ΤΡΕΧΟΝ ΤΕΥΧΟΣ      ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ      ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ... (2003-2015)      ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΤΕΥΧΗ    Τεύχος 1 - Μάϊος 2006  
ART & CRIME

Τεύχος 8 - Μάϊος 2008


Εκτύπωση     Αποστολή     Σμίκρυνση  Μεγέθυνση Μέγεθος γραμμάτων



Share |



Η Μαύρη Ντάλια
 
της Μάρθας Λεμπέση,
Κοινωνιολόγου - ΜΔΕ Εγκληματολογίας
 
 
Μήπως είναι ώρα να ξανασκεφτούμε και να αναθεωρήσουμε την αξία των κινηματογραφικών αφηγήσεων για το έγκλημα; Διότι όπως αναφέρει και η Tzanelli R. δεν αποτελούν μόνο διασκέδαση αλλά και μία πηγή για την άσκηση ριζοσπαστικής κριτικής του ευρύτερου ερευνητικού εγκληματολογικού έργου.
«Eάν ορίσουμε την εγκληματολογία ως την επιστήμη εκείνη που μελετά το έγκλημα και τους εγκληματίες, γίνεται ξεκάθαρο ότι η ταινία είναι μία από τις κύριες πηγές μέσα από την οποία οι άνθρωποι αντλούν τις ιδέες τους για τη φύση του εγκλήματος». Οι ταινίες με θέμα το έγκλημα (crime films) συνεισφέρουν στην κατασκευή των εννοιών του εγκλήματος και της δικαιοσύνης, του αγαθού και του κακού, την ίδια ώρα που τα απεικονίζουν.

Μεθοδολογία της έρευνας

Βλέποντας ένα κινηματογραφικό έργο καλούμαστε να μπούμε σ΄ έναν άλλο κόσμο, με κινούμενες εικόνες, εκείνον του δημιουργού.
Η ερμηνευτική κατασκευή, βέβαια, δεν είναι αυθαίρετη• ο ερευνητής βασίζεται πάντα στο ίδιο το έργο του δημιουργού, από το οποίο αντλεί στοιχεία και μέσα από ένα γόνιμο «διάλογο» μαζί του καταλήγει στα συμπεράσματά του.

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, η παρούσα εργασία αποτέλεσε μία περιπτωσιολογική μελέτη που καταπιάστηκε με τις σύγχρονες επαναδραματοποιήσεις του εγκλήματος. Στο πλαίσιο αυτό προσεγγίστηκε ερμηνευτικά μία συγκεκριμένη κινηματογραφική ταινία εγκλήματος - The Black Dahlia του σκηνοθέτη Brian De Palma- που ανήκει στον ιδιαίτερο κινηματογραφικό είδος της ταινίας νουάρ , αναλύθηκαν στοιχεία κλειδιά για δημοφιλείς εγκληματολογικές φαντασίες (τη διαφθορά στις τάξεις της αστυνομίας, την αστυνομική βία, το έγκλημα της ανθρωποκτονίας - η γυναίκα ανθρωποκτόνος) όπως αυτές υποστηρίζονται από τη σύγχρονη αυτή ταινία και ερευνήθηκε εν συνεχεία διεξοδικά μέσω των τεχνικών της ιδεολογίας, του μύθου και των αναπαραστάσεων, ο τρόπος που η ταινία επικοινωνεί μεταφέροντας συγκεκριμένα ιδεολογικά μηνύματα για το έγκλημα.

Σημαντικά θέματα που εξερευνώνται στην κινηματογραφική ταινία
«Η Μαύρη Ντάλια» και συμπεράσματα.

Η κινηματογραφική ταινία «Η Μαύρη Ντάλια» ακολουθώντας τις τυπικές συμβάσεις μιας ταινίας με θέμα το έγκλημα και χωρίς να αποκλίνει σημαντικά από ένα τυπικό κινηματογραφικό έργο νουάρ κατασκευάζει με τέτοιον τρόπο το έγκλημα ώστε να ταυτίζεται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα με την ανθρωποκτονία, την ίδια στιγμή που εγκλήματα όπως η διαφθορά και η αστυνομική βία γίνονται αντιληπτά ως «φυσικά» προϊόντα ενός διεφθαρμένου και βίαιου κόσμου και αποδεκτές επαγγελματικές πρακτικές στον αγώνα για την καταπολέμηση του εγκλήματος και αναπαράγει την εικόνα της γυναίκας «ειδώλου», εκείνης της πλασματικής ιστορικής, ιδεολογικής και αισθητικής κατασκευής που διαμόρφωσε με επιμονή κι εχθρότητα η δυτική κοινωνία μέσα από μία σειρά λόγων και θεσμών.

Η ανθρωποκτονία ως κοινωνικό συμβάν δεν αποδραματοποιείται, δεν χάνει το κοινωνικό του νόημα και δε γίνεται τελικά ένα εγκεφαλικό παιχνίδι, ένα σταυρόλεξο που αναζητά τη λύση του στο αστικό σαλόνι όπως συμβαίνει με μία τυπική αστυνομική ταινία. Στην ταινία «Η Μαύρη Ντάλια» το έγκλημα διαπράττεται στα έγκατα της πόλης, και είναι προϊόν πάθους, παράνοιας, ζήλιας, αποτέλεσμα διακαούς επιθυμίας για έρωτα, προνόμια, αγαθά και εν γένει προσωπικό όφελος.

Η ιδεολογία: Αν θεωρηθεί ότι το έγκλημα είναι παραβίαση του ηθικού κώδικα, που κατά συνέπεια προκαλεί διασάλευση της κοινωνικής ισορροπίας, τότε πραγματικά ο κινηματογραφικός του χειρισμός ξεπερνάει τα όρια του επιμέρους γεγονότος και διατυπώνει μια συνολική θεώρηση για την κοινωνία. Στο χώρο των ταινιών νουάρ και της ταινίας «Η Μαύρη Ντάλια», η απάντηση στο ερώτημα «ποιος είναι ο δολοφόνος», ακόμα και όταν μπαίνει αυτό το ερώτημα, δε θεωρείται ότι λύνει το πρόβλημα. Η πορεία προς τη λύση του αινίγματος σημαδεύεται από καταλυτικές αποκαλύψεις, όσον αφορά τη «φύση» των ηρώων αλλά και των κοινωνικών δομών. Στην ερώτηση «ποιος είναι ο δολοφόνος» η απάντηση είναι γένους θηλυκού. Οι δράστες είναι γυναίκες, η μοιραία γυναίκα (femme fatale) (Μαντλέν Λίνσκοτ) στο πρόσωπο της οποίας γίνεται η σύνδεση της γυναικείας χειραφέτησης με το έγκλημα φέρνοντας στο προσκήνιο τη «θεωρία του νέου θηλυκού εγκληματία», και η παρανοϊκή καταπιεσμένη σύζυγος (Ραμόνα Λίνσκοτ) στο πρόσωπο της οποίας αναπαράγεται το στερεότυπο της ψυχωτικής και ζηλιάρας γυναίκας ανθρωποκτόνου που δρα υπό την επίρροια του αισθήματος της ερωτικής ζήλιας. Ο φόνος λοιπόν δεν είναι μόνο αντρική υπόθεση. Η γυναικεία φιγούρα που σκιαγραφείται έρχεται σε άμεση ρήξη με την κοινωνικά κατασκευασμένη εικόνα της ήρεμης και καλοκάγαθης μητέρας και νοικοκυράς. Η γυναίκα γίνεται αδίστακτη δολοφόνος, ισχυρό προκλητικό θύμα που αν και θύμα μίας βίαιης και ειδεχθούς δολοφονίας στιγματίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που στιγματίζεται το θύμα ενός σεξουαλικού εγκλήματος που προκαλεί την εγκληματική πράξη.

Ο ήρωας: Η ταινία «Η Μαύρη Ντάλια» στο βαθμό που συνιστά ένα «μυστήριο» που επιζητά τη λύση του, κάνει απαραίτητη την παρουσία του ντετέκτιβ, που θα ερευνήσει την υπόθεση και θα την οδηγήσει στην λύση της. Η ανακάλυψη του ενόχου και η εξιχνίαση του μυστηρίου επιβεβαιώνουν το ανεξέλικτο «στάτους» των χαρακτήρων και των σχέσεων του μικρόκοσμου της ταινίας που εγκαθιδρύει η ίδια η ταινία. Στην ταινία ο κινηματογραφικός χρόνος καταγράφει το σημείο ρήξης του ήρωα – αστυνομικού Ντουάιτ Μπλάικαρτ- με την τυπική μικροαστική ζωή του, καθώς παρασύρεται σε ένα εγκληματικό παιχνίδι, ανατρέποντας συνήθειες και κατακτήσεις μιας ολόκληρης ζωής και είναι ακριβώς και το σημείο στο οποίο εισέρχεται το ζήτημα της κατάχρησης εξουσίας από τα αστυνομικά όργανα με τη διαφθορά να συνιστά μία «φυσιολογική» μορφή σχέσης ανάμεσα στην οργάνωση της αστυνομίας και τον υπόκοσμο και τη βία να αποτελεί το απαραίτητο χαρακτηριστικό μιας αποτελεσματικής αστυνομίας.


Emeritus Professor Calliope Spinellis
 
"Today, there are several well-qualified criminologists in Greece".


διαβάστε περισσότερα...
Victim offender mediation in family violence cases
The greek experience


by Vasso Artinopoulou,
Ass. Professor of Criminology,  Panteion University (GR) 
 
 
The article describes the implementation of victim offender mediation as provided by law in cases of domestic violence in Greece


διαβάστε περισσότερα...
Improving prison conditions in Greece
 
... by Nestor E. Courakis
Professor of Criminology & Penology
Faculty of Law, University of Athens (GR)
 
"This editorial is dedicated to prisons and the Greek penal system since we believe it is the duty of any society to give priority to correctional topics and have as its main objective to improve prison conditions.
How might this improvement be achieved, however?
 
...
 
With this issue we celebrate the English-language edition of the Greek electronic journal “The Art of Crime”. It would be trite to discuss here emotions such as elation and hope that of course are called for at a time like this. The overwhelming emotion, at least to me, is gratitude to the main protagonists of this first criminological electronic magazine in our country, i.e. to Fotios Spyropoulos and Dionysis Chionis ..."
 
διαβάστε περισσότερα...

Scientific colloquium on:
“Criminological Aspects of Migration in Greece”


"EPANODOS" (“Return” back to the society)
Rehabilitation Center for ex-prisoners
Presentation, challenges and objectives


Congress of the Greek Society of Criminology:
"Criminology and current challenges"


Combating discrimination and social exclusion:
the “EPAFI” (“CONTACT”) program, where young Law students meet young inmates...




Innocent prisoners and deceived offenders
"punishing somebody who is innocent is a crime"
 
Have you ever considered what it would be like to be wrongly arrested by the authorities, detained on remand, and after a few months it was proved that you had been wrongly accused and had nothing to do with the case? The issue of wrongful remand of prisoners came to light again in Greece with the case of a young man from the greek island of Mytilene who was arrested and prosecuted for rape and attempted serial rape of 5 women...
 
διαβάστε περισσότερα...

Constantine Gardikas
 
Constantine Gardikas, the son of George Gardikas, Professor of Philosophy at the University of Athens, was born in the city of Patras in 1896. Constantine Gardikas developed into a prolific scientist with a solid classical education.

He studied law in Athens, and he continued his studies in Zurich and Geneva specializing in criminal law and criminology.  He received his doctorate degree at the age of 22 and then started lecturing at the University of Geneva, Switzerland. ...
 
διαβάστε περισσότερα...

Advice on the use of credit cards

"Plastic money" has replaced cash as the dominant method of payment in our everyday transactions.
 
 
We are familiar, therefore, with the use of credit cards, but how well do we know to protect ourselves from credit card fraud?
 
διαβάστε περισσότερα...
Διημερίδα: Σύγχρονα Προβλήματα Ποινικού Δικαίου

Ο Τομέας Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης σας προσκαλεί σε Διημερίδα που διογρανώει στη μνήμη του Ομότ. Καθηγητή Κώστα Κωνσταντινίδη με θέμα: "Σύγχρονα Προβλήματα του Ποινικού Δικαίου". 3 & 4 Δεκεμβρίου 2015 Κομοτηνή, Αμφιθέατρο Νομικής Σχολής Παν/μιούπολη



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του Ομότιμου Καθηγητή κ. Νέστορα Κουράκη

Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του ομότιμου Καθηγητή Νέστορα Κουράκη διοργανώνεται στην  Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, 2 - 4/4/2015.

Το συνέδριο θα λάβει χώρα στην Αίθουσα Τελετών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (Ακαδημίας 60) με κεντρικό θέμα «Κρίση, Έγκλημα και Σύστημα Ποινικής Καταστολής»



Problems of reoffending of young detainees
 
Conclusions of the follow-up research of the Center for Penal and Criminological Research (University of Athens)
 
 by Nestor E. Courakis
       Professor of Criminology
       University of Athens (GR)
 
This research was characterized as a follow-up because its main purpose was to discover first, what happened to Greek juvenile detainees with whom we had run interviews in the previous stage of the research (1993) ...
 
διαβάστε περισσότερα...

“Asking people…”
Interesting questions and even more interesting responses


The events that took place in late 2008, in Greece, in the state correctional facilities, the hunger strike of prisoners and the widespread violent protests concerning prison conditions didn’t leave us unaffected. So we found the opportunity to ask people’s opinion on this important issue. We take the recorder into the street ... and ask YOUR opinion:

"Do you believe there must be changes in the conditions of imprisonment in our country and if so, what should they be?”

διαβάστε περισσότερα...
A case study of a recidivist criminal
 
This is the interesting story of a recidivist criminal (Elias) who is incarcerated in a Greek prison. We managed to interview him, unattended, in late May 1999 in a special area in the guardhouse yard. The main topic of our conversation was his life story, the life of a young man through the prison bars… 
 
διαβάστε περισσότερα...
Σωματείο Εργαζομένων Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού

Περιοδικό "Κοινωνικές Επιστήμες"

Κωνστάντειον - Κέντρο εγκληματολογικών ερευνών

Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος

Καθηγητής Νέστωρ Κουράκης

Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Νιώθω Ασφαλής

Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Άρειος Πάγος

Κέντρο Επανένταξης Αποφυλακισμένων "ΕΠΑΝΟΔΟΣ"

Καθηγητής Γιάννης Πανούσης

Κέντρο Ψυχαναλυτικών Ερευνών

Τομέας Ποινικών Επιστημών Τμήματος Νομικής Ε. Κ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Σύλλογος Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου

Σπουδαστήριο Κοινωνικών Μελετών Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου

Τομέας Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου

Τομέας Ποινικών & Εγκληματολογικών Επιστημών Τμήματος Νομικής ΑΠΘ

Αναζήτηση νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Τμήμα Νομικής Eθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών

Όροι Χρήσης  :    Πείτε μας τη γνώμη σας  :    Developed & hosted by Nomiki Bibliothiki SA