ΤΡΕΧΟΝ ΤΕΥΧΟΣ      ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ      ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ... (2003-2015)      ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΤΕΥΧΗ    Τεύχος 1 - Μάϊος 2006  
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο...

Τεύχος 15 - Ιούνιος 2010


Εκτύπωση     Αποστολή     Σμίκρυνση  Μεγέθυνση Μέγεθος γραμμάτων



Share |



Ηλία Δασκαλάκης
 
της Μάρθας Λεμπέση,
Κοινωνιολόγου, Υπ. Διδ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Βιογραφικά στοιχεία[1]

Ο Ηλίας Δασκαλάκης γεννήθηκε το 1937 στον Πειραιά. Σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. συνέχισε σε μεταπτυχιακό επίπεδο τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Παρισίων με αντικείμενο ειδίκευσης στις Εγκληματολογικές Επιστήμες (Sciences Criminelles). Τον Ιούνιο του 1969 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή και πήρε το Κρατικό Διδακτορικό Δίπλωμα στο Δίκαιο με κατεύθυνση τις Εγκληματολογικές Επιστήμες με βαθμό «άριστα». Την ίδια χρονιά τοποθετήθηκε ως εντεταλμένος διδασκαλίας και πρακτικών ασκήσεων στο Πανεπιστήμιο Παρισίων, όπου και δίδαξε μέχρι τον Ιούλιο 1971.

Μετά επέστρεψε στην Ελλάδα. Το 1973 προσελήφθη ως δικηγόρος στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας και το Σεπτέμβριο του 1975 ξεκίνησε η συνεργασία του με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (Ε.Κ.Κ.Ε.).

Το 1977 άρχισε να διδάσκει εγκληματολογία στη Σχολή Κοινωνικών Λειτουργών και την επόμενη χρονιά (1978) ανακηρύχτηκε Υφηγητής Εγκληματολογίας της τότε Παντείου Ανώτατης Σχολής Πολιτικών Επιστημών (Π.Α.Σ.Π.Ε.).

Το 1980 δίδαξε ως Καθηγητής Εγκληματολογίας και Σωφρονιστικής στις Παραγωγικές Σχολές δοκίμων αξιωματούχων Χωροφυλακής και Αστυνομίας Πόλεων και το 1982 απόκτησε, βάσει του νέου νόμου για την παιδεία, το βαθμό του Επίκουρου Καθηγητή Εγκληματολογίας. Την επόμενη χρονιά προήχθη στο βαθμό του Αναπληρωτή Καθηγητή και το Μάιο του 1986 σε τακτικό Καθηγητή Εγκληματολογίας της Π.Α.Σ.Π.Ε.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Ηλίας Δασκαλάκης έλαβε μέρος ως επίσημος εκπρόσωπος της Ελλάδας μαζί με άλλους στο VII Συνέδριο του ΟΗΕ (Σεπτέμβρης 1985) που είχε ως κεντρική θεματική του την Πρόληψη του εγκλήματος και τη Μεταχείριση του Εγκληματία. Τέλος διετέλεσε Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Κ.Κ.Ε. και της Διεθνούς Εταιρείας Εγκληματολογίας.

Το Σεπτέμβριο του 1984 εξελέγη μέλος των πρυτανικών αρχών της Παντείου Α.Σ.Π.Ε. και ανέλαβε τα καθήκοντα αντιπρυτάνεως. Ο θάνατός του ήταν ξαφνικός και τον βρήκε σε ηλικία μόλις 49 ετών στις 22 Οκτωβρίου 1986. 

Το έργο του

Πολυσχιδής ήταν η επιστημονική του δράση η οποία δεν περιορίστηκε ποτέ μόνο στην διδασκαλία και αυτό είχε ως αποτέλεσμα η διδασκαλία του να μη παραμείνει μόνο θεωρητική και αποξενωμένη από την κοινωνική πραγματικότητα. Έτσι, παράλληλα, ο ακούραστος αυτός εργάτης του πνεύματος, καταγίνεται και με έρευνες [2]. Συμμετέχει σε έρευνα συγκριτικής Εγκληματολογίας με θέμα την οικονομική εγκληματικότητα στις δυτικές και ανατολικές χώρες, που διεξήγαγε η Σχολή Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου της Λιέγης (Βέλγιο), αναλαμβάνει τη διεύθυνση και την εποπτεία του εγκληματολογικού μέρους ακόμα δύο ερευνών: «Τα ναρκωτικά στην Ελλάδα» και «Ο βιασμός στην Ελλάδα» και ως υπεύθυνος εγκληματολογικών ερευνών στο Ε.Κ.Κ.Ε., από το 1975, σχεδιάζει και φέρνει σε πέρας δύο πολύ σημαντικές έρευνες: «Η απονομή της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα» και «Ο θεσμός της φυλακής στην Ελλάδα». Μάλιστα, με την πρώτη έρευνα που υπήρξε και πρωτοπόρα για την εποχή της, καταφέρνει, όπως ο ίδιος σχολιάζει, να επισημάνει ένα πλήθος προβλημάτων της ποινικής δικαιοσύνης που καλούσαν την άμεση επέμβαση του νομοθέτη. Τα πορίσματα της έρευνας παρέχουν έδαφος και σε άμεση αξιοποίηση την ίδια στιγμή που φέρνουν στο φως ορισμένα σημεία που θα επιτρέψουν στις επόμενες γενεές των ελλήνων εγκληματολόγων τη διατύπωση υποθέσεων για το ξεκίνημα νέων ερευνών σε βάθος, πάνω σε διάφορα επιμέρους ζητήματα τα οποία έχρηζαν μιας παραπέρα ανάλυσης.[3]
Ο Ηλίας Δασκαλάκης αν και νομικός, υπήρξε εκφραστής μιας κατ’ εξοχήν κοινωνιολογικής αντίληψης στην Εγκληματολογία. Μέσα από τα έργα του: «Η λειτουργία της ποινής υπό το φως των δεδομένων της εγκληματολογίας», Αθήνα 1973, «Σκέψεις πάνω στην ποινική ευθύνη», στα Γαλλικά, Παρίσι 1975,  «Η μεταχείριση του εγκληματία», Αθήνα 1981, «Απονομή της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, Αθήνα 1983, και ιδιαίτερα με το τελευταίο του έργο «Η εγκληματολογία της κοινωνικής αντίδρασης» Αθήνα- Κομοτηνή  1985, αποδεικνύεται περίτρανα ότι ο κεντρικός προβληματισμός του ήταν πρώτα και κυρίαρχα κοινωνικός,  γεγονός που τον οδήγησε στην ανάλυση και την ερμηνεία των κοινωνιολογικών όψεων του εγκληματικού φαινομένου. Όπως μάλιστα υπογραμμίζει και ο καθηγητής Ι. Φαρσεδάκης αναφερόμενος στο σύνολο του έργου του «η εγκληματική πράξη και η αντίδραση σε αυτήν συνδέονται με τις κοινωνικές δυνάμεις που τις διαμορφώνουν και τις αναπαράγουν στα πλαίσια ενός ευρύτερου μηχανισμού αναπαραγωγής ενός συγκεκριμένου πλέγματος κοινωνικών σχέσεων» [4].

Πιο αναλυτικά στο έργο του  «Η λειτουργία της ποινής υπό το φως των δεδομένων της εγκληματολογίας», εν έτη 1973, ο Δασκαλάκης υπογράμμισε τη σημασία της ανανέωσης του ποινικού δικαίου. Το ποινικό δίκαιο οφείλει κατά το Δασκαλάκη να λαμβάνει υπόψη τα πορίσματα της εγκληματολογίας, και αυτό έπρεπε από τότε να γίνει αντιληπτό και στην χώρα μας για να μη διαιωνίζεται ένας διάλογος μεταξύ κωφών. Επομένως, η ποινική δογματική επουδενή δεν πρέπει να παραμένει εντελώς απαθής μπροστά στην πρόοδο της εγκληματολογίας, σε σχέση με τους μηχανισμούς της εγκληματογένεσης. Οφείλει να μη μένει κλεισμένη σε μια παρωχημένη προβληματική και στερημένη των πλούσιων προοπτικών εξελίξεως τις οποίες προσφέρει η ανάπτυξη των επιστημών του ανθρώπου, αδυνατώντας να συλλάβει τα προβλήματα τα οποία θέτει η σύγχρονη πολύπλοκη κοινωνία. Κινούμενος μέσα σε αυτό το πλαίσιο προχώρησε στην αντιπαραβολή των όσων περί λειτουργίας της ποινής διδάσκονται στο ποινικό δίκαιο, προς τα πορίσματα της εγκληματολογικής επιστήμης, όπως αυτά βέβαια ίσχυαν μέχρι τότε [5]. Αντιμετώπισε το θέμα της ποινής συνθετικά γι’ αυτό και εξέτασε τις λειτουργίες της ποινής υπό διπλό πρίσμα, της λειτουργίας της ποινής επί της κοινωνίας και της λειτουργίας της ποινής επί του εγκληματία [6]. Τέλος τόνισε ότι η ποινική πολιτική βελτιώσεως του εγκληματία (της επανεντάξεως του στην κοινωνία στο περιβάλλον που τον κατέστησε εγκληματία) δεν δύναται να νοηθεί αυτοτελώς, δηλαδή άνευ συνδυασμού της με μία πολιτική βελτίωσης του κοινωνικού περιβάλλοντος [7].

Εν συνεχεία στο έργο του «Μεταχείριση του εγκληματία»  καταπιάστηκε με τους τρόπους και τα μέσα δράσης πάνω στον εγκληματία με σκοπό την άσκηση επίδρασης στην συμπεριφορά του και γενικότερα στον τρόπο της ζωής του, ώστε να επιτευχθεί η βελτίωση του και η κοινωνική αποκατάσταση. Αν και νομικός ο ίδιος έκανε λόγο για μια ορισμένη μορφή μεταχείρισης με συγκεκριμένο περιεχόμενο, που αντιτίθεται ριζικά στην έννοια της τιμώρησης ή της καταστολής και που διαμορφώνεται ώστε να επιδιώκει την επακοινωνικοποίηση του εγκληματία [8]. Ακόμη, δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στους θεσμούς και τα μέσα, με τα οποία εκδηλώνεται η μεταχείριση του εγκληματία στο πλαίσιο μιας φιλελεύθερης δημοκρατικής κοινωνίας, όπου η προσωπικότητα του ατόμου πρέπει να είναι απαραβίαστη και να μη δημιουργείται ο κίνδυνος η μεταχείριση του εγκληματία να απολήξει σε μέσο κοινωνικοπολιτικής χειραγώγησης [9].
 
 
Ενώ στο έργο «Η εγκληματολογία της κοινωνικής αντίδρασης»  που αποτέλεσε και το κύκνειο συγγραφικό του άσμα και το τέρμα μιας μακράς πορείας που είχε ξεκινήσει από το 1975 με τη δημοσίευση του άρθρου «Η Εγκληματολογική σημασία του σκοτεινού αριθμού της Εγκληματικότητας» [10], καταπιάστηκε με την Εγκληματολογία που δεν μπορεί να έχει ως αντικείμενο τίποτε άλλο από την κοινωνική αντίδραση. Διότι όπως αναφέρει και ο ίδιος το έγκλημα ως φαινομενολογική πραγματικότητα και εμπειρικό δεδομένο, το συλλαμβάνουμε μέσα από την κοινωνική αντίδραση και ότι, σε τελική ανάλυση, αυτό που προσλαμβάνουμε κοινωνικά σαν έγκλημα δεν είναι παρά ο απολογισμός της δράσης των οργάνων της επίσημης κοινωνικής αντίδρασης [11]. Μίλησε για την εγκληματικότητα που αποτελεί απολογισμό των αποτελεσμάτων της επίσημης κοινωνικής αντίδρασης και η οποία δημιουργεί το στερεότυπο του εγκληματία που φέρει τα χαρακτηριστικά, όχι των πραγματικών παραβατών του ποινικού νόμου, αλλά των ατόμων που ανακηρύσσονται εγκληματίες λόγω πραγματικής ή νομιζόμενης παράβασης του ποινικού νόμου [12]. Επιπρόσθετα είδε το έγκλημα ως πολιτικό φαινόμενο, δημιούργημα της κρατικής βούλησης που εκφράζεται με τον ποινικό νόμο και τη δημιουργία του ποινικού νόμου ως αποτέλεσμα συσχετισμού δυνάμεων και σχέσεων μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων [13]. Τέλος τον απασχόλησε η κοινωνική κατασκευή του εγκληματία και η αναδόμηση ενός αντικειμένου που παρουσιάζει λίγες ομοιότητες με το αρχικό γεγονός [14]. Έτσι, δανειζόμενοι τα λόγια του,  στα πλαίσια του ποινικού συστήματος δεν επιχειρείται απλώς αξιολόγηση της κοινωνικής πραγματικότητας αλλά κατασκευή μιας πραγματικότητας μέσα από διαδικασία διαδοχικών επιλογών και φιλτραρισμάτων [15].
 
Ενδεικτική Βιβλιογραφία

[1] Όλα τα βιογραφικά στοιχεία τα έχουμε πάρει από το Συλλογικό Τόμο Αφιέρωμα στη μνήμη του Ηλία Δασκαλάκη, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Τμήμα Κοινωνιολογίας – Τομέας Εγκληματολογίας, Αθήνα 1991
 [2] Βλ. Φαρσεδάκης Ι., «Εισαγωγικό Σημείωμα», στο Αφιέρωμα στη μνήμη του Ηλία Δασκαλάκη, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Τμήμα Κοινωνιολογίας – Τομέας Εγκληματολογίας, Αθήνα 1991, σ. ΧΙ.
[3] Βλ. Δασκαλάκης Η., Απονομή της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, εκδ. Ε.Κ.Κ.Ε., Αθήνα 1983, σ. 357.
[4] Βλ. Φαρσεδάκης Ι., ό.π., σ. ΧΙ.
[5] Βλ. Δασκαλάκης Η., Η λειτουργία της ποινής υπό το φως των δεδομένων της εγκληματολογίας, Αθήνα 1973, σ.σ.7-8.
[6] Βλ. Δασκαλάκης Η., ό.π., σ. 195.
[7] Βλ. Δασκαλάκης Η., ό.π., σ. 228.
[8] Βλ. Δασκαλάκης Η., Η μεταχείριση του εγκληματία, Παραδόσεις, εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1981, σ. 1.
[9] Βλ. Δασκαλάκης Η., ό. π., 1981, σσ. 34-35.
[10]Βλ. Φαρσεδάκης Ι., ό.π., σ. ΧΙ.
[11] Βλ. Δασκαλάκης Η., Η εγκληματολογία της κοινωνικής αντίδρασης, Παραδόσεις, εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1985, σ. 7.
[12] Βλ. Δασκαλάκης Η., ό. π., 1985, σ. 26.
[13] Βλ. Δασκαλάκης Η., ό. π., 1985, σ. 75.
[14] Βλ. Δασκαλάκης Η., ό. π., 1985, σ. 107.
[15] Βλ. Δασκαλάκης Η., ό. π., 1985, σ. 108.
 

    
 


Emeritus Professor Calliope Spinellis
 
"Today, there are several well-qualified criminologists in Greece".


διαβάστε περισσότερα...
Victim offender mediation in family violence cases
The greek experience


by Vasso Artinopoulou,
Ass. Professor of Criminology,  Panteion University (GR) 
 
 
The article describes the implementation of victim offender mediation as provided by law in cases of domestic violence in Greece


διαβάστε περισσότερα...
Improving prison conditions in Greece
 
... by Nestor E. Courakis
Professor of Criminology & Penology
Faculty of Law, University of Athens (GR)
 
"This editorial is dedicated to prisons and the Greek penal system since we believe it is the duty of any society to give priority to correctional topics and have as its main objective to improve prison conditions.
How might this improvement be achieved, however?
 
...
 
With this issue we celebrate the English-language edition of the Greek electronic journal “The Art of Crime”. It would be trite to discuss here emotions such as elation and hope that of course are called for at a time like this. The overwhelming emotion, at least to me, is gratitude to the main protagonists of this first criminological electronic magazine in our country, i.e. to Fotios Spyropoulos and Dionysis Chionis ..."
 
διαβάστε περισσότερα...

Scientific colloquium on:
“Criminological Aspects of Migration in Greece”


"EPANODOS" (“Return” back to the society)
Rehabilitation Center for ex-prisoners
Presentation, challenges and objectives


Congress of the Greek Society of Criminology:
"Criminology and current challenges"


Combating discrimination and social exclusion:
the “EPAFI” (“CONTACT”) program, where young Law students meet young inmates...




Innocent prisoners and deceived offenders
"punishing somebody who is innocent is a crime"
 
Have you ever considered what it would be like to be wrongly arrested by the authorities, detained on remand, and after a few months it was proved that you had been wrongly accused and had nothing to do with the case? The issue of wrongful remand of prisoners came to light again in Greece with the case of a young man from the greek island of Mytilene who was arrested and prosecuted for rape and attempted serial rape of 5 women...
 
διαβάστε περισσότερα...

Advice on the use of credit cards

"Plastic money" has replaced cash as the dominant method of payment in our everyday transactions.
 
 
We are familiar, therefore, with the use of credit cards, but how well do we know to protect ourselves from credit card fraud?
 
διαβάστε περισσότερα...
Διημερίδα: Σύγχρονα Προβλήματα Ποινικού Δικαίου

Ο Τομέας Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης σας προσκαλεί σε Διημερίδα που διογρανώει στη μνήμη του Ομότ. Καθηγητή Κώστα Κωνσταντινίδη με θέμα: "Σύγχρονα Προβλήματα του Ποινικού Δικαίου". 3 & 4 Δεκεμβρίου 2015 Κομοτηνή, Αμφιθέατρο Νομικής Σχολής Παν/μιούπολη



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



4o Συνέδριο eLife 2015

Στις 6 & 7 Νοεμβρίου 2015 διοργανώνεται στην Αθήνα το 4ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "eLife 2015".

To Συνέδριο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο και η συμμετοχή θα είναι Δωρεάν για το κοινό.



Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του Ομότιμου Καθηγητή κ. Νέστορα Κουράκη

Τριήμερο Εγκληματολογικό Συνέδριο προς τιμήν του ομότιμου Καθηγητή Νέστορα Κουράκη διοργανώνεται στην  Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, 2 - 4/4/2015.

Το συνέδριο θα λάβει χώρα στην Αίθουσα Τελετών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (Ακαδημίας 60) με κεντρικό θέμα «Κρίση, Έγκλημα και Σύστημα Ποινικής Καταστολής»



Problems of reoffending of young detainees
 
Conclusions of the follow-up research of the Center for Penal and Criminological Research (University of Athens)
 
 by Nestor E. Courakis
       Professor of Criminology
       University of Athens (GR)
 
This research was characterized as a follow-up because its main purpose was to discover first, what happened to Greek juvenile detainees with whom we had run interviews in the previous stage of the research (1993) ...
 
διαβάστε περισσότερα...

“Asking people…”
Interesting questions and even more interesting responses


The events that took place in late 2008, in Greece, in the state correctional facilities, the hunger strike of prisoners and the widespread violent protests concerning prison conditions didn’t leave us unaffected. So we found the opportunity to ask people’s opinion on this important issue. We take the recorder into the street ... and ask YOUR opinion:

"Do you believe there must be changes in the conditions of imprisonment in our country and if so, what should they be?”

διαβάστε περισσότερα...

The profile of a famous greek criminal through the eye of a camera, the lyrics of a song and his autobiography

 
A book, a song, and a movie with the same protagonist…
Nikos Koemtzis, a famous Greek criminal who killed three people and stabbed seven more, all because he wanted to dance to a song he had "ordered" from the musicians in a music hall. He transferred the story of his life to a book. Dionysis Savvopoulos (a famous Greek singer-songwriter) read the book and turned it into a song. Pavlos Tassios (a well known Greek director) heard the song and made a film. And now we present a criminologist’s scientific analysis of this artistic triptych.
 
διαβάστε περισσότερα...
A case study of a recidivist criminal
 
This is the interesting story of a recidivist criminal (Elias) who is incarcerated in a Greek prison. We managed to interview him, unattended, in late May 1999 in a special area in the guardhouse yard. The main topic of our conversation was his life story, the life of a young man through the prison bars… 
 
διαβάστε περισσότερα...
Σωματείο Εργαζομένων Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού

Περιοδικό "Κοινωνικές Επιστήμες"

Κωνστάντειον - Κέντρο εγκληματολογικών ερευνών

Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος

Καθηγητής Νέστωρ Κουράκης

Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Νιώθω Ασφαλής

Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Άρειος Πάγος

Κέντρο Επανένταξης Αποφυλακισμένων "ΕΠΑΝΟΔΟΣ"

Καθηγητής Γιάννης Πανούσης

Κέντρο Ψυχαναλυτικών Ερευνών

Τομέας Ποινικών Επιστημών Τμήματος Νομικής Ε. Κ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Σύλλογος Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου

Σπουδαστήριο Κοινωνικών Μελετών Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου

Τομέας Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου

Τομέας Ποινικών & Εγκληματολογικών Επιστημών Τμήματος Νομικής ΑΠΘ

Αναζήτηση νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Τμήμα Νομικής Eθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών

Όροι Χρήσης  :    Πείτε μας τη γνώμη σας  :    Developed & hosted by Nomiki Bibliothiki SA