Αστυνομική βία: ζήτημα ακανθώδες. Οι πολλές καταδίκες της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ (βλ. σχετικό δημοσίευμα στη στήλη notitiae criminalis αυτού του τέυχους) και όχι μόνο έχουν πυροδοτήσει μια έντονη συζήτηση για τον ρόλο της αστυνομίας στην πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας και τελικά στην πραγμάτωση της "προστασίας του πολίτη". Υπάρχει στην σύγχρονη αστυνομία η (αν μη τι άλλο καταδικαστέα) λογική του να "σπάσουμε τον τσαμπουκά"; Οι απαντήσεις (και τα συμπεράσματα) δικά σας...
από
την Τζένη Μπλέτα,
φοιτήτρια Μεταπτυχιακού ΠΣ Φιλοσοφίας του Δικαίου Νομικής Αθήνας
την Ελένη Νικολάου,
τελειόφοιτη Νομικής Αθήνας
και τον Μάνο Τεχνίτη,
φοιτητή Νομικής Θεσσαλονίκης
ΑΘΗΝΑΠαναγιώτης, 24 ετών, φοιτητής τουριστικών επιχειρήσεων-βιβλιοπώληςΤο πιο χαρακτηριστικό περιστατικό μου συνέβη ένα βράδυ όταν γυρνώντας στο σπίτι μου, ένας αστυνομικός αυθαίρετα και προκλητικά, αφού με πλησίασε, ζήτησε την ταυτότητά μου και απαίτησε να ανοίξω το σακίδιό μου. Αν και δεν υπήρχε κάτι το επιλήψιμο, αναγκάστηκα να μεταφερθώ στο τμήμα και να υποβληθώ σε μια πολύωρη διαδικασία εξακρίβωσης στοιχείων, μέχρι να μην βρεθεί και πάλι τίποτα και να με αφήσουν να φύγω.
Αλέξανδρος, 31 ετών, ιδιοκτήτης καφετέριας στα ΕξάρχειαΤο περιστατικό αστυνομικής βίας που θυμάμαι είχε σαν αποδέκτες όχι μόνο εμένα τον ίδιο αλλά εμμέσως και τους πελάτες του μαγαζιού που εκείνη την ώρα βρίσκονταν στην πλατεία των Εξαρχείων. Παρακάλεσα λοιπόν τον υπεύθυνο της διμοιρίας των ΜΑΤ να περιορίσει κάπως την χρήση των χημικών, ή τουλάχιστον να μην ψεκάζει έξω ακριβώς από την καφετέρια για ευνόητους λόγους. Εκείνος ειρωνικά και επιδεικτικά με αγνόησε και συνέχισε. Όταν εγώ διαμαρτυρήθηκα πιο έντονα, με τρόπο επιτακτικό με διέταξε να φύγω, διαφορετικά θα με συνελάμβανε, όπως και εν τέλει έκανα.
Ειρήνη, 19 ετών, φοιτήτρια ΦιλοσοφικήςΘυμάμαι ότι σε μια πορεία διαμαρτυρίας για τον αδικοχαμένο Αλέξη η χρήση δακρυγόνων από πλευράς αστυνομίας ήταν τόσο έντονη μα και τόσο άσκοπη, μιας και η πορεία ήταν ειρηνική και χωρίς έκτροπα. Η συνέχιση της πορείας ήταν αδύνατη. Θεωρώ πως η εν λόγω άσκηση της αστυνομικής εξουσίας ήταν αυθαίρετη, βάζοντας σε κίνδυνο ακόμη και την υγεία μας.
Άγγελος, 22 ετών, φοιτητής Πανεπιστημίου ΠειραιάΤην αστυνομική αυθαιρεσία μπορείς να την βιώσεις, ακόμα και τις πιο απίθανες στιγμές. Την παγκόσμια ημέρα ποδηλάτου περνούσα με το ποδήλατό μου από την περιοχή του Κολωνακίου όταν χωρίς κανένα λόγο αστυνομικοί με σταμάτησαν και, αφού μου έκαναν σωματική έρευνα, με προσήγαγαν στο τμήμα. Εκεί παρέμεινα 4 ώρες, εως τη στιγμή που αποφάσισαν να με αφήσουν. Έμαθα εκ των υστέρων πως νωρίτερα, ποδηλάτες είχαν βρίσει κάποιους αστυνομικούς και αφού δεν μπόρεσαν να πιάσουν τους ίδιους, έπιαναν όποιον περνούσε εκείνη την ώρα από το σημείο. Φαντάζομαι πως ήμουν ένας από τους τυχερούς ! …
Ευγενία, ετών 28, ηθοποιόςΚαταγγέλω τον παραλογισμό εκ μέρους ενός αστυνομικού της ομάδας Δέλτα, ο οποίος μου επιτέθηκε λεκτικά, μόνο και μόνο επειδή κοίταζα ενώ αυτοί κατέβαζαν ένα πανό από το πάρκο της οδού Ναυαρίνου. Με πλησίασε απειλητικά και μου είπε να μην τον κοιτάζω γιατί δεν είναι πολύ καλά! Τα συμπεράσματα δικά σας…
Μαρία, ετών 30, δημοσιογράφοςΔεν έχω πέσει θύμα αστυνομικής βίας αλλά πιστεύω ότι θα έπρεπε οι αστυνομικοί να ήταν καλύτερα εκπαιδευμένοι, να γνωρίζουν τους νόμους αλλά και τεχνικά να είναι καταρτισμένοι στην ορθή χρήση των όπλων, γιατί όταν έχεις όπλο έχεις ειδικό καθήκον και το έχεις για κάποιον λόγο.
Βασίλης, ετών 33, μηχανικός-απόφοιτος Ε.Μ.Π.Ναι έχω πέσει, συγκεκριμένα μ’έχουν σταματήσει χωρίς λόγο και αιτία και μ’έχουν κατεβάσει από το ποδήλατό μου για εξακρίβωση στοιχείων και σωματική έρευνα. Αναλόγως του πως περπατάς και ντύνεσαι θεωρείσαι ’’ύποπτος’’ στα μάτια των αστυνομικών. Αν ντύνεσαι σα «ρεμάλι», τότε την πάτησες!
Κώστας, ετών 31, απόφοιτος Ε.Μ.Π.Στο γήπεδο έχω φάει γκλομπιά στα πόδια γιατί κάποιοι έκαναν χουλιγκανισμούς και η αστυνομία έριχνε ξύλο αδιακρίτως.
Μένια, ετών 18, φοιτήτρια σχολής νηπιαγωγώνΌχι δεν έχω πέσει θύμα αστυνομικής βίας αλλά γενικά η αστυνομία μου «τη σπάει».
Αλί, 45 χρονών Ινδός μετανάστης, οικοδόμοςΉταν τότε όταν είχα πρωτοέρθει στην Ελλάδα και άρχισα να δουλεύω σε παράνομες οικοδομές. Κάποιος γείτονας μας κάρφωσε στην αστυνομία και το ίδιο πρωί, ενώ δούλευα, βλέπω το περιπολικό να πλησιάζει. Αμέσως πήδηξα τη μάντρα και άρχισα να τρέχω για να γλυτώσω το αυτόφωρο. Δύο αστυνομικοί άρχισαν να με κυνηγούν και ο ένας από αυτούς έσκισε το μπουφάν του πηδώντας τη μάντρα. Τελικά με έπιασαν και με πήγαν στο τμήμα. Εκεί οι δυο αστυνομικοί που με κυνήγησαν άρχισαν να με χτυπούν στο πρόσωπο και στο σώμα γιατί τους ταλαιπώρησα όπως είπαν, ενώ εκείνος που έσκισε το μπουφάν του μου έριξε δυο μπουνιές, με έβρισε και μου είπε πως για την μια τρύπα στο μπουφάν του θα μου άνοιγε μια τρύπα στο κεφάλι. Στα χαρτιά έγραψαν πως χτύπησα την ώρα που προσπαθούσα να ξεφύγω…
Περικλής, 33 ετών ιδιωτικός υπάλληλοςΈχω πέσει θύμα αστυνομικής βλακείας από έναν ανίδεο αστυφύλακα της τροχαίας. Σταμάτησα στο φανάρι, σε μέρος που δεν εμπόδιζα την κυκλοφορία των οχημάτων, για να τον ρωτήσω εάν είναι ανοιχτός ο δρόμος λίγο πιο κάτω. Τότε εκείνος αφού μου έκανε σήμα να περιμένω μέχρι να ρυθμίσει την κυκλοφορία, στη συνέχεια με εντελώς προκλητικό ύφος πλησίασε και έξαλλος άρχισε να φωνάζει πως δεν είναι μέρος αυτό για να σταματήσω και με διέταξε να κάνω δεξιά, δημιουργώντας ένα μινι μποτιλιάρισμα. Μου είπε πως θα μου πάρει τις πινακίδες και θα μου κόψει πρόστιμο ενώ πέρα από λόγο δεν είχε ούτε την εξουσία να κάνει κάτι τέτοιο, αφού ήταν χαμηλόβαθμος! Βλέποντας την κατάστασή του εκείνη την ώρα, δεν αντέδρασα, του είπα όμως πως θα έκανα αναφορά στον προϊστάμενό του, όπως και έπραξα μόλις τελείωσε με τα διαδικαστικά. Τη στιγμή που πήγα στο τμήμα και άναυδος εκείνος με αντίκρισε στην είσοδο, αμέσως ξαναβρήκε την χαμένη του ευγένεια και τους καλούς του τρόπους, συνειδητοποιώντας τις επιπτώσεις της παρουσίας μου. Το αποτέλεσμα ήταν, ο διοικητής να μου ζητήσει συγνώμη για την παράλογη συμπεριφορά του υφισταμένου του και να τον αναγκάσει μάλιστα να πληρώσει το μισό από το πρόστιμο που εκείνος έκοψε. Η άγνοια του πολίτη για τα δικαιώματά του, η κατάχρηση εξουσίας από μέρους του εν λόγω αστυνομικού, ενισχύουν τον εισπρακτικό σκοπό του κράτους, που για μένα κρύβεται πίσω από τέτοια περιστατικά. Και ειλικρινά αναρωτιέμαι πως υπάρχει ακόμα χώρος στην αστυνομία για τέτοια άτομα, και γιατί εγώ θα πρέπει να ανέχομαι τέτοιες συμπεριφορές. Μάλλον κάποιος θα πρέπει να ενημερώσει τον κύριο Χρυσοχοΐδη για την προληπτική δικαιοσύνη, (όχι μόνο σε επίπεδο προσαγωγών μια φορά το χρόνο) και όχι την κατασταλτική. Τέτοια φαινόμενα πρέπει να εξαλείφονται εντελώς και όχι να παρασιτούν στην αστυνομία, υπό την ανοχή των αρμοδίων, επιβαρύνοντας ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
Σταύρος, ετών 28, ιδιοκτήτης internet-cafeΠροσωπικά, όχι δεν έχω πέσει θύμα αστυνομικής βίας, αλλά έχω πολλούς φίλους στο σώμα και κάποιοι είναι καλά παιδιά κάποιοι άλλοι είναι «για τα μπάζα». Απείθαρχοι εντελώς, φορτωμένοι με ένα κάρο συμπλέγματα, που λόγω της εξουσίας που διαθέτουν, μπορούν να γίνουν έως και επικίνδυνοι, ενώ πολλές φορές θέλουν να το παίξουν προστάτες των νόμων, χωρίς καν να τους γνωρίζουν! Πιστεύω ότι οι αστυνομικοί θα πρέπει πρώτα να πηγαίνουν στρατό και μετά να εντάσσονται στο σώμα, έτσι θα μάθουν να πειθαρχούν καλύτερα, και να χειρίζονται τα όπλα που φέρουν όταν και όπως πρέπει.
Γιώργος, ετών 33, ιδιοκτήτης εταιρίας δεξιώσεωνΗ αστυνομική βία είναι κρατική βία, και θύματα αυτής πέφτουμε καθημερινά όλοι μας, άλλωστε βία δεν είναι μόνο η σωματική. Αν και προσωπικά δεν έχω κάποιο περιστατικό να διηγηθώ, θυμάμαι την απίστευτη ιστορία κάποιων φίλων που έτυχε να βρίσκονται τη λάθος ώρα στο λάθος σημείο. Εν όψει λοιπόν της παγκόσμιας μέρας κατά των ναρκωτικών, και για να εμφανίσουν επιτυχίες από μέρους της αστυνομίας στον αγώνα κατά του οργανωμένου εγκλήματος, συνελήφθησαν οι θαμώνες γνωστού παραλιακού κλαμπ, εντελώς αυθαίρετα και αδιακρίτως. Ανάμεσα σε εκείνους που διασκέδαζαν έτυχε να είναι και κάποιοι γνωστοί μου, οι οποίοι μου περιέγραφαν απίστευτες συμπεριφορές από μέρους των αστυνομικών. Τραμπουκισμός, προκλητική και απαξιωτική συμπεριφορά, ακόμη και παραποίηση στοιχείων από μέρους κάποιων αστυνομικών που επεδίωκαν την ικανοποίηση της προσωπικής τους εκδίκησης, για διαφορές που είχαν με τον ιδιοκτήτη του μαγαζιού. Η δυσφήμιση του μαγαζιού ήταν τόσο μεγάλη που ακόμη και σήμερα, αν και τίποτα το επιλήψιμο δεν βρέθηκε ποτέ, το όνομά του δεν έχει πλήρως αποκατασταθεί. Η κατάχρηση εξουσίας από τους έχοντες αυτήν, τείνει να γίνει μάστιγα στις μέρες μας, και ίσως θα πρέπει να γίνουμε πιο προσεκτικοί όταν την αναθέτουμε. Πιστεύω ότι πρέπει σε πρώτη φάση να αλλάξει το σύστημα και τα κριτήρια εισαγωγής των αστυνομικών στο σώμα, αλλά να υπάρχει επιπλέον ένα σύστημα ελέγχου και επιτήρησης των υπηρετούντων, δια βίου και ανά πάσα στιγμή. Το γεγονός ότι κάποτε κρίθηκαν κατάλληλοι δεν τους καθιστά κατάλληλους εις στο διηνεκές.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΈχει τύχει να με κυνηγήσουν αστυνομικοί όταν ήμουν μικρός, αλλά τελικά τους ξεφύγαμε, οπότε δεν έχω αυτήν την εμπειρία.
Όχι, και ούτε και θα θελα για να σου πω την αλήθεια.
Δεν έχω πέσει ποτέ θύμα αστυνομικής βίας, ωστόσο έχω ζήσει τουλάχιστον δύο φορές αντιμετώπιση προσβλητική και υποτιμητική από αστυνομικό.
Όχι, δεν έχει τύχει ποτέ, ούτε τώρα ούτε στα παιδικά μου χρόνια.
Δεν μου έτυχε ποτέ τέτοιο περιστατικό, ωστόσο με όσα έχω ακούσει από τα ΜΜΕ είμαι αρκετά προκατειλημμένη απέναντι τους.
Όχι ποτέ, και με αυτά που έχω δει στις ειδήσεις, δεν θα το επιθυμούσα κιόλας.
Όχι μέχρι στιγμής, αλλά θα το ρίσκαρα να συλληφθώ για να διαπιστώσω αν η βία στα αστυνομικά τμήματα είναι όντως αλήθεια.