ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2008 – 2009.
Φ. Μηλιώνη – Ι. Γουσέτη - Γ. Φερετζάκη.
To Εργαστήριο των Ποινικών & Εγκληματολογικών Ερευνών με Διευθυντή τον Καθηγητή Εγκληματολογίας κ. Ν. Κουράκη και αναπληρώτρια Διευθύντρια την Ομότιμη Καθηγήτρια κα. Κ. Σπινέλλη σε συνεργασία με τον Τομέα Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και την Καθηγήτρια κα. Χ. Ζαραφωνίτου και το Σπουδαστήριο Κοινωνικών Μελετών του Τ.Ε.Ι Μεσολογγίου και τον Εγκληματολόγο Καθηγητή του ΤΕΙ Μεσολογγίου κ. Χ. Τσουραμάνη υλοποίησε το ακαδημαϊκό έτος που διανύσαμε σεμιναριακό κύκλο προβολής κινηματογραφικών ταινιών εγκληματολογικού ενδιαφέροντος σε δύο μέρη: το α΄ μέρος με θέμα «Εγκληματολογικές Αναπαραστάσεις στον Κινηματογράφο» υλοποιήθηκε το α’ εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με την επιστημονική ευθύνη της κ. Χρ. Ζαραφωνίτου, Καθηγήτριας Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και το β΄ μέρος με θέμα «Έμφυλες διαστάσεις της εγκληματικότητας στον κινηματογράφο» πραγματοποιήθηκε στη Νομική Σχολή με την επιστημονική ευθύνη της κας Φ. Μηλιώνη, Επιστημονικής Συνεργάτιδος της Νομικής, διδάσκουσας το μάθημα "Έμφυλη εγκληματικότητα - Ποινική και Εγκληματολογική προσέγγιση του φύλου". Ο σεμιναρικός αυτός κύκλος, ο οποίος σημείωσε μεγάλη επιτυχία και τα αποτελέσματά του συζητήθηκαν εκτενώς στο πρόσφατο Συμπόσιο Εγκληματολογίας με τίτλο «Εγκληματολογία: Διδασκαλία και Έρευνα στην Ελλάδα» που πραγματοποιήθηκε στις 28-29 Μαίου 2009 στο Μεσολλόγγι, παρουσιάζεται αναλυτικά παρακάτω:
A΄ ΜΕΡΟΣ. «Εγκληματολογικές Αναπαραστάσεις στον Κινηματογράφο»:
Προβολές κινηματογραφικών ταινιών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Οι «Εγκληματολογικές Αναπαραστάσεις στον Κινηματογράφο» αποτέλεσαν Φροντιστήριο του μαθήματος "Εμπειρική Εγκληματολογία Ι", με διδάσκουσα την κ. Χριστίνα Ζαραφωνίτου, Καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Στο συντονισμό του Φροντιστηρίου συμμετείχε η κ. Ιωάννα Γουσέτη, Κοινωνιολόγος-ΜΔΕ Εγκληματολογίας. Το αντικείμενο του Φροντιστηρίου αφορά στη μελέτη και κριτική προσέγγιση θεμάτων εγκληματολογικού ενδιαφέροντος, μέσα από την προβολή κινηματογραφικών ταινιών αντίστοιχου περιεχομένου.
Κατά το χειμερινό εξάμηνο του προαναφερθέντος ακαδημαϊκού έτους, πραγματοποιήθηκαν συνολικά τέσσερις προβολές κινηματογραφικών ταινιών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο , οι οποίες πλαισιώνονταν από κύκλο συζήτησης για την περαιτέρω ανάπτυξη των εγκληματολογικών προεκτάσεων της εκάστοτε κινηματογραφικής ταινίας. Οι κινηματογραφικές ταινίες που προβλήθηκαν στο πλαίσιο των «Εγκληματολογικών Αναπαραστάσεων στον Κινηματογράφο», και οι αντίστοιχοι άξονες εγκληματολογικού προβληματισμού που αναπτύχθηκαν, είναι οι εξής:
•
Match Point (2006, Σκηνοθεσία: Woody Allen). Ο κεντρικός ήρωας αναζητά διεξόδους από τη μίζερη ζωή του. Η διέξοδος σε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο επέρχεται μέσω της γνωριμίας και του γάμου του με μια νεαρή γυναίκα, γόνο αριστοκρατικής οικογένειας.
Ωστόσο, η διέξοδος στη συναισθηματική του ζωή καθρεφτίζεται στο πρόσωπο μιας άλλης γυναίκας. Τα προβλήματα για τον πρωταγωνιστή ξεκινούν όταν εκείνη αρχίζει να έχει περισσότερες «απαιτήσεις». Ο ήρωας αντιμετωπίζει την κατάσταση, δολοφονώντας την ερωμένη του και χωρίς ποτέ να τιμωρηθεί για την πράξη του αυτή, αν και η ανθρωποκτονία τελικά «εξιχνιάζεται».
Οι εγκληματολογικές προεκτάσεις της προαναφερθείσας κινηματογραφικής ταινίας αφορούν, μεταξύ άλλων, στις φιλοσοφικές διαστάσεις του εγκληματικού φαινομένου, το ρόλο της «ευκαιρίας» στο πλαίσιο της διάπραξης εγκλήματος, τους παράγοντες επηρεασμού των φορέων άσκησης του επίσημου κοινωνικού ελέγχου
• Ζωή (1995, Σκηνοθεσία: Γιώργος Κατακουζηνός). Η γνωριμία δύο νέων ανθρώπων, ο πολυτάραχος έγγαμος βίος, το τέλος μιας σχέσης, αλλά και μιας ζωής, συνθέτουν την κεντρική θεματολογία της κινηματογραφικής πλοκής, η οποία βασίζεται σε αληθινή ιστορία.
Το εγκληματολογικό ενδιαφέρον στην περίπτωση αυτή εστιάζεται στα εγκλήματα βίας, στις κοινωνικές αναπαραστάσεις δράστη και θύματος, καθώς και στην «εκμετάλλευση» του εγκληματικού φαινομένου από τα ΜΜΕ.
• Enron: the smartest guys in the room (2005, Σκηνοθεσία: Alex Gibney). Η ανάπτυξη του ζητήματος της οικονομικής παραβατικότητας, και συγκεκριμένα των εγκλημάτων «λευκού περιλαιμίου», διενεργήθηκε μέσα από την προβολή της προαναφερθείσας κινηματογραφικής ταινίας, στην οποία παρουσιάζεται ένα από τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά σκάνδαλα στην ιστορία των ΗΠΑ.
Οι εγκληματολογικές όψεις της κινηματογραφικής πλοκής αφορούν στο συσχετισμό εγκληματικής συμπεριφοράς και επαγγελματικής δραστηριότητας, τη φαινομενολογία των εγκλημάτων «λευκού περιλαιμίου», τις κοινωνικές αναπαραστάσεις που χαρακτηρίζουν αυτό το είδος εγκλήματος.
• The Football Factory (2001, Σκηνοθεσία: Nick Love). Η κινηματογραφική ταινία πραγματεύεται το ζήτημα του χουλιγκανισμού, και συγκεκριμένα παρουσιάζει την καθημερινότητα, αλλά και την εγκληματική δραστηριότητα μιας ομάδας οπαδών κάποιας αγγλικής ποδοσφαιρικής ομάδας.
Στην περίπτωση αυτή, το εγκληματολογικό ενδιαφέρον εστιάζεται στο φαινόμενο του χουλιγκανισμού, στη δομή της υποπολιτισμικής ομάδας, στη σχέση πολιτισμικών παραγόντων και εγκληματικής συμπεριφοράς.
Την προβολή της κινηματογραφικής ταινίας ακολουθούσε κύκλος συζήτησης μεταξύ των συμμετεχόντων για την περαιτέρω ανάπτυξη των εγκληματολογικών της όψεων. Επιπρόσθετα, στους συμμετέχοντες διανεμόταν έντυπο υλικό, το οποίο περιείχε πληροφορίες σχετικά με τη θεματολογία του κινηματογραφικού έργου, αναφορά στα κυριότερα ζητήματα εγκληματολογικού ενδιαφέροντος, θέματα προς συζήτηση και βιβλιογραφικές παραπομπές.
Η καταληκτική συνάντηση του Φροντιστηρίου έλαβε τη μορφή ανοιχτής συζήτησης μεταξύ των συνεργαζόμενων φορέων και των συμμετεχόντων φοιτητών, με αντικείμενο τη συναγωγή κάποιων ευρύτερων συμπερασμάτων αναφορικά με τα υπό εξέταση ζητήματα.
Το εγχείρημα των «Εγκληματολογικών Αναπαραστάσεων στον Κινηματογράφο», πλαισιωμένο από την κριτική προσέγγιση της χρήσης της κινηματογραφίας ως παράλληλο και εναλλακτικό μέσο διδασκαλίας της Εγκληματολογίας στη βάση της ανάπτυξης του θεωρητικού υποβάθρου και των μεθοδολογικών κατευθύνσεων της εν λόγω πρακτικής, παρουσιάστηκε από τη συντονίστρια του Φροντιστηρίου, Κοινωνιολόγο και ΜΔΕ Εγκληματολογίας κ. Ιω. Γουσέτη, στο πλαίσιο του Επιστημονικού Συμποσίου με τίτλο «Εγκληματολογία: Διδασκαλία και Έρευνα στην Ελλάδα» , το οποίο έλαβε χώρα στο ΤΕΙ Μεσολογγίου, στις 28 & 29 Μαΐου 2009.
Β΄ ΜΕΡΟΣ. «Εμφυλες διαστάσεις της εγκληματικότητας στον κινηματογράφο».
Προβολές κινηματογραφικών ταινιών στη Νομική Αθήνας.
Κατά το εαρινό εξάμηνο αυτός ο κύκλος των προβολών ο οποίος συνδυάστηκε με το διδασκόμενο στο τμήμα Νομικής μάθημα του δ΄ εξαμήνου "Έμφυλη εγκληματικότητα - Ποινική και Εγκληματολογική προσέγγιση του φύλου" είχε ως θεματική τις Έμφυλες διαστάσεις της εγκληματικότητας στον κινηματογράφο. Στο πλαίσιο αυτού του κύκλου προβλήθηκαν ταινίες με άξονα την προβληματική του «φύλου» στο χώρο της εγκληματολογίας και της θυματολογίας όπως αυτή αναπαριστάται μέσω της κινηματογραφίας. Ως εκ τούτου επελέγησαν ταινίες με συναφείς υποθέσεις προσφιλείς στο φιλοθεάμον κοινό όπως η ενδοοικογενειακή βία, η γυναικεία εγκληματικότητα, η γυναίκα θύμα εγκλημάτων εμπορίας και διακίνησης, η γυναικεία μετανάστευση, οι γυναικείες φυλακές, η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, ενώ η γυναίκα ως δρων υποκείμενο έλαβε ιδιαίτερη προβολή μέσα από την παρουσίαση του γυναικείου ακτιβισμού σε μία συμβολική για την εποχή μας δράση που αφορά τα εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος. Ειδικότερα στον κύκλο αυτό προβλήθηκαν οι παρακάτω ταινίες:
• Μonster (2003, Σκηνοθεσία: Patty Jenkins) «Σ’ ένα πρόσωπο που γνώρισε τη φρενήρη προσήλωση των media στην αντιφατική προσωπικότητα της πρώτης (και μοναδικής) κατά συρροή δολοφόνου των ΗΠΑ, της Aileen Wuornos, επικεντρώνεται η αφήγηση. Στις 9.10.2002, μετά από δεκαετή αναμονή, η A.W., καταδικασμένη σε θάνατο, κάθισε στην ηλεκτρική καρέκλα. Πολλά χρόνια πριν ζούσε μια ζωή δυστυχισμένη, παλεύοντας να επιβιώσει εκμεταλλευόμενη το κορμί της, δουλεύοντας ως πόρνη. Μια συνάντηση θα αποβεί καθοριστική για το μέλλον της: Σ’ ένα μπαρ της Φλόριντα για ομοφυλόφιλες γυναίκες θα συναντήσει την Selby Wall. Η S. βρίσκεται μακριά από το σπίτι της, διωγμένη από τους γονείς της, με την προτροπή να θεραπευθεί η ομοφυλοφιλία της. Οι δύο γυναίκες θα περάσουν το βράδυ μαζί. Η W. μέσα από αυτή τη σχέση θα γνωρίσει για πρώτη φορά στη ζωή της την οικειότητα, την αφοσίωση, την αληθινή αγάπη και τον ερωτικό πόθο. Αποφασισμένη να εγκαταλείψει την πορνεία, θα έρθει αντιμέτωπη με τον πολλές φορές αποκρουστικό κόσμο της μισθωτής εργασίας και την απαξιωτική και απορριπτική στάση που επιφυλάσσεται γι’ αυτούς που δεν έχουν προσόντα. Αποφασισμένη να συντηρήσει τον έρωτά της, η W. θα εντρυφήσει σ’ ένα ερεβώδες σύμπαν: στην αρχή ως άμυνα αλλά στη συνέχεια εκ προμελέτης, θα επιδοθεί σε μια σειρά δολοφονιών (7 ανδρών). Κάτι παραπάνω από ένα πορτραίτο μιας διαβόητης δολοφόνου, η ταινία διαθέτει κάτι από το πνεύμα και τη χάρη της πιο ενδιαφέρουσας περιόδου του αμερικανικού σινεμά των δεκαετιών ’60 και ’70. Ταινία δρόμου, κοινωνικό σχόλιο και παθιασμένη ερωτική ιστορία, η ταινία σκιαγραφεί όχι τόσο ένα πρόσωπο αλλά ένα χώρο – το περιθώριο - και μια κατάσταση – τον κοινωνικό αποκλεισμό των outsiders. Σχετικά με τον πυρήνα της αφήγησης η Patty Jenkins δηλώνει: «Υπάρχει μια απίστευτη παράδοση στην αφήγηση αυτού του είδους την ιστορία από τους ελληνικούς μύθους, στον Σαίξπηρ και από εκεί στο σήμερα. Είναι η ιστορία ενός καλού ανθρώπου που γίνεται κακός ή η ιστορία ενός χαρακτήρα γεμάτου αντιθέσεις, για τον οποίο δεν είμαστε σίγουροι για το τι αισθανόμαστε γι’ αυτόν». Ενώ για την οπτική της στην ιστορία επισημαίνει: «Το πιο δύσκολο σχετικά με τους άνδρες που συμμετείχαν στη διαδικασία δημιουργίας της ταινίας ήταν ο φόβος τους να κάνουν τη W. να δείχνει ότι έχει περάσει τα όρια. Όμως αυτή είχε περάσει τα όρια και δεν ενδιαφερόμουν να αφηγηθώ μια ιστορία όπου θα την κάναμε μια φεμινιστική ηρωίδα. Αισθανόμουν απόλυτα ελεύθερη να χειριστώ έτσι την ιστορία, γιατί ήμουν γυναίκα». Η πρώτη επιτυχία της ταινίας είναι η ζωντανή απεικόνιση της μουντής, αδιάφορης και υποβαθμισμένης πλευράς των αμερικανικών πόλεων. Άνθρωποι που προσπαθούν να επιβιώσουν, φτηνή διασκέδαση, συντηρητισμός και σεμνοτυφία συμπληρώνουν την εικόνα. Η Theron περνά αβίαστα την εικόνα μιας απεγνωσμένης γυναίκας που κουβαλά τα σημάδια του παρελθόντος και του παρόντος, αναζητώντας μάταια μια βαλβίδα εκτόνωσης. Ο πρώτος της φόνος θα είναι λυτρωτικός, οι επόμενοι απλώς αναπόφευκτοι. Η εκλιπούσα W. συνεργάστηκε στη συγγραφή του σεναρίου, ενώ για τη ζωή της έχουν γυριστεί δύο ντοκιμαντέρ: Aileen Wuornos: The Selling of a Serial Killer (Nick Broomfield, 1992) και το Aileen: The Life and Death of a Serial Killer (Nick Bromfield, Joan Churchill, 2003 ) και αρκετές τηλεταινίες».
Γύρω από την υπόθεση της παραπάνω ταινίας συζητήθηκαν θέματα όπως: η απεικόνιση της γυναίκας ως εγκληματία, η σχέση θυματοποίησης και εκδήλωσης εγκληματικής συμπεριφοράς (ο «κύκλος της βίας»), τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του δρώντος υποκειμένου/εγκληματία ως παράγοντες εγκληματογένεσης, ο ρόλος του επίσημου και του άτυπου κοινωνικού ελέγχου στην εγκληματική εμπλοκή, η κοινωνική και εγκληματολογική αναπαράσταση των κατά συρροή δολοφονιών (serial murders) και των κατά συρροή δολοφόνων (serial killers), το ζήτημα της θανατικής ποινής
• Human Trafficking (2005, Σκηνοθεσία: Christian Duguay) . Μία άλλη ταινία η οποία προβλήθηκε αφορούσε το ζήτημα της εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων και ειδικότερα των γυναικών. Η οδύσσεια «μίας ανύπαντρης μητέρας από την Τσεχία, ενός επίδοξου μοντέλου από την Ουκρανία κι ενός παιδίιού που απήχθη από σύγχρονους δουλεμπόρους στις Φιλιππίνες είναι ορισμένες από τις ιστορίες σεξουαλικής κακοποίησης που ξεδιπλώνονται στην ταινία. Μια ομάδα της ICE αγωνίζεται ενάντια στα διεθνή κυκλώματα της πορνείας». Μετά το πέρας της προβολής με την παρουσία της κας Ν. Βαρδαραμάτου από το Κέντρο Έρευνας και Δράσης για την Ειρήνη (ΚΕΔΕ) το οποίο είναι ένα από τις ΜΚΟ που, κυρίως, έχει ασχοληθεί στη χώρα μας με θέματα υποστήριξης γυναικών θυμάτων παράνομης εμπορίας και διακίνησης συζητήθηκαν θέματα: όπως η έννοια του όρου human trafficking στην ελληνική έννομη τάξη, η εξαναγκαστική πορνεία ως σύγχρονη μορφή πορνείας, o ρόλος των κοινωνικών, οικονομικών, πολιτισμικών παραμέτρων, ο ρόλος των δικτύων διεθνικής σωματεμπορίας στη μορφοποίηση των σύγχρονων μορφών πορνείας, η πρόληψη και η καταστολή της διεθνικής σωματεμπορίας και της εξαναγκαστικής πορνείας, οι διαφυλικές διαστάσεις του φαινομένου της πορνείας.
• Festen (1998, Σκηνοθεσία: Thomas Vinterberg & Mogens Rukov). Η ταινία Festen του μη εμπορικού κινηματογράφου προσεγγίζει με ιδιαίτερο και ανάγλυφο τρόπο το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας. «Μια πενταμελής οικογένεια (πατέρας, μητέρα, δύο γιοι, μια κόρη) ανασυγκροτείται υπό το γεγονός της γιορτής του πατέρα. Συντόμως θα πληροφορηθούμε και την πρόσφατη απώλεια μιας κόρης εντός της οικογένειας. Ο πατέρας διοργανώνει ένα πολυτελέστατο συμπόσιο. Άφθονο κρασί, άφθονο ποτό ρέει στα τραπέζια. Καλογυαλισμένοι επισκέπτες. Τα νερά αυτής της φιλήσυχης και καθωσπρέπει οικογενειακής γιορτής αναταράσσονται όταν ο μεγάλος γιος (Ulrich Thomsen) αθετεί την εντολή «τα εν οίκω μη εν δήμω». Τσαλακώνοντας για τα καλά την υγιέστατη εικόνα του φαίνεσθαι της οικογένειας και παρουσιάζοντας αυτολεξεί τα κάτεργα του «είναι». Με ένα σύνολο σοβαρών κατηγοριών που βαραίνουν τις πλάτες του πατέρα. Πέραν όμως της οφθαλμοφανούς αμαύρωσης της εικόνας της ευφάνταστης οικογένειας, ο Vinterberg, ως άλλος Haneke, έχει βάλει στοίχημα να αναδείξει και την αισχρότητα της κοινωνικής απάθειας και αδιαφορίας. Οι καλεσμένοι συνεχίζουν ατάραχοι το δείπνο τους παρά τις σοκαριστικές αποκαλύψεις παιδοφιλίας, βίας κλπ. Ο Vinteberg έχει προσομοιάσει επιτυχώς τους καλεσμένους με την κοινωνική ολότητα. Η οποία στην ψευδαίσθηση όποιας βολής αρνείται να σηκωθεί απ’ την καρέκλα της και να αντισταθεί στο εγκληματικό στρώμα που την περιβάλλει. Διαιωνίζοντας έτσι τη διαφθορά και την εγκληματικότητα. Μέσα σε όλα αυτά τα πλαίσια ο Σκανδιναβός σκηνοθέτης δεν χάνει την ευκαιρία για να κάνει και ένα αιχμηρό σχόλιο πάνω στην ταξική διαστρωμάτωση. Αυτή η σκοτεινή και απειλητική ατμόσφαιρα αγγίζει όμως και τον θεατή, ο οποίος συλλαμβάνει τον εαυτό του να κοιτάει με δυσπιστία προς το μέρος του κατήγορου Ulrich Thomsen, διαπιστώνοντας και τη δική του ανεπάρκεια (πνευματικής) αντίστασης προς τα καθημερινά παρεκτρώματα. Μεγάλο ενδιαφέρον αποκτά και η παρατήρηση της λοιπής οικογένειας και η επιρροή του πατέρα (εξουσία) σε αυτή. Η οικογένεια μέχρι την οριστική επαλήθευση των κατηγοριών σχηματίζει έναν προστατευτικό κλοιό γύρω από την κεφαλή. Πίσω από την αγγελική έκφραση γαλήνης και ηρεμίας της μητέρας κρύβεται μία συνένοχος που με τη σιωπή και την ανοχή της είναι ηθικός αυτουργός σε όλη αυτή τη δυσωδία. Προσωπικά βλέπω μια ταύτιση της θέσης της μητέρας της οικογένειας με αυτήν της εκκλησίας στην κοινωνία. Στην αντίπερα όχθη βλέπουμε το μικρότερο γιο (Thomas Bo Larsen) να έχει σπάσει απ’ τη διαρκή βία πάνω του. Παρουσιάζεται εμετικός, βίαιος και εγωιστής. Προσπαθεί να συνετίσει τον αποκλίνοντα αδερφό του με τη βία, ως κάποιο άλλο τραυματισμένο αστυνομικό όργανο. Δείχνει να κεφαλαλγεί εσωτερικώς, τόσο που η εξωτερική του συμπεριφορά είναι εντελώς αποστροφική. Τέλος η κόρη (Paprika Steen), ως κάποιο απ’ τα media της παραπληροφόρησης, προσπαθεί να διαψεύσει με λεπτό τρόπο τα λεχθέντα. Το στίγμα του καταπατητή πατέρα είναι έκδηλο και σε αυτή. Με αποκορύφωμα την ερωτική λαιμαργία της! Μεγάλο ενδιαφέρον έχει όμως και ο χαρακτήρας του κατήγορου, του Urlich Thomsen, ο οποίος δεν έρχεται σαν σωτήρας. Είναι ένας άνθρωπος γεμάτος μίσος για το παρελθόν. Για τον σάτυρο πατέρα. Ή μήπως και για τον ίδιο του τον εαυτό; Όπως μας έχει γνωστοποιηθεί, ο Thomsen εγκατέλειψε νωρίς τον οικογενειακό βίο. Μη μπορώντας να ανεχθεί αυτή την εμετική κατάσταση στα σπάργανα της οικογένειας. Η ζωή που διάλεξε είναι η σωτηρία; Ή μήπως το οινόπνευμα, που σβήνει τη μνήμη πάνω απ΄ τις αθεράπευτες πληγές του; Ο πρόσφατος χαμός της αγαπημένης αδελφής του τον έχει ποτίσει με ενοχές. Ενοχές για την εγκατάλειψη της. Ενοχές για την αδυναμία του να υπερασπιστεί και να θεραπεύσει μια γνωστή κατάσταση. Ενοχές που το βάρος τους μοιάζουν ασήκωτο. Στα πλαίσια αυτά ο Urlich, ζητώντας συγχώρεση και απ’ τον ίδιο του τον εαυτό, καταγγέλλει το χρονικό της κατασπαραγμένης παιδικότητας των τέκνων. Το κλείσιμο είναι χαρισματικό. Όταν το ξεσκέπασμα έχει γίνει σε τέτοιο βαθμό, ο πατέρας δεν έχει παρά να αποχωρήσει. Με έναν ξύλινο λόγο, που επισημαίνει τη διεφθαρμένη του τροχιά στα έδρανα της εξουσίας. Σε αντίθεση με αυτόν,όλοι οι υπόλοιποι φιλήσυχοι καλεσμένοι, αλλά και οι υποθάλποντες των ποικιλόμορφων παρανομιών, παραμένουν βολικά καθισμένοι στις καρέκλες τους και απολαμβάνουν το πρωινό τους. Ίσως έτοιμοι να εκλέξουν τον επόμενο σάτυρο!
To Festen πιθανότατα αποτελεί την πιο πιστή ταινία στις αρχές του Δόγματος 95. Όπου ο Vinteberg μετατρέπει αυτό το οικογενειακό δράμα σε ένα εμβαθές ψυχολογικό θρίλερ. Τα γυρίσματα υλοποιούνται σε φυσικούς χώρους, υπό φυσικούς φωτισμούς. Οι στέρεοι κινηματογραφικοί κώδικες τεμαχίζονται».
Οι άξονες εγκληματολογικού ενδιαφέροντος ο οποίοι απασχόλησαν ήταν: Η ενδοοικογενειακή σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών ως ιδιαίτερη μορφή ενδοοικογενειακής βίας, η δομή της οικογένειας και οι ενδοοικογενειακές σχέσεις ως παράγοντες διαμόρφωσης και διατήρησης της ενδοοικογενειακής σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών, η αντιμετώπιση του παιδιού-θύματος και του δράστη σε ενδοοικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο, ο ρόλος του άτυπου κοινωνικού ελέγχου τόσο στη διατήρηση όσο και στην αποκάλυψη της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών στο πλαίσιο της οικογένειας.
• Στεφανία από το μυθιστόρημα της Νέλλης Θεοδώρου «Η Στεφανία στο αναμορφωτήριο» Η Στεφανία είναι ελληνικό κοινωνικό δράμα του 1966 της Φίνος Φιλμς σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη. Η Στεφανία (Ζωή Λάσκαρη), ένα όμορφο κορίτσι, ζει με τη μητέρα και τον πατριό της, με τον οποίο αποκτά την πρώτη ερωτική της εμπειρία. Από τότε η Στεφανία παίρνει τον άσχημο δρόμο και εκμεταλλεύεται την ομορφιά της για να αποκτήσει μια πλούσια ζωή, όταν την πιάνει η αστυνομία και η ίδια οδηγείται στο αναμορφωτήριο.
Τα κύρια σημεία εγκληματολογικού ενδιαφέροντος της ταινίας ήταν: Η επίσημη κοινωνική αντίδραση απέναντι στο έγκλημα, η στερητική της ελευθερίας ποινή. Τα ρευστά όρια μεταξύ σωφρονισμού και αντεκδίκησης, το επίσημο σύστημα του σωφρονιστικού καταστήματος και το ανεπίσημο σύστημα των κρατουμένων. Το ζήτημα της υποκουλτούρας της φυλακής οι επιπτώσεις του εγκλεισμού σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Το ζήτημα της ιδρυματοποίησης, η ποινική «μεταχείριση» των ανήλικων παραβατών. Η κινηματογραφική ταινία "Στεφανία" συνδυάστηκε με την προβολή του ντοκυμαντέρ του National Geographic για τις φυλακές υψίστης ασφαλείας των ΗΠΑ και την αφήγηση πρώην γυναίκας κρατούμενης προκειμένου να αναλυθούν διεξοδικά ζητήματα κράτησης γυναικών.
•
Erin Brockovich (2000, Σκηνοθεσία: Steven Soderbergh)
Η Αμερικανίδα ηρωίδα με το παράξενο όνομα Erin Brockovich είναι υπαρκτή, όπως και η ιστορία της. Στη μεγάλη οθόνη μεταφέρθηκε με πρωταγωνίστρια την Julia Roberts στον ομώνυμο ρόλο και πρόκειται για ένα σύγχρονο δικαστικό θρίλερ (με τις απαραίτητες δόσεις χιούμορ). Η Erin Brockovich είναι χωρισμένη και μητέρα τριών παιδιών. Αναζητεί μάταια εργασία και τελικά προσλαμβάνεται σαν γραμματέας σε ένα δικηγορικό γραφείο του Los Angeles. Εκεί ανακαλύπτει μια υπόθεση μολυσμένου νερού σε μία μικρή κοινότητα, η οποία σκόπιμα αποσιωπείται «από μέσα». Πείθει το αφεντικό της και ξεκινά μια νέα έρευνα από το μηδέν. Οι κάτοικοι της μικρής πόλης είναι επιφυλακτικοί και δεν αποκαλύπτουν τα μυστικά. Η Erin, όμως, καταφέρνει να τους πείσει με την ικανότητά της να τους μιλήσει ειλικρινά και συμπονετικά. Για μια ακόμη φορά το Hollywood καταπιάνεται με την ιστορία ενός καθημερινού ανθρώπου που τα βάζει με τα μεγάλα συμφέροντα. Στην περίπτωση αυτή η Erin Brockovich σύρει στα δικαστήρια την εταιρία Pacific Gas & Electric για την οικολογική καταστροφή που προκάλεσε στον υδροφόρο ορίζοντα της μικρής πόλης, 333 εκ. δολάρια (1 δις δραχμές). Η ταινία κατέκτησε την κορυφή στο US Box Office από την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας της, όπου και παρέμεινε για τρεις εβδομάδες. Βασικό ρόλο στην ανάδειξη της ταινίας παίζει η Julia Roberts, που προτιμά ηρωίδες πολυδιάστατες (και ταυτόχρονα εξαιρετικά εμφανίσιμες). Τα κύρια σημεία εγκληματολογικού ενδιαφέροντος της ταινίας: Το ζήτημα της περιβαλλοντικής εγκληματικότητας. Το περιβάλλον ως έννομο αγαθό. Οι εγκληματολογικές διαστάσεις των προσβολών του περιβάλλοντος. Ο ρόλος των κοινωνικών παραμέτρων και εξελίξεων στο χαρακτηρισμό μιας συμπεριφοράς ως εγκλήματος, Οι διαφυλικές όψεις του κοινωνικού αποκλεισμού. Ο ρόλος των «εξωνομικών» κριτηρίων στο πλαίσιο της λήψης αποφάσεων από τους φορείς άσκησης του επίσημου κοινωνικού ελέγχου.
Η συζήτηση που ακολούθησε στην οποία συμμετείχε η κα Φ. Σιάνου, πρώην πρόεδρος Κ.Ε.Δ.Ε και μέλος της ΓΣΕΕ, κινήθηκε γύρω από τα παρακάτω θέματα: Ποιοι προβάλλονται ως παράγοντες πρόκλησης της περιβαλλοντικής εγκληματικότητας στο πλαίσιο της κινηματογραφικής πλοκής; Σε ποιες εγκληματολογικές προσεγγίσεις παραπέμπει η εν λόγω προβολή; Ποιο είναι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση των προσβολών του περιβάλλοντος και πώς θα το αξιολογούσατε; Ποιοι προβάλλονται ως σημαντικοί παράγοντες για τη θεώρηση μιας συμπεριφοράς ως εγκληματικής μέσω της κινηματογραφικής ταινίας; Κατά τη γνώμη σας, η απροσδιοριστία που ενδεχομένως χαρακτηρίζει την αξιολογική διάσταση ενός εννόμου αγαθού σε κοινωνικό επίπεδο σχετίζεται με το χαρακτήρα της ποινικής του αντιμετώπισης; Στο πλαίσιο της κινηματογραφικής ταινίας, πώς αξιολογείται ο ρόλος των κοινωνικών αναπαραστάσεων ως προς το χαρακτηρισμό και την αντιμετώπιση μιας πράξης ως εγκληματικής; Ποια θα προτείνατε ως μέτρα αντεγκληματικής πολιτικής για την πρόληψη και αντιμετώπιση των προσβολών του περιβάλλοντος;
• Άνιση μάχη (2005, Σκηνοθεσία: Niki Caro)
«Μετά από έναν ακόμα ξυλοδαρμό από τον εραστή της, η Τζόσι Έιμς τον εγκαταλείπει. Ανύπαντρη μητέρα δύο παιδιών, αναγκάζεται να επιστρέψει στο πατρικό της, στη Μινεσότα. Έχοντας τη φήμη σεξουαλικά απελευθερωμένης γυναίκας, δέχεται τη χλεύη των γύρω της, ενώ και ο ίδιος ο πατέρας της θεωρεί ότι ντροπιάζει την οικογένεια. Η Τζόσι θα πιάσει δουλειά στα ορυχεία σιδήρου της περιοχής, παρακινούμενη από μια φίλη της. Τα λεφτά είναι καλά και γρήγορα θα καταφέρει να βάλει τη ζωή της σε μια τάξη. Το μόνο πρόβλημα είναι πως στους άντρες στη δουλειά καθόλου δεν αρέσει το γεγονός ότι αναγκάζονται να δουλέψουν μαζί με γυναίκες και προσπαθούν να τις κάνουν να αισθανθούν άσχημα με όποιο τρόπο μπορούν. Και η σεξουαλική παρενόχληση είναι καθημερινό φαινόμενο. Κάποια μέρα, τα πράγματα θα ξεφύγουν από τον έλεγχο και η Τζόσι θα παραιτηθεί. Αλλά, παρά τις απειλές, θα μηνύσει την εταιρία, προσπαθώντας να δικαιωθεί. Θα τα καταφέρει;
Τυπικό δικαστικό δράμα, το «North Country» μοιάζει να φωνάζει από μακριά ότι η πρωταγωνίστρια Charlize Theron ήθελε να κερδίσει μια ακόμη υποψηφιότητα για Όσκαρ. Υποδυόμενη την Josey Aimes, τη γυναίκα που κέρδισε τη δικαστική διαμάχη της πρώτης ομαδικής καταγγελίας για σεξουαλική παρενόχληση στις ΗΠΑ, η Theron έχει να αντιμετωπίσει ουκ ολίγα εμπόδια πριν τον προαναγγελλόμενο θρίαμβό της. Έχουμε λοιπόν και λέμε: ο άντρας της την κακοποιεί, τον εγκαταλείπει απένταρη παίρνοντας μαζί της και τα 2 ανήλικα παιδιά της, ένα εκ των οποίων την απεχθάνεται, καταφεύγει στους γονείς της, που την επικρίνουν για την απόφασή της, αναγκάζεται να δουλέψει ως εργάτρια στο τοπικό ανδροκρατούμενο ορυχείο σιδήρου, ολόκληρη η πόλη τη θεωρεί ανήθικη, η καλύτερή της φίλη αργοπεθαίνει και οι συνάδελφοί της την παρενοχλούν σεξουαλικά με βάναυσο τρόπο.
Πέρα όμως από την πλάκα, η Theron είναι πράγματι καλή σε έναν καλογραμμένο ρόλο μιας κακογραμμένης ταινίας. Η άλλη υποψήφια για Oscar – Β΄ Γυναικείου – Frances McDor¬mand είναι εξίσου καλή σε ένα ρόλο που δεν αποτελεί και ιδιαίτερη πρόκληση για τη συγκεκριμένη ηθοποιό. Σε μικρότερους ρόλους εμφανίζονται οι Sissy Spacek, Woody Harrelson και Sean Bean, ενώ εξαιρετικός είναι και ο Richard Jenkins, που προσπαθεί να κρατήσει μια ισορροπία ανάμεσα στην κόρη του που τα βάζει με το τοπικό ορυχείο και την κοινωνία της μικρής πόλης που εξαρτάται από το ορυχείο αυτό.
Η Niki Caro, η οποία γνώρισε απρόσμενα μεγάλη επιτυχία με την προηγούμενή της δουλειά «Whale Rider», επιστρέφει με μια ταινία σε τελείως διαφορετικό ύφος. Το πρόβλημα όμως είναι ότι δεν καταφέρνει να ανεβάσει την ταινία πάνω από το επίπεδο μιας άρτιας τηλεοπτικής παραγωγής. Το κοινότοπο σενάριο οδηγεί αναπόφευκτα προς αυτή την κατεύθυνση. Η ιστορία της γυναίκας που βρίσκει το κουράγιο να αγωνιστεί μόνη για όλα αυτά στα οποία πιστεύει καταλήγει να γίνει μια τετριμμένη ιστορία γεμάτη υπερβολές και κοινοτοπίες.
Εμπνευσμένη από μια αληθινή ιστορία (μια δικαστική υπόθεση που έκλεισε ολοκληρωτικά το 1998, 10 χρόνια αφού είχε γίνει η αγωγή), η ταινία ακολουθεί το ταξίδι μια γυναίκας σε ένα δρόμο που θα την πάει πολύ μακρύτερα απ’ όσο είχε αρχικά φανταστεί, θα αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλούς ανθρώπους και θα οδηγήσει στην πρώτη ομαδική καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση που έγινε στην Αμερική. Η λεπτή γραμμή μεταξύ αστείου και αισχρού υπονοούμενου, που συναντάται κάπου στην γκρίζα ζώνη της αιώνιας διαμάχης ανάμεσα στο αρσενικό και το θηλυκό και η δύναμη που μπορεί να πηγάσει από την ενότητα μεταξύ των ανθρώπων, βρίσκονται στον πυρήνα αυτής της ταινίας, που υπογράφει η Νίκι Κάρο.
Όταν η Τζόσι Έιμς επιστρέφει στη γενέθλια πόλη της, στη Βόρεια Μινεσότα, μετά από έναν αποτυχημένο γάμο και με δύο παιδιά, χρειάζεται μια καλή δουλειά για να ζήσει. Αναγκαστικά, στρέφεται στην κύρια πηγή βιοπορισμού της περιοχής, τα ορυχεία σιδήρου. Τα ορυχεία προσφέρουν μια σταθερή εργασία, η οποία συντηρεί τη μικρή κοινότητα για γενιές ολόκληρες. Η δουλειά είναι σκληρή αλλά οι αμοιβές ικανοποιητικές και οι φιλίες που δημιουργούνται στο χώρο εργασίας συνεχίζουν να υφίστανται και στην καθημερινή ζωή, συνδέοντας συναισθηματικά οικογένειες και γειτονιές.
Παίρνοντας κουράγιο από την παλιά της φίλη, τη Γκλόρι, μία από τις λίγες γυναίκες εργάτριες ορυχείου στην πόλη, η Τζόσι παίρνει τη θέση της στις γραμμές των εργατών και ξεκινά να δουλεύει στο ορυχείο. Είναι προετοιμασμένη για την κοπιαστική και συχνά επικίνδυνη δουλειά, αλλά αυτό που αποδεικνύεται ακόμη πιο δύσκολο είναι το να αντέξει το χλευασμό που αυτή και οι υπόλοιπες γυναίκες εργάτριες υφίστανται από τους άντρες συναδέλφους τους.
Οι καιροί είναι δύσκολοι. Το τελευταίο πράγμα που θέλουν οι άντρες εργάτες είναι να έχουν τις γυναίκες να διεκδικούν τις λιγοστές θέσεις εργασίας – γυναίκες που, κατά τη γνώμη τους, δεν έχουν καμία θέση να οδηγούν φορτηγά και να σπάνε βράχους.
Κι αν, τέλος πάντων, οι «παρείσακτες» θέλουν να δουλέψουν στα ορυχεία, θα πρέπει να το κάνουν με τους όρους που έχουν θέσει οι βετεράνοι εκπρόσωποι του εργατικού κινήματος...
Όταν η Τζόσι υψώνει τη φωνή της ενάντια στη συμπεριφορά που υφίστανται τόσο αυτή όσο και οι γυναίκες συνάδελφοί της, συναντά μεγάλη αντίδραση – όχι μόνο από αυτούς που έχουν τις υψηλές θέσεις, αλλά και από την ίδια την κοινότητα των κατοίκων που δε θέλουν ν΄ ακούσουν την αλήθεια, από τους γονείς της που αποδοκιμάζουν τη συμπεριφορά της και από πολλές από τις συναδέλφους της, οι οποίες φοβούνται ότι το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Με τον καιρό, ακόμη και η φιλία της με τη Γκλόρι περνά από δοκιμασία, η ήδη δύσκολη σχέση της με τον πατέρα της – που υπήρξε εργάτης στα ορυχεία για όλη του τη ζωή – θα φτάσει στα όρια και γεγονότα από την προσωπική της ζωή θα βγουν στο φως. Ο αγώνας της Τζόσι για να φτιάξει ένα καλύτερο μέλλον για τον εαυτό της και τα παιδιά της θα επηρεάσει την κάθε πτυχή της ζωή της. Ανάμεσα σ’ αυτές είναι και η σχέση της με τη νεαρή κόρη και τον ευαίσθητο έφηβο γιο της, ο οποίος θα πρέπει πρώτα να συμβιβαστεί με την ντροπή που νιώθει για τα άσχημα λόγια που ακούει για τη μητέρα του και μετά να έρθει αντιμέτωπος με λεπτομέρειες του παρελθόντος της, τις οποίες η Τζόσι ήλπιζε ότι δε θα τις μάθαινε ποτέ. Όμως, μέσα από αυτές τις δυσκολίες η Τζόσι θα βρει το κουράγιο να αγωνιστεί για όλα αυτά στα οποία πιστεύει – ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να παλέψει μόνη της.
Η συζήτηση που ακολούθησε με την παρουσία της κας Μ. Μαροπούλου, επιστ. συνεργάτιδας της Νομικής Σχολής στην Κοινωνιολογία του Δικαίου περιστράφηκε γύρω από τα ακόλουθα ερωτήματα: Η σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας ως κοινωνικό πρόβλημα και ως αντικείμενο νομοθετικής ρύθμισης, το κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο της σεξουαλικής παρενόχλησης, η διαφυλική ανισότητα και ο έμφυλος καταμερισμός της εργασίας ως παράγοντες διαμόρφωσης του φαινομένου, στο πλαίσιο των νομοθετικών κειμένων της Ε.Ε., η σεξουαλική παρενόχληση οριοθετείται ως: διάκριση λόγω φύλου, προφορική ή μη προσβολή ή ως πράξη σεξουαλικού χαρακτήρα, ανεπιθύμητη συμπεριφορά, η οποία έχει ως σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας του ατόμου και δημιουργεί εκφοβιστικό, εχθρικό, ταπεινωτικό, εξευτελιστικό ή επιθετικό περιβάλλον, η σημασία του χαρακτηρισμού μιας συμπεριφοράς στην αντιμετώπιση της ως παρεκκλίνουσας. ο ρόλος του φύλου του δρώντος υποκειμένου, η αντιμετώπιση των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης, το ζήτημα της «δευτερογενούς θυματοποίησης», το ισχύον νομικό πλαίσιο ρύθμισης της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας, πολιτικέ πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
• Ο δρόμος προς τη Δύση (2003, Σκηνοθεσία: Κυριάκος Κατζουράκης)
«Όταν η ζωή είναι
κάτι που μπορεί το χρήμα να αγοράσει,
ο πλούσιος θα ζήσει και ο φτωχός θα πεθάνει»
– γραμμένο από Αμερικανό στρατιώτη σε πόρτα τουαλέτας
που βρίσκεται σε αμερικανική βάση στο Κουβέιτ.
Άραγε να εννοεί μόνο τους στρατιώτες
ή μήπως και τους ίδιους τους Ιρακινούς;
Μια περιπλάνηση στις ζωές κάποιων από τους χιλιάδες λαθρομετανάστες της Αθήνας,
παράλληλη με την περιπλάνηση της Ιρίνα, που αναζητά την εξαφανισμένη φίλη της. Η Ιρίνα είναι μια γυναίκα από την πρώην Σοβιετική Ένωση, που αναζητώντας μια καλύτερη ζωή έχει πέσει θύμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Περιφερόμενη στην Αθήνα αναζητά την εξαφανισμένη φίλη της και ξεδιπλώνει την ιστορία της μέσα από εξομολογήσεις και αναμνήσεις. Ταυτόχρονα βλέπουμε τις προσωπικές αφηγήσεις βασανισμένων μεταναστών που επίσης βρέθηκαν στην Ελλάδα αναζητώντας τη γη της επαγγελίας.
Η πρώτη ταινία του Κυριάκου Κατζουράκη είναι ένα ντοκυμαντέρ διαφορετικό από ό,τι έχουμε συνηθίσει. Ο διακεκριμένος εικαστικός δοκιμάζει τις δυνάμεις του σε ένα δύσκολο
θέμα, αυτό της λαθρομετανάστευσης. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον με τη σωστή ενσωμάτωση έντονων στοιχείων μυθοπλασίας, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και η άρτια παρουσία της Κάτιας Γέρου ως συνδετικού κρίκου μεταξύ των ιστοριών. Αυτό που δίνει όμως «χαρακτήρα» στην ταινία είναι η υιοθέτηση της ιδιαίτερης αισθητικής ματιά του σκηνοθέτη, όπως η παρουσία της ζωγραφικής στα πλάνα. Βραβευμένη στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης με το βραβείο κριτικών FIPRESCI, η ταινία απέσπασε το Νοέμβριο πάλι στη Θεσσαλονίκη το πρώτο Κρατικό Βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ. Όμως εκτός από τις ελληνικές βραβεύσεις, η ταινία διαθέτει και διεθνείς περγαμηνές όπως η συμμετοχή της στα Φεστιβάλ του Λοκάρνο, του Μόντρεαλ και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Γιαμαγκάτα.
Η συζήτηση η οποία ακολούθησε και στην οποία συμμετείχαν εκτός των άλλων και οι συντελεστές της κ. Κ. Κατζουράκης και κα Κ. Γέρου περιστράφηκε γύρω από τις παρακάτω θεματικές: Το φαινόμενο της μετανάστευσης, η μετανάστευση ως κοινωνικό πρόβλημα, οι εγκληματολογικές προεκτάσεις της μετανάστευσης, το ζήτημα του κοινωνικού αποκλεισμού, οι διαφυλικές διαστάσεις της μετανάστευσης, τα «όρια» της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης, το υποκείμενο της παράνομης μετανάστευσης, το ζήτημα της «διπλής παρέκκλισης» (double deviance),
Τέλος, η ταινία Κεχαριτωμένη Μαρία η οποία ασχολείται με το ζήτημα των ναρκωτικών πρόκειται να προβληθεί στο χώρο της Διάβασης το ερχόμενο ακαδημαϊκό έτος.
• Κεχαριτωμένη Μαρία (2004, Σκηνοθεσία: Joshua Marston). «Η ταινία αυτή βασισμένη 1000 αληθινές ιστορίες (ο τίτλος προέρχεται από τους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου (Ave Maria) και αποτελεί αναφορά σε αυτό που η πρωταγωνίστρια, η Μαρία, μεταφέρει μέσα της κατά το ταξίδι της προς τις Ηνωμένες Πολιτείες) εξιστορεί τη ζωή της Μαρίας Αλβάρεζ, μιας δεκαεπτάχρονης κοπέλας από την Κολομβία και την περιπέτειά της στον κόσμο των ναρκωτικών και της παρανομίας για να συντηρήσει την οικογένειά της. Η Μαρία Αλβαρέζ εργάζεται σε μία φυτεία της Κολομβίας, ωστόσο, μόλις ανακαλύπτει πως είναι έγκυος από το σύντροφό της, τον οποίο και δεν αγαπά, και αφού το αφεντικό της την κακομεταχειριστεί, παραιτείται και αποφασίζει να βρει αλλού δουλειά παρά τη δυσαρέσκεια της οικογένειάς της. Στο δρόμο για τη Μπογκοτά, της προσφέρεται μια αποστολή παράνομης μεταφοράς ναρκωτικών μέσα στον οργανισμό της. Απελπισμένη, και παρά τον κίνδυνο για την υγεία και το μωρό της, δέχεται και καταπίνει 62 συσκευασίες ηρωίνης. Κατόπιν ανεβαίνει στο αεροπλάνο για Νέα Υόρκη. Στο τελωνείο σχεδόν γίνεται αντιληπτή, μα γλιτώνει την εξέταση με ακτίνες Χ όταν οι υπάλληλοι μαθαίνουν για την εγκυμοσύνη της. Ανακουφισμένη πηγαίνει σε ένα ξενοδοχείο και ετοιμάζεται να αποβάλει τα ναρκωτικά από τον οργανισμό της. Εκείνη τη στιγμή όμως ανακαλύπτει τη σκληρότητα του κόσμου της παράνομης διακίνησης, όταν μια κοπέλα με παρόμοια αποστολή πεθαίνει και ανοίγεται για να της αφαιρεθούν οι συσκευασίες. Σοκαρισμένη αποφασίζει να το σκάσει και η αποστολή της είναι πλέον να σωθεί, μέχρι που ανακαλύπτει τη χάρη που θα την οδηγήσει σε μια νέα ζωή. Στο τέλος αποφασίζει να μην επιστρέψει ποτέ πια στην πατρίδα της και να παραμείνει στις ΗΠΑ. Καθώς η κάμερα σβήνει, αχνοφαίνεται στο βάθος μια διαφήμιση που αναγράφει «Είναι αυτό που είναι μέσα που τελικά μετρά» (es lo que hay dentro que cuenta).
Με αφορμή την παραπάνω υπόθεση θα αναπτυχθούν τα παρακάτω θέματα εγκληματολογικού ενδιαφέροντος: Η ουσιοεξάρτηση, η διακίνηση και εμπορία, ο ρόλος του εγκληματογενετικού πλαισίου στη διάπραξη εγκληματικών πράξεων, η επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος στην εκδήλωση εγκληματικής συμπεριφοράς, ο ρόλος της κοινωνικής αποδιοργάνωσης και του διαφορικού συγχρωτισμού, η εγκληματική συμπεριφορά ως αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης, η προσέγγιση του ωφελιμισμού.
Ο σεμιναριακός αυτός κύκλος βρήκε την ανταπόκριση των φοιτητών και πρόκειται να συνεχιστεί το προσεχές ακαδημαϊκό έτος.