ΤΡΕΧΟΝ ΤΕΥΧΟΣ      ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ      ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ... (2003-2015)      ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΤΕΥΧΗ    Τεύχος 28 - Αύγουστος 2015  
ART & CRIME

Τεύχος 28 - Αύγουστος 2015


Εκτύπωση     Αποστολή     Σμίκρυνση  Μεγέθυνση Μέγεθος γραμμάτων



Share |



Ιστορίες του "Βράχου": Το Αλκατράζ στη Μεγάλη Οθόνη

της Δήμητρας Στεργίου,

Δικηγόρου, ΜΔΕ

Η λέξη «Βράχος» στην ιστορία του αμερικανικού σωφρονιστικού συστήματος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την φυλακή-νησί του Αλκατράζ, που βρίσκεται στο κόλπο του Σαν Φρανσίσκο. Πρόκειται για μια φυλακή υψίστης ασφαλείας που λειτούργησε από το 1934 έως το 1963 «φιλοξενώντας» στους κόλπους της πολλούς διαβόητους εγκληματίες, από τους πιο επικίνδυνους των Η.Π.Α.. Οι ιστορίες από τον Βράχο του Αλκατράζ αλλά και όλο το οικοδομικό συγκρότημα γοητεύουν ακόμα και σήμερα πλήθος τουριστών, καθιστώντας το όχι μόνο ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα του Σαν Φρανσίσκο αλλά και πηγή έμπνευσης μεγάλων δημιουργών του κινηματογράφου.

Ο Ρόμπερτ Στράουντ αποτελεί αναμφίβολα τον διασημότερο τρόφιμο των φυλακών του Αλκατράζ, ο οποίος απέκτησε το παρατσούκλι «Ορνιθολόγος» λόγω των μελετών του περί των πτηνών, οι οποίες διακόπηκαν και δεν συνεχίστηκαν για 17 χρόνια που έμεινε έγκλειστος στο Αλκατράζ[1]. Η ιστορία του σκληρού αυτού τροφίμου, ο οποίος πέρασε λόγω της βίαιης φύσης του τα περισσότερα χρόνια στην απομόνωση αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την ταινία του Τζον Φράνκενχαϊμερμε τίτλο «O βαρυποινίτης του Αλκατράζ» (αγγλ. Birdman of Alcatraz). H ταινία παρουσιάζει τον Στράουντ ως έναν ορνιθολογολάτρη, ο οποίος μίσησε τους ανθρώπους και αγάπησε τα πτηνά, ωστόσο αποτελεί σε μεγάλο βαθμό προϊόν μυθοπλασίας καθώς έχουν παραποιηθεί πολλά ιστορικά στοιχεία προς όφελος ενός καλού σεναρίου[2].

Εκτός από τον Στράουντ την πύλη του Αλκατράζ πέρασε και ένας από τους μεγαλύτερους μαφιόζους της παγκόσμιας ιστορίας. Ο λόγος για τον Αλ Καπόνε, τον οποίο οι αμερικανικές αρχές συνέλαβαν το 1931 για φοροδιαφυγή αδυνατώντας να συλλέξουν στοιχεία για τις βαρύτερες εγκληματικές του ενέργειες. Ο Καπόνε μεταφέρθηκε στο Αλκατράζ από όπου και βγήκε το 1939 λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας[3]. Η διάρκεια παραμονής του στον Βράχο δεν αποτέλεσε βάση για κινηματογραφική παραγωγή, ωστόσο η ζωή του διάσημου αυτού μαφιόζου αποτέλεσε την αφορμή για δεκάδες βιβλία και άρθρα. Για τον λόγο αυτό, η αναφορά στο πρόσωπό του κρίθηκε αναγκαία.

Αξίζει να γίνει μνεία και σε δύο ακόμα τροφίμους του θρυλικού Αλκατράζ, τον Τζορτζ «Πολυβόλο» Κέλι και τον Άλβιν «Ανατριχίλας» Κάρπις. Ο πρώτος έλαβε το παρατσούκλι του από το πολυβόλο που χρησιμοποιούσε στις εκτελέσεις του ενώ ο δεύτερος κέρδισε τον τίτλο του υπ’ αριθμ. 1 Δημόσιου Εχθρού[4].

Περαιτέρω, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ιστορίες που αφορούν στις απόπειρες απόδρασης που πραγματοποιήθηκαν από ορισμένους τροφίμους κατά την διάρκεια εγκλεισμού τους στο Αλκατράζ. Σε 29 χρόνια λειτουργίας σημειώθηκαν συνολικά 14 απόπειρες απόδρασης. Από τα 34 άτομα που ενεπλάκησαν, 23 συνελήφθησαν, 6 σκοτώθηκαν κατά την απόπειρα και 5 εξαφανίστηκαν και επίσημα θεωρείται πως πνίγηκαν[5] καθώς ήταν σχεδόν απίθανη η προσέγγιση της ξηράς από την μέση του πουθενά, όπου βρισκόταν το νησί του Αλκατράζ. Τα γεγονότα αυτά συνετέλεσαν στη δημιουργία ενός θρύλου που συνόδευε τις καταπληκτικές ιστορίες του βράχου. Επρόκειτο για τον θρύλο της αδύνατης απόδρασης [6], το μύθο δηλαδή ότι κανείς δεν μπόρεσε ποτέ να δραπετεύσει από τις φυλακές του Αλκατράζ.

Ωστόσο, η ιστορία τριών τροφίμων που κατάφεραν να αποδράσουν επιτυχώς από τον βράχο χωρίς κανείς να γνωρίζει αν κατάφεραν τελικά να φθάσουν στο Σαν Φρανσίσκο αποτέλεσε την βάση για το κινηματογραφικό αριστούργημα του 1979 με τίτλο «Απόδραση από το Αλκατράζ» (αγγλ.Escapefrom Alcatraz). H ταινία σκηνοθετήθηκε από τον Don Siegel[7] με πρωταγωνιστή τον Clint Eastwood. H ταινία αναφέρεται στην προσπάθεια τουΦρανκ Μόρρις και των αδελφών Άνγκλιν να αποδράσουν από την πιο γνωστή φυλακή υψίστης ασφαλείας των Η.Π.Α.. Πρόκειται για μια σπουδαία κινηματογραφική δουλειά που προβαίνει σε μια ακριβή απεικόνιση της ζωής και των συνθηκών στην φυλακή του Αλκατράζ. Οι δραπέτες σύμφωνα με τη ταινία έσκαψαν τούνελ στους τοίχους των κελιών τους χρησιμοποιώντας κουτάλια, ενώ έφτιαξαν μάσκες από χαρτί για να ξεγελάσουν τους φύλακες, που νόμιζαν ότι οι φυλακισμένοι βρίσκονταν στα κρεβάτια τους. Οι τρεις δραπέτες φέρονται να απομακρύνθηκαν από το νησί με μια αυτοσχέδια φουσκωτή βάρκα και κουπιά[8].

Όπως αναφέραμε, σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές οι τρεις κρατούμενοι που κατάφεραν να αποδράσουν από τον βράχο πνίγηκαν στα κρύα νερά του κόλπου και θεωρούνται επισήμως νεκροί. Ωστόσο, μια ομάδα ολλανδών ερευνητών υποστηρίζει ότι είναι πολύ πιθανό οι τρεις άνδρες να κατάφεραν να μεταβούν σε ξηρά. Οι ισχυρισμοί τους ενισχύονται από το γεγονός ότι αντικείμενά τους και ένα από τα κουπιά που χρησιμοποιήσαν βρέθηκαν στο νησί Angel[9].

Τέλος, η ταινία « Ο Βράχος» (αγγλ. The Rock) που προβλήθηκε το 1997 σε σκηνοθεσία Μichael Bay και με πρωταγωνιστή τους Sean Connery, Nicolas Cage και Εd Harris αποτελεί μια τρανή απόδειξη ότι το Χόλιγουντ δεν έπαψε ποτέ να γοητεύεται από το Αλκατράζ , τους μύθους και τις αλήθειες του. Ο «Βράχος» ανήκει στην κατηγορία ταινιών δράσης και αναφέρεται σε μια ομάδα πεζοναυτών που καταλαμβάνει την φυλακή του Αλκατράζ κρατώντας ομήρους 81 τουρίστες και απειλώντας να εξαπολύσει στο Σαν Φρανσίσκο ένα ισχυρό βιολογικό όπλο[10].

Παρατηρούμε ότι παρόλο που η ταινία δε βασίζεται στη ζωή των τροφίμων του Αλκατράζ αλλά τοποθετείται χρονικά σε μεταγενέστερο σημείο ( την περίοδο που το Αλκατράζ είχε ήδη ξεκινήσει να λειτουργεί ως τουριστικό αξιοθέατο) το τοπίο και οι σκηνές από τους χώρους της ιστορικής αυτής φυλακής ενισχύει ακόμα περισσότερο το μυστήριο στην ατμοσφαιρικότητα της ταινίας.

Eύλογα, λοιπόν, διαφαίνεται από τα προηγούμενα ότι το Αλκατράζ αποτέλεσε έναν χώρο που κέρδισε τις εντυπώσεις , γοήτευσε και εξακολουθεί να γοητεύει τις ορδές τουριστών που το επισκέπτονται προκειμένου να μπουν έστω και για λίγο στο κλίμα του μυστηρίου και της κοσμικής απομόνωσης. Άλλωστε, για τους τροφίμους του η τιμωρία δεν ήταν μόνο ο εγκλεισμός αλλά και το ψυχολογικό μαρτύριο. Με μια από τις πιο ζωντανές πόλεις των Η.Π.Α. ακριβώς απέναντι τα πάντα θύμιζαν ότι η ζωή ήταν κοντά αλλά η ελευθερία πολύ μακριά[11].



[1]Top 10 San Fransisco, Jeffrey Kennedy, eyewitness travel

[6]Top 10 San Fransisco, Jeffrey Kennedy, eyewitness travel

[9] Περισσότερα για τα συμπεράσματα της νέας αυτής έρευνας βλ. www.news247.grμε τίτλο Απόδραση από το Αλκατράζ: 50 χρόνια μετά βρήκαν πως 3 κατάφεραν να αποδράσουν

[11]Top 10 San Fransisco, Jeffrey Kennedy, eyewitness travel



Επικ. Καθηγητής Κωνσταντίνος Βαθιώτης




"To Ποινικό Δίκαιο δεν είναι το κατάλληλο μέσο για την αποτροπή της οικονομικής κατάρρευσης της Ελλάδας"





διαβάστε περισσότερα...
Η Εφαρμογή της Γεωλογίας στην Εγκληματολογία


Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει διεθνώς συστηματικές έρευνες για την εφαρμογή βασικών αρχών της γεωφυσικής επιστήμης στην εγκληματολογία. Στις έρευνες αυτές οδήγησε κυρίως η ανάγκη συλλογής και εξέτασης στοιχείων για το δύσκολο έργο της εξιχνίασης δολοφονιών. Στην παρούσα μελέτη ο κ. Αλέξανδρος Τσιβίκης, περιγράφει τη συμβολή της γεωλογίας στην εξιχνίαση εγκλημάτων, γνωστή ως Δικαστική Γεωλογία και πιο συγκεκριμένα στην εφαρμογή της μεθόδου του Γεωραντάρ (GPR).


διαβάστε περισσότερα...
Πρέπει να Θεσπισθεί και στην Ελλάδα το Ασυμβίβαστο Βουλευτή και Υπουργού;

του Νέστορα Ε. Κουράκη

Ομ. Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας,

Διευθυντή του Εργαστηρίου Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών




Στην Ελλάδα οι υπουργοί κατά κανόνα επιλέγονται μέσα από τις τάξεις των βουλευτών και αυτό θεωρείται ως κάτι σχεδόν αυτονόητο. Υποτίθεται ότι έτσι οι υπουργοί, έχοντας υποστεί αυτό το οποίο ο Κώστας Χρυσόγονος αποκαλεί «βάσανο της διεκδίκησης της λαϊκής ψήφου», έχουν αντίστοιχη «λαϊκή νομιμοποίηση» και είναι περισσότερο ευαίσθητοι και υπεύθυνοι μπροστά στις ανάγκες των ψηφοφόρων τους και του λαού γενικότερα. Και είναι αυτή η αντίληψη τόσο πολύ αυτονόητη, ώστε κανείς συνταγματολόγος στην Ελλάδα να μην έχει ασχοληθεί μονογραφικά –εξ όσων γνωρίζω- με το συγκεκριμένο θέμα και ιδίως με δύο εύλογα συναφή ερωτήματα: Πρώτον, κατά πόσο με τη συνύπαρξη των δύο ιδιοτήτων, βουλευτή και υπουργού, δηλ. ιδιοτήτων που εντάσσονται ταυτόχρονα στη νομοθετική και τη βουλευτική εξουσία, πλήττεται ευθέως η θεμελιώδης και μη αναθεωρητέα συνταγματική διάταξη του άρθρου 26 Συντ. για τη διάκριση των εξουσιών, που επιτάσσει να μην αποκτά μια εξουσία ανεξέλεγκτες αρμοδιότητες εις βάρος των άλλων. Και δεύτερον, κατά πόσον με τη συνύπαρξη των δύο αυτών ιδιοτήτων υποθάλπονται και διευκολύνονται οι πελατειακές σχέσεις μεταξύ βουλευτή-υπουργού και των ψηφοφόρων του.


διαβάστε περισσότερα...

Εντυπώσεις από το Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμή του Ομότιμου Καθηγητή κ. Νέστορα Κουράκη

Ομιλία της Επικ. Καθηγήτριας Αναστασίας Τσουκαλά στο TEDx Thessaloniki 2015

Βραβεία στο ΕΚΚΝΑ από την Ελληνική Εταιρεία Εγκληματολογίας

Συνάντηση του Συλλόγου Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου με την ηγεσία του Υπoυργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης



Τζούλιαν Ασάνζ: Ήρωας ή Εγκληματίας;





Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα της τελευταίας δεκαετίας, ο Τζούλιαν Ασάνζ, δημιουργός του ιστότοπου Wikileaks, έχει διχάσει όσο ποτέ την κοινή γνώμη. Για τους περισσότερους είναι ένας ήρωας ακτιβιστής που αγωνίζεται για τη δικαιοσύνη και την κρατική διαφάνεια. Για αρκετούς κυβερνητικούς και δημοσιογράφους, ωστόσο, δεν είναι τίποτα άλλο από έναν τρομοκράτη ισάξιο του Οσάμα Μπιν Λάντεν.


διαβάστε περισσότερα...

Karl Ludwig Lorenz Binding (1841 – 1920)
O Karl Ludwig Lorenz Binding (γέννηση: 4 Ιουνίου 1841, στη Φρανκφούρτη της Έσσης· τελευτή: 7 Απριλίου 1920, στο Φράιμπουργκ της ομόσπονδης Βάδης – Βυρτεμβέργης) ήταν Γερμανός νομικός, ακαδημαϊκός και δικαστής, ακραιφνής υποστηρικτής του νομικού θετικισμού και εισηγητής πρωτογενών διδασκαλιών-δογμάτων υπέρ της εκδικητικής δικαιοσύνης (retributive justice).

διαβάστε περισσότερα...

Εγκληματολογικές Eιδήσεις Aπό Όλο τον Κόσμο



Στις ειδήσεις αυτού του τεύχους θα διαβάσετε για την εκτέλεση ενός Πακιστανού για ένα έγκλημα που τέλεσε ενόσο ακόμα ήταν ανήλικός, την εκτέλεση μιας γυναίκας στην Ινδία που κατηγορήθηκε ως μάγισσα, ένα αποτρόπαιο έγκλημα στο Μεξικό με θύματα πέντε ανθρώπους και άλλες ακόμα εγκληματολογικές ειδήσεις.

διαβάστε περισσότερα...
Διημερίδα: Σύγχρονα Προβλήματα Ποινικού Δικαίου

Ο Τομέας Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης σας προσκαλεί σε Διημερίδα που διογρανώει στη μνήμη του Ομότ. Καθηγητή Κώστα Κωνσταντινίδη με θέμα: "Σύγχρονα Προβλήματα του Ποινικού Δικαίου". 3 & 4 Δεκεμβρίου 2015 Κομοτηνή, Αμφιθέατρο Νομικής Σχολής Παν/μιούπολη



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του Ομότιμου Καθηγητή κ. Νέστορα Κουράκη

Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του ομότιμου Καθηγητή Νέστορα Κουράκη διοργανώνεται στην  Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, 2 - 4/4/2015.

Το συνέδριο θα λάβει χώρα στην Αίθουσα Τελετών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (Ακαδημίας 60) με κεντρικό θέμα «Κρίση, Έγκλημα και Σύστημα Ποινικής Καταστολής»



Ανδρισμός και Έγκλημα

Το άρθρο της κοινωνιολόγου Θάλειας Σιούρδα στόχο έχει να υπογραμμίσει τις σχέσεις του ανδρισμού με το έγκλημα. Κύριο ερώτημα αποτελεί το αν και κατά πόσον αν και κατά πόσο η κοινωνική έκφανση του ανδρισμού (και δη του ηγεμονικού ανδρισμού) περιλαμβάνει,  εκτός άλλων, και την διάπραξή εγκλημάτων ως μέσο προς στόχο για την επιβεβαίωση της συγκεκριμένης ταυτότητας.

διαβάστε περισσότερα...

Πώς αξιολογείτε την παρέμβαση των Δανειστών της Ελλάδας, υπό τη μορφή μνημονιακών απαιτήσεων για λήψη μέτρων εναντίον της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς;


Δεδομένης της αποδοχής της Ελλάδας του νέου μνημονίου μεταξύ αυτής και των δανειστών της στο οποίο περιλαμβάνεται η απαίτηση για λήψη μέτρων για την πάταξη της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς στη χώρα, ρωτάμε το κοινό να μας απαντήσει πώς αντιλαμβάνεται αυτής της μορφής την εξωτερική παρέμβαση στο ελληνικό ποινικό δίκαιο και κατ΄ επέκταση στη διαμόρφωση της ελληνικής αντεγκληματικής πολιτικής.

διαβάστε περισσότερα...
Προσφορά Καταδίκου!

Στη στήλη αυτού του τεύχους φιλοξενούμε και σας παρουσιάζουμε ένα απόσπασμα της "Εφημερίδος των Φυλακών" με τίτλο "Προσφορά καταδίκου υπέρ του Συνεταιρισμού των Ελληνικών Φυλακών", όπου ένας κατάδικος γνωστοποιεί με επιστολή ότι προσφέρει δώδεκα στέμματα γης κοντά στο Πεδίον του Άρεως και επιπλέον δωρίζει "δύο χιλιάδας μέτρα λίθων προς οικοδομήν και χίλια μέτρα άμμου"! Όλα τα παραπάνω δε εν έτει 1875! Ευχαριστούμε θερμά τον υπάλληλο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Νίκο Βαρβατάκο για την ευγενική παραχώρηση του συλλεκτικού τεύχους.

διαβάστε περισσότερα...
Σωματείο Εργαζομένων Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού

Περιοδικό "Κοινωνικές Επιστήμες"

Κωνστάντειον - Κέντρο εγκληματολογικών ερευνών

Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος

Καθηγητής Νέστωρ Κουράκης

Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Νιώθω Ασφαλής

Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Άρειος Πάγος

Κέντρο Επανένταξης Αποφυλακισμένων "ΕΠΑΝΟΔΟΣ"

Καθηγητής Γιάννης Πανούσης

Κέντρο Ψυχαναλυτικών Ερευνών

Τομέας Ποινικών Επιστημών Τμήματος Νομικής Ε. Κ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Σύλλογος Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου

Σπουδαστήριο Κοινωνικών Μελετών Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου

Τομέας Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου

Τομέας Ποινικών & Εγκληματολογικών Επιστημών Τμήματος Νομικής ΑΠΘ

Αναζήτηση νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Τμήμα Νομικής Eθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών

Όροι Χρήσης  :    Πείτε μας τη γνώμη σας  :    Developed & hosted by Nomiki Bibliothiki SA