Το Πρόγραμμα «ΕΠΑΦΗ» αποτελεί πρωτοβουλία ομάδας φοιτητών της Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για την επικοινωνία τους με νεαρούς κρατουμένους στη Δικαστική Φυλακή Διαβατών και άρχισε να υλοποιείται το Μάρτιο του 2008. Το εν λόγω πρόγραμμα  επιχορηγείται από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς (Ινστιτούτο Νεολαίας) και συντονίζεται από τη Σοφία Γιοβάνογλου, Δρα Νομικής, η οποία αποτελεί και τη νόμιμη εκπρόσωπο της ομάδας των εθελοντών-φοιτητών. Είναι αξιοσημείωτο, βέβαια, ότι ανάλογες δραστηριότητες, που αποτέλεσαν το εφαλτήριο για την έναρξη του «ΕΠΑΦΗ», είχαν διεξαχθεί από τον Τομέα Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ήδη από το 2001, υπό την επιστημονική ευθύνη των καθηγητριών Ελισάβετ Συμεωνίδου-Καστανίδου και Μαρίας Καϊάφα-Γκμπάντι και της αναπληρώτριας καθηγήτριας Αγγελικής Πιτσελά, με τον τίτλο «ΔΙΟΔΟΣ» (Βλ. σχετικά Γιοβάνογλου, Σ., Σακαλή, Ο. (2007). Αρχαιολογία και Φυλακή. Intellectum 03, 27-51, 28 επ. http://www.intellectum.org/articles/issues/intellectum3/ITL03P027051_Arxaiologia_kai_fylaki.pdf, καθώς και http://www.leps.auth.gr/law/index.php?lang=el&rm=68&mn=125). 

 

Στόχος του Προγράμματος «ΕΠΑΦΗ» είναι η δημιουργία μιας γέφυρας επικοινωνίας μεταξύ δύο όμοιων ηλικιακά ομάδων (19 - 20 ετών κατά μέσο όρο), των φοιτητών της Νομικής από τη μία και των νεαρών κρατουμένων της Δικαστικής Φυλακής Διαβατών από την άλλη. Ειδικότερα, η «ΕΠΑΦΗ» αποσκοπεί στη μείωση του αισθήματος απομόνωσης και αποκλεισμού των κρατουμένων, στην επέκταση της γνώσης τους πάνω στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, στην άμβλυνση του «στίγματος» που εναποθέτει σ’ αυτούς ο εγκλεισμός στη φυλακή και στην υποβοήθηση της επανένταξής τους στο κοινωνικό περιβάλλον. Επί πλέον, αποβλέπει στην άσκηση των φοιτητών στον εθελοντισμό. Η συνολική του διάρκεια είναι 18 μήνες (Μάρτιος 2008 - Μάιος 2009). 

Οι εθελοντές- φοιτητές, προκειμένου να προετοιμαστούν για την είσοδό τους στη Φυλακή, έχουν παρακολουθήσει έξι σεμινάρια με τα εξής θέματα: 1) «Προσφορά εθελοντικής εργασίας από φοιτητές στο πλαίσιο προγραμμάτων για την κοινωνική επανένταξη των κρατουμένων». Την παρουσίαση έκανε η συντονίστρια του Προγράμματος, Σοφία Γιοβάνογλου και πέντε εθελοντές φοιτητές από την Α΄ και Β΄ Φάση της «Διόδου» (Γιάννης Παπαδόπουλος, Δημήτρης Κόρος, Παρασκευή Καρέλη, Ελένη Μόδη και Χρυσούλα Μπάκα), οι οποίοι αναφέρθηκαν στην εμπειρία τους ως εθελοντές. 2) «Ποινική αντιμετώπιση των ανηλίκων και η σωφρονιστική τους μεταχείριση». Η διάλεξη έγινε σε συνεργασία της συντονίστριας και του εθελοντή -φοιτητή Κωνσταντίνου Πανάγου. 3) «Δικαιώματα των κρατουμένων: Το δικαίωμα επικοινωνίας», με εισηγητή τον Βίκτωρα Τσιλώνη, υποψ. Δρα. 4) «Θεσμικά προβλήματα της κοινωνικής επανένταξης των αποφυλακιζομένων» με εισηγήτρια τη συντονίστρια. 5) «Ρόλος των εθελοντών στα σωφρονιστικά καταστήματα κράτησης», με εισηγητή τον Παναγιώτη Νικηφορίδη, Ψυχολόγο, και 6) «Τρόποι προσέγγισης των εξαρτημένων από τοξικές ουσίες: Η δραματοθεραπευτική μέθοδος», με εισηγήτρια τη Λία Ζωγράφου, ΜΑ, Δραματοθεραπεύτρια.

 

 

Τον Μάιο 2008 άρχισαν να πραγματοποιούνται οι προγραμματισμένες επισκέψεις των εθελοντών-φοιτητών της «ΕΠΑΦΗΣ» στη Δικαστική Φυλακή Διαβατών για την υλοποίηση των δράσεών της, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο τη δραματοθεραπεία, τις συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κρατουμένων, ορισμένα μαθήματα μη τυπικής εκπαίδευσης κ.ά.  

Επίσης, το Σάββατο 24 Μαΐου 2008 οι εθελοντές – φοιτητές, οι οποίοι έχουν ευαισθητοποιηθεί ιδιαίτερα πάνω στα προβλήματα απομόνωσης που βιώνουν οι νεαροί κρατούμενοι, ανέλαβαν την οργάνωση και υλοποίηση μιας θεατρικής παρέμβασης στη Φυλακή Διαβατών με τη συνεργασία της Φοιτητικής Εβδομάδας και της ομάδας «Ελληνικό Playback Θέατρο». Η παράσταση Playback, που διέφερε από την κλασσική μορφή θεάτρου, επειδή συμμετείχαν σ’ αυτή τόσο οι ηθοποιοί όσο και το κοινό (νεαροί κρατούμενοι και φοιτητές), εκπλήρωσε με επιτυχία τον ψυχαγωγικό - διαδραστικό της στόχο. Ενθάρρυνε, δηλαδή, τους νεαρούς κρατουμένους να αφηγηθούν προσωπικές τους εμπειρίες, ώστε να δραματοποιηθούν αυτές άμεσα από τους ειδικά εκπαιδευμένους ηθοποιούς και να μοιραστούν κατά τον τρόπο αυτόν με τους φοιτητές κοινά συναισθήματα.  

 

Σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή της ιστοσελίδας του Προγράμματος (http://contact.web.auth.gr), που θα αποτελέσει το ηλεκτρονικό forum για συζητήσεις μεταξύ της ομάδας των εθελοντών - φοιτητών με φοιτητές άλλων Πανεπιστημίων, όπως και με άλλους ενδιαφερόμενους φορείς. Τέλος, το Πρόγραμμα επίκειται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2009 με τη διεξαγωγή Ημερίδας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για την παρουσίαση και διάδοση στο ευρύ κοινό των αποτελεσμάτων του.