Έμμυ Φρονίμου
Εγκληματολόγος
Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών
Τις τελευταίες μέρες ήρθε στα χέρια μου το νέο, πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του καθηγητή Νέστορα Κουράκη σχετικά με το «Δίκαιο Παραβατικών Ανηλίκων».
Η ενασχόληση μαζί του αποτελεί μια δημιουργική πνευματική δραστηριότητα και κρατά σε εγρήγορση τον αναγνώστη που ενδιαφέρεται για το θέμα είτε για επαγγελματικούς είτε για, γενικότερου ενδιαφέροντος, λόγους.
Αποτελεί τη δεύτερη, πλήρως αναθεωρημένη, έκδοση πάνω στο ίδιο θέμα καθώς τα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την πρώτη του έκδοση, σε συνδυασμό με τις ριζοσπαστικές νομοθετικές μεταβολές στη χώρα μας (κυρίως με τους νόμους 3189/2003 και 3860/2010) κατέστησαν αναγκαία την επικαιροποίησή του. Παράλληλα η καινούρια έκδοση, λαμβάνοντας υπόψιν τις νέες εξελίξεις στο χώρο του Δικαίου των ανηλίκων παραβατών στην Ευρώπη και αλλού, παρέχει τεκμηριωμένα στοιχεία από νεότερες έρευνες καθώς και πιο πρόσφατη ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία.
Το βιβλίο έχει το πλεονέκτημα να διαβάζεται σε διαφορετικά επίπεδα. Αποτελεί ένα χρήσιμο διδακτικό εγχειρίδιο για πανεπιστημιακούς φοιτητές που ασχολούνται με συναφή γνωστικά αντικείμενα, θίγοντας συνοπτικά και κατανοητά όλα τα ζητήματα (θεωρίες, εμπειρικές έρευνες, νομοθετικό πλαίσιο) που αφορούν την παραβατικότητα των ανηλίκων. Ενώ ταυτόχρονα, μέσα από πολυάριθμες υποσημειώσεις και πλούσια βιβλιογραφία, απευθύνεται και σε επιστήμονες ερευνητές που επιδιώκουν μεγαλύτερη εμβάθυνση και τεκμηρίωση των διατυπωμένων απόψεων.
Το έργο, αν και πολυσέλιδο, δεν κουράζει τον αναγνώστη. Αποτελεί ένα άρτιο επιστημονικό σύγγραμμα και συγχρόνως καινοτομεί παρεμβάλλοντας ανάμεσα στα κείμενα την περιληπτική παρουσίαση κινηματογραφικών ταινιών, προσεκτικά επιλεγμένων για την ποιότητά τους (μερικές απ’ αυτές που έχω δει και η ίδια είναι μικρά αριστουργήματα), αλλά και για το περιεχόμενό τους που ανταποκρίνεται στο θέμα το οποίο πραγματεύεται το εκάστοτε κεφάλαιο. Με αυτό τον τρόπο μας προτρέπει να τις παρακολουθήσουμε, αφού ο «λόγος» της τέχνης, πηγαίνοντας μακρύτερα από τον επιστημονικό λόγο, συντελεί στη βαθύτερη κατανόηση των πολύπλοκων κοινωνικών προβλημάτων και αναδεικνύει τις δυσκολίες της νομικής τους αποτύπωσης.
Ο συγγραφέας διατηρεί μια νηφάλια επιστημονική ματιά απέναντι στις αντικρουόμενες επιστημονικές απόψεις, ακόμα και όταν η δική του άποψη διαφέρει, ακόμα και όταν πρόκειται για ζητήματα που σε κοινωνικό επίπεδο εμπεριέχουν μεγάλη συναισθηματική φόρτιση και ηθική απαξία όπως π.χ η παιδική πορνογραφία.
Να μην παραλείψω να αναφερθώ σε κάποια διάσπαρτα θραύσματα ποιητικού λόγου (του Καρυωτάκη, του Ελύτη, του Βαλαωρίτη) που καιροφυλακτούν ανάμεσα στα «δύσκολα» του επιστημονικού λόγου και μας προϊδεάζουν για τις οδυνηρές όψεις της εμπειρίας των παιδιών που παραβιάζουν το νόμο.
Είναι φανερό ότι το έργο περικλείει τον κόπο πολυετούς εργασίας που έγινε πραγματικότητα με τη συμβολή πολύτιμων συνεργατών, στους οποίους άλλωστε και ο ίδιος ο συγγραφέας αναφέρεται. Φαίνεται ότι αποτελεί για εκείνον έργο ζωής.