Διονύσης Μπαλούρδος - Έμμυ Φρονίμου
Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών
Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελεί η ανάδειξη ορισμένων μορφών καλής πρακτικής, που εφαρμόζονται, σε Ευρωπαϊκό κυρίως επίπεδο, και σχετίζονται με την πρόληψη της παιδικής κακοποίησης - παραμέλησης και γενικότερα της βίας κατά των παιδιών.
Στο πλαίσιο των στόχων της πρωτογενούς πρόληψης στη μελέτη περιλαμβάνονται καλές πρακτικές για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού καθώς και πρακτικές για την ενίσχυση των οικογενειών ευάλωτων κοινωνικών ομάδων ώστε να εξασφαλίζονται στα παιδιά ικανοποιητικά μέσα για μια αξιοπρεπή διαβίωση.
Στο πλαίσιο της δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης επιλέγονται καλές πρακτικές για την υποστήριξη των οικογενειών σε κρίση για να καταστεί δυνατόν, είτε να παραμείνουν τα παιδιά στους κόλπους της οικογένειας, είτε αν αυτά βρίσκονται σε κίνδυνο και κρίνεται αναγκαία η απομάκρυνσή τους, να επιστρέψουν πίσω σε αυτήν με ασφάλεια, το συντομότερο δυνατόν.
Επίσης αναφέρονται καλές πρακτικές σχετικά με τη λειτουργία φορέων και κέντρων για τη διαλεύκανση των γεγονότων κακοποίησης, τη θεραπευτική, κοινωνική και νομική παρέμβαση και τη βραχυχρόνια παραμονή σε αυτά των παιδιών-θυμάτων, προγράμματα διαπαιδαγώγησης των ίδιων των παιδιών για την προστασία τους από τυχόν περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά και τη λειτουργία δικτύων πληροφόρησης για την εξάλειψη της σεξουαλικής εμπορικής εκμετάλλευσης παιδιών, σε διεθνές επίπεδο.
Τέλος, περιλαμβάνονται καλές πρακτικές για τη βελτίωση του συστήματος φροντίδας για παιδιά που ζουν σε ιδρύματα, την αποϊδρυματοποίηση με στόχο την μείωση του πληθυσμού των παιδιών και την καλύτερη δυνατή αποκατάστασή τους όταν αποχωρούν από αυτά.
Η διερεύνηση για τον εντοπισμό των καλών πρακτικών βασίστηκε σε στοιχεία που προκύπτουν από:
• την εμπειρία ειδικά σχεδιασμένων και αξιολογημένων προγραμμάτων (όπως π.χ. το πρόγραμμα «Δάφνη»)
• τα τεκμηριωμένα αποτελέσματα έγκυρων επιστημονικών ερευνών
• τις κατευθυντήριες γραμμές, συστάσεις, στρατηγικές διεθνών οργανισμών (όπως π.χ. Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Συμβουλίου της Ευρώπης, UNICEF, κλπ.),
συνάδουν δε με το περιεχόμενο της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού του Ο.Η.Ε. και εναρμονίζονται με τα ποιοτικά standards του κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Quality 4 Children», η οποία αναφέρεται στην προστασία των παιδιών που ζουν σε ιδρύματα, χωρίς γονική φροντίδα.