχές μέλλον. Η συνεργασία εγκληματολόγων με τους Έλληνες αστυνομικούς, κρίνεται από τον ίδιο ως απαραίτητη και επιβεβλημένη, δεδομένων των γνώσεων και των ικανοτήτων τους και σε περίπτωση που ευδοκιμήσει, αναμένεται να έχει αξιοσημείωτα αποτελέσματα στην άσκηση αντεγκληματικής πολιτικής.

Στο σημείο αυτό, τον λόγο πήρε ο καθηγητής Hans-Jorg Albrecht, προκειμένου να κάνει έναν σύντομο σχολιασμό και αμέσως μετά οι παρεμβάσεις συνεχίστηκαν, με την καΠάρη Ζαγούρα, Νομικό-Εγκληματολόγο, Επιμελήτρια Επιμελητών Ανηλίκων η οποία έκανε αναφορά στη σχέση του επιμελητή με τον ανήλικο και τις ιδιαιτερότητες που αυτή παρουσιάζει. Τέλος, σε μία παρόμοια, από άποψη περιεχομένου, εισήγηση, ο Δρ. Μιχάλης Μαυρής, Προϊστάμενος Υπηρεσίας Επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής Πειραιά, ανέλυσε τη σχέση μεταξύ του επιμελητή και του ενήλικου αυτή τη φορά, παραβάτη, το ρόλου του εγκληματολόγου-επιμελητή καθώς και τα καθήκοντα που αυτός αναλαμβάνει. Επίσης, έδωσε μία γεύση από την εμπειρία του, εώς τώρα, στο χώρο της κοινωνικής αρωγής και ανέφερε συνοπτικά τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζει η υπηρεσία, όσον αφορά την ομαλή λειτουργία και τις δράσεις της.

Μετά το τέλος της τέταρτης συνεδρίας, δόθηκε χρόνος στους παρευρισκόμενους να κάνουν ερωτήσεις και σχόλια πάνω στις εισηγήσεις και τις παρεμβάσεις και να θέσουν επιπλέον προβληματισμούς και τροφή για σκέψη. Με αυτόν τον τρόπο τελείωσε το πρώτο μέρος του συνεδρίου.

Το δεύτερο μέρος ξεκίνησε την επόμενη μέρα, στις 10:00 π.μ., υπό την προεδρία του κ. Γρηγόρη Λάζου, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Η πρώτη εισήγηση έγινε από την κα Αγλαΐα Τσήτσουρα, Ομότιμη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Βρυξελλών και πρώην Διευθύντρια του Εγκληματολογικού Τμήματος του Συμβουλίου της Ευρώπης, με θέμα το ρόλο του εγκληματολόγου στην πρόληψη της εγκληματικότητας και της θυματοποίησης. Σε παρόμοιο πλαίσιο κινήθηκε και η εισήγηση της κας Βάσως Αρτινοπούλου, η οποία είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Η τελευταία προσδιόρισε το ρόλο του εγκληματολόγου στην πρόληψη της εγκληματικότητας, ανάλογα με τον τομέα εξειδίκευσής του αλλά και το καθήκον του να προσφέρει αρωγή και βοήθεια στα εκάστοτε θύματα και στους συγγενείς τους.

Ακολούθησε η ομιλία του κ. Γιώργου Μόσχου, Βοηθού Συνηγόρου του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σχετικά με την ανάπτυξη του θεσμού αυτού και τη δράση του στον τομέα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων του παιδιού αλλά και αυτή της κας Βίκυς Βλάχου, Λέκτορα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, με θέμα τη σχέση του εγκληματολόγου με το θύμα της εγκληματικής πράξης και τις ιδιαιτερότητες που αυτή παρουσιάζει.

Στη συνέχεια έγιναν παρεμβάσεις αρχικά από την κα Ειρήνη Φερέτη, Κοινωνιολόγος-Εγκληματολόγος από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, για τη δράση του Ινστιτούτου για την καταπολέμηση της βίας κατά των παιδιών αλλά και για το ρόλο του εγκληματολόγου στην αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Αμέσως μετά, πήρε το λόγο η Δρ. Στέλλα Παπαμιχαήλ, Κοινωνιολόγος-Εγκληματολόγος στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και έκανε λόγο για τα Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης της Παραβατικότητας, τις αρμοδιότητές τους, το ρόλο τους στην άσκηση αντεγκληματικής πολιτικής αλλά και το πεδίο δράσης τους μέχρι σήμερα. Τέλος, ο κ. Παναγιώτης Τριανταφύλλου από τον ΟΚΑΝΑ, μίλησε για το ρόλο του εγκληματολόγου στην πρόληψη της εξαρτητικής συμπεριφοράς αλλά και την αρωγή που μπορεί να προσφέρει, μέσω τις εργασίας του σε παρόμοιους φορείς και σε συνδυασμό με άλλους ειδικούς (π.χ. γιατρούς ή ψυχολόγους) σε άτομα εξαρτημένα.

Όπως και οι υπόλοιπες συνεδρίες, έτσι και αυτή έκλεισε με σχολιασμό, αυτή τη φορά από τον προσκεκλημένο καθηγητή Maurice Cusson και αφιερώθηκε λίγος χρόνος σε συζήτηση και παράθεση ερωτήσεων από τους παρευρισκομένους.

Μετά από ένα σύντομο διάλειμμα, ξεκίνησε η έκτη και τελευταία συνεδρία, με θέμα το ρόλο του εγκληματολόγου στην επανένταξη των αποφυλακισμένων με προεδρεύουσα την Καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, κα Ανθοζωή Χάιδου. Το λόγο πήρε πρώτος ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Πρόεδρος του ΝΠΙΔ «Επάνοδος», κ. Γιώργος Νκολόπουλος, ο οποίος μίλησε για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζει κάποιος αποφυλακισμένος στην προσπάθειά του να επανενταχθεί ομαλά στην κοινωνία, αλλά και για τη δράση και αρωγή της «Επανόδου» στην προσπάθεια αυτή.

Στα ίδια πλαίσια κινήθηκε και ο κ. Βασίλης Καρύδης, Καθηγητής του Τμήματος Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Πελοποννήσου, ο οποίος επικεντρώθηκε στο ρόλο του σχολείου μέσα στη φυλακή και στους όρους υπό τους οποίους μπορεί αυτό να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό μέσο επανένταξης. Τέλος, η κα Σοφία Γιοβάνογλου, Επιστημονική Συνεργάτης της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, αφού έκανε μία σύντομη αναφορά στον πρόσφατα εκλιπόντα Νικόλαο Κοεμτζή και στις δυσκολίες που αντιμετώπισε μετά την αποφυλάκισή του και εώς το θάνατό του, αναφέρθηκε και αυτή στον εγκλεισμό και την ομαλή επανένταξη στις κοινωνίες της ύστερης νεωτερικότητας.

Στις τελευταίες δύο παρεμβάσεις, μίλησαν η κα Έμμυ Φρονίμου και ο Δρ. Γεράσιμος Παπαναστασάτος. Η πρώτη Εγκληματολόγος-Ειδική Επιστήμων στο ΕΚΚΕ, παρουσίασε μία έρευνα που έγινε σε γυναίκες που αποφυλακίσθηκαν από το κατάστημα κράτησης του Κουδαλλού. Σκοπός της έρευνας, ήταν να διαπιστωθεί κατά πόσο οι γυναίκες αυτές εντάχθηκαν ομαλά στην κοινωνία, κυρίως σε επίπεδο επαγγελματικής αποκατάστασης. Από την άλλη, ο Κοινωνιολόγος-Εγκληματολόγος και υπεύθυνος του τομέα έρευνας στο ΚΕΘΕΑ, κ. Γεράσιμος Παπαναστασάτος, επικεντρώθηκε στον επηρεασμό της κοινωνικής επανένταξης των πρώην εξαρτημένων από ψυχοδραστικές ουσίες από την οικονομική κρίση.

Αμέσως μετά, πήρε το λόγο ο Καθηγητής Aebi, για να κάνει μερικά τελευταία σχόλια και τον διαδέχθηκε ο κ. Ανδρέας Κωνσταντινέας, πρώην κρατούμενος, ο οποίος μίλησε για τις εμπειρίες του στα καταστήματα κράτησης αλλά και την προσπάθεια που κάνει, σε συνεργασία με άλλους πρώην συγκρατούμενους του, μέσω της μη κερδοσκοπικής εταιρείας που έχει ιδρύσει, τον ΣΥ.ΣΥ.Φ.Ο., να βοηθήσει τα αποφυλακισθέντα άτομα προκειμένου να επανενταχθούν ομαλά στην κοινωνία.

Το συνέδριο έκλεισε με ορισμένα συμπεράσματα, στα οποία κατέληξαν οι εκπρόσωποι του Συλλόγου Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου, όσον αφορά το επάγγελμα του εγκληματολόγου σήμερα, αλλά και με τη δέσμευσή τους να παρουσιάσουν τα πορίσματα του συνεδρίου ενώπιον των αρμοδίων αρχών, προκειμένου να γίνει ένα βήμα προς την αναγνώριση και καταξίωση του επαγγέλματος αυτού.

Συγχαρητήρια πρέπει να δοθούν σε όλους όσους δούλεψαν σκληρά για την εξαίρετη διοργάνωση του συνεδρίου, αλλά και στους συνέδρους για τις άκρως ενδιαφέρουσες εισηγήσεις που παρουσίασαν. Η αθρόα προσέλευση του κόσμου, τόσο φοιτητών όσο και καταξιωμένων επιστημόνων, αλλά και το ενδαφέρον που έδειξαν για όσα είχαν να πουν οι σύνεδροι, είναι η καλύτερη ανταμοιβή για τους διοργανωτές και το μεγαλύτερο κίνητρο για να παρουσιάσουν στο μέλλον ανάλογα συνέδρια.