• ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2022
  • ΣΤΗΛΕΣ
    • Editorial
    • Συνέντευξη
    • Μελέτες
    • Art & Crime
    • Notitiae Criminalis
    • Έγκλημα & Επιστήμες
    • Εκ των έσω
    • Σχολιασμένη Νομοθεσία
    • Νομολογία ΕΔΔΑ και ΔΕΕ
    • Σχολιασμένη Νομολογία
    • Με άποψη
    • Πορτραίτα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
  • ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
  • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
  • ΤΕΥΧΗ
    • ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
    • ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
The Art of Crime
The Art of Crime
  • ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2022
  • ΣΤΗΛΕΣ
    • Editorial
    • Συνέντευξη
    • Μελέτες
    • Art & Crime
    • Notitiae Criminalis
    • Έγκλημα & Επιστήμες
    • Εκ των έσω
    • Σχολιασμένη Νομοθεσία
    • Νομολογία ΕΔΔΑ και ΔΕΕ
    • Σχολιασμένη Νομολογία
    • Με άποψη
    • Πορτραίτα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
  • ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
  • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
  • ΤΕΥΧΗ
    • ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
    • ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
  • The Art of Crime Mag

Απαντήσεις με άποψη

Graffiti - Έγκλημα ή Τέχνη;

Σοφία Παπαγεωργίου
Φοιτήτρια

Μάιος 2017

Print Friendly, PDF & EmailΕκτύπωση


 

Το ερώτημα εάν το graffiti είναι τέχνη ή έγκλημα παρουσιάζεται εκ πρώτης όψεως ως δίλημμα. Καλεί δηλαδή τον αποδέκτη του να δώσει μία και μόνη απάντηση, να ταχτεί υπέρ της μίας ή της άλλης εκδοχής. Ωστόσο, παρά την αρχική ευκολία να διαλέξει κανείς «στρατόπεδο», το ζήτημα είναι αρκετά πιο περίπλοκο. Κι αυτό οφείλεται στην ίδια τη φύση του graffiti, στο ότι καλύπτει ένα ευρύ φάσμα έκφρασης με ποικίλες εκφάνσεις.

Ας δούμε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: τον Μάρτιο του 2015 ένα μεγάλων διαστάσεων graffiti καλύπτει το κτήριο του Πολυτεχνείου. Άμεση είναι η αντίδραση των επίσημων φορέων: η Σύνοδος των Πρυτάνεων ΑΕΙ κάνει λόγο για βανδαλισμό, στο ίδιο πνεύμα κινούνται οι ανακοινώσεις των υπουργείων Πολιτισμού και Παιδείας, παράλληλα διατάσσεται κατεπείγουσα εισαγγελική έρευνα για διακεκριμένη φθορά σε αντικείμενο που χρησιμεύει σε κοινό όφελος[1]. Πέρα από τα επιχειρήματα περί φθοράς του ιστορικού κτηρίου, εντύπωση προκαλεί η απαξίωση του graffiti σε επίπεδο αισθητικής. Στις επίσημες αντιδράσεις, γίνεται λόγος για «μαύρη και αποκρουστική εικόνα», που «αλλοίωσε όχι μόνο τη μορφολογία του [κτηρίου], αλλά και την ιστορική του φυσιογνωμία»  και απευθύνεται μία γενική παραίνεση για «όρια και μέτρο» που πρέπει να τίθενται στις «εκφράσεις αυθόρμητης τέχνης της νέας γενιάς». Σε σύντομο χρονικό διάστημα, το graffiti αφαιρείται και το κτήριο επανέρχεται στην πρότερη μορφή του.

Έναν χρόνο αργότερα, τον Οκτώβριο του 2016, στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Το Μικρό Παρίσι των Αθηνών» -στη διοργάνωση του οποίου μετέχουν μεταξύ άλλων ο Δήμος Αθηναίων και η Περιφέρεια Αττικής- ο καλλιτέχνης WD δημιουργεί ένα graffiti με κουκουβάγια σε παλιό κτήριο του Μεταξουργείου. Τα σχόλια του τύπου είναι διθυραμβικά. Μάλιστα, η μετέπειτα παρέμβαση αγνώστων με graffiti, επί του αρχικού έργου, αντιμετωπίζεται ως βανδαλισμός και εθελοντές συντήρησης έργων τέχνης σπεύδουν να αποκαταστήσουν την αρχική του εικόνα[2].

Ουδείς αμφισβητεί ότι το graffiti στη δεύτερη περίπτωση είναι τέχνη. Εξάλλου, φέρει όλα τα τυπικά εχέγγυα προς τούτο: είναι έργο ενός αναγνωρισμένου καλλιτέχνη, δημιουργήθηκε στο πλαίσιο ενός επίσημου φεστιβάλ, αναπαριστά το οικείο θέμα της κουκουβάγιας ως σύμβολο της Αθήνας κ.λπ. Τι γίνεται, όμως, όταν οι συνθήκες δεν είναι τόσο ξεκάθαρες;

Στο άλλο άκρο, το graffiti στο Πολυτεχνείο σαφώς αντιμετωπίστηκε από τις αρχές ως έγκλημα. Τα επιχειρήματα κινήθηκαν προς δύο κατευθύνσεις. Κατά πρώτον προβλήθηκε η αντικειμενική - τεχνική διάσταση του ζητήματος, δηλαδή ότι για τη δημιουργία του graffiti χρησιμοποιήθηκαν υλικά, η αφαίρεση των οποίων θα προκαλούσε φθορά στο ιστορικό κτήριο. Ελλείψει ειδικών γνώσεων, δεν είναι δυνατή η εκτίμηση εάν ένα τέτοιο επιχείρημα ευσταθεί. Γενικεύοντας, μπορούμε να πούμε ότι εάν με την δημιουργία ενός graffiti προκαλείται υλική φθορά με την παραπάνω έννοια, τίθεται πράγματι ζήτημα παραβίασης του νόμου. Το ίδιο θα μπορούσε να λεχθεί και αν, με αντικειμενικούς όρους, ένα graffiti εκφράζει μία παράνομη συμπεριφορά, αν π.χ. περιέχει υβριστικά συνθήματα ή προωθεί το ρατσιστικό μίσος. Τα όρια πέρα από τα οποία ένα graffiti είναι έγκλημα -υπό αυτή τη διάσταση- πρέπει να χαράσσονται με ιδιαίτερη προσοχή από τους αρμόδιους φορείς.

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το δεύτερο, το υποκειμενικό κριτήριο. Στην περίπτωση που εξετάζουμε, απαξιώθηκε κατά τρόπο απόλυτο από επίσημους φορείς η καλλιτεχνική διάσταση του graffiti, μεταξύ άλλων χαρακτηρίστηκε αποκρουστικό. Σε προσωπικό επίπεδο, μία τέτοια κριτική είναι πάντα θεμιτή: ένα έργο μπορεί να μην μας αρέσει, να μην το θεωρούμε καν τέχνη. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να δεχτούμε μία καθολική «επίσημη» - κρατική αισθητική, βάσει της οποίας οτιδήποτε δεν εμπίπτει στο πεδίο της τέχνης θα εμπίπτει στο πεδίο του νόμου. Το αν ένα graffiti είναι ή όχι τέχνη κρίνεται από τον κάθε αποδέκτη του, με βάση τα προσωπικά του κριτήρια.

 

[1] http://www.naftemporiki.gr/story/924355/antidrasi-tis-sunodou-ton-prutaneon-gia-to-gkrafiti-sto-polutexneio.
[2] http://www.ethnos.gr/koinonia/arthro/agnostoi_bandalisan_to_entyposiako_gkrafiti_me_tin_koukoubagia_sto_metaksourgeio-64946278/.

Facebook Twitter Google+ LinkedIn
Next article Η βία με αφορμή αθλητικές εκδηλώσεις. Παρατηρήσεις στις σχετικές ποινικές διατάξεις.
Previous article Κατ’ οίκον έρευνες επί τη βάσει παρανόμως κτηθέντων αποδεικτικών μέσων
ΕΔΔΑ, υπόθεση K.S. και M.S. εναντίον Γερμανίας

Σχετικά άρθρα

Το διαχρονικό νομοθετικό πλαίσιο <br/>για την προστασία του ασύλου
Νοέμβριος 2022

Το διαχρονικό νομοθετικό πλαίσιο
για την προστασία του ασύλου

Η πανεπιστημιακή αστυνομία και το αίτημα <br/>για «ανοιχτό» πανεπιστήμιο
Νοέμβριος 2022

Η πανεπιστημιακή αστυνομία και το αίτημα
για «ανοιχτό» πανεπιστήμιο

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;
Νοέμβριος 2021

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;
Νοέμβριος 2021

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;
Νοέμβριος 2021

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα <br/>πρόληψης και αντιμετώπισης της διάδοσης <br/>του κορωνοϊού στα σωφρονιστικά καταστήματα <br/>της χώρας;
Μάιος 2021

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα
πρόληψης και αντιμετώπισης της διάδοσης
του κορωνοϊού στα σωφρονιστικά καταστήματα
της χώρας;

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα <br/>πρόληψης και αντιμετώπισης της διάδοσης <br/>του κορωνοϊού στα σωφρονιστικά καταστήματα <br/>της χώρας;
Μάιος 2021

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα
πρόληψης και αντιμετώπισης της διάδοσης
του κορωνοϊού στα σωφρονιστικά καταστήματα
της χώρας;

Πως αξιολογείτε το ελληνικό νομικό πλαίσιο ποινικής <br/>προστασίας των ζώων; Ποιό το προστατευόμενο <br/>έννομο αγαθό και ποιοί οι φορείς του;
Νοέμβριος 2020

Πως αξιολογείτε το ελληνικό νομικό πλαίσιο ποινικής
προστασίας των ζώων; Ποιό το προστατευόμενο
έννομο αγαθό και ποιοί οι φορείς του;

Πως αξιολογείτε το ελληνικό νομικό πλαίσιο ποινικής <br/>προστασίας των ζώων; Ποιό το προστατευόμενο <br/>έννομο αγαθό και ποιοί οι φορείς του;
Νοέμβριος 2020

Πως αξιολογείτε το ελληνικό νομικό πλαίσιο ποινικής
προστασίας των ζώων; Ποιό το προστατευόμενο
έννομο αγαθό και ποιοί οι φορείς του;

Πώς αξιολογείτε τις διατάξεις περί <br>του βιασμού στο νέο ποινικό κώδικα,<br>μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του;
Μάιος 2020

Πώς αξιολογείτε τις διατάξεις περί
του βιασμού στο νέο ποινικό κώδικα,
μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του;

Πώς αξιολογείτε τις διατάξεις περί <br>του βιασμού στο νέο ποινικό κώδικα,<br>μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του;
Μάιος 2020

Πώς αξιολογείτε τις διατάξεις περί
του βιασμού στο νέο ποινικό κώδικα,
μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του;

Ο νέος Ποινικός Κώδικας: <br/>Διατάξεις που σας κάνουν θετική <br/>ή και αρνητική εντύπωση
Νοέμβριος 2019

Ο νέος Ποινικός Κώδικας:
Διατάξεις που σας κάνουν θετική
ή και αρνητική εντύπωση

Πρόσληψη στο Δημόσιο με πλαστά πιστοποιητικά: Ζητήματα αναλογικότητας και επιλεκτικής επιβολής ποινών
Μάιος 2019

Πρόσληψη στο Δημόσιο με πλαστά πιστοποιητικά: Ζητήματα αναλογικότητας και επιλεκτικής επιβολής ποινών

Πρόσληψη στο Δημόσιο με πλαστά πιστοποιητικά: ζητήματα αναλογικότητας και επιλεκτικής επιβολής ποινών
Μάιος 2019

Πρόσληψη στο Δημόσιο με πλαστά πιστοποιητικά: ζητήματα αναλογικότητας και επιλεκτικής επιβολής ποινών

Fake news: Η δική «μας» και η δική «τους» πραγματικότητα – Μόδα, πολιτική συμπεριφορά ή αξιόποινη πράξη;
Νοέμβριος 2018

Fake news: Η δική «μας» και η δική «τους» πραγματικότητα – Μόδα, πολιτική συμπεριφορά ή αξιόποινη πράξη;

Νewsletter

  • Interview of Prof. Dr. Dr. h.c. Kai Ambos,
    Judge Kosovo Specialist Chambers
    by Assist. Prof. Vasileios Petropoulos
    and Dr. Ioannis Morozinis
  • Germany along with Greece are perhaps the last “bastions” of a strict personal theory of guilt in the E.U. [...]

  • Νοέμβριος 2022 | Συνέντευξη
  • Επισκόπηση των σημαντικότερων ποινικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
    των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για το διάστημα από Σεπτέμβριο 2021 έως Σεπτέμβριο 2022
  • Επιμέλεια: Εμμανουήλ Αποστολάκης, Δημήτριος Βούλγαρης, Νικόλαος Γανιάρης, Άννα Οικονόμου, Δημήτριος Τσιλίκης, Κωνσταντίνος Χατζόπουλος
  • Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ), Στρασβούργο Στην παρούσα στήλη παρατίθενται εν περιλήψει επιλεγμένες αποφάσεις ποινικού […]

  • Νοέμβριος 2022 | Νομολογία ΕΔΔΑ και ΔΕΕ
  • William Kentridge:
    Η τέχνη ενάντια στο έγκλημα της βίας
  • της Ελισάβετ Πλέσσα
  • Ξεκινώντας την προσπάθεια να σκιαγραφήσω με αδρές γραμμές τον William Kentridge, προτού [...]

  • Νοέμβριος 2022 | Art & Crime
  • Στη μνήμη και των δύο.
    Ο Νικόλαος Κ. Ανδρουλάκης γράφει
    για τον Γεώργιο-Αλέξανδρο Μαγκάκη
  • Εισαγωγικό Σημείωμα: Το κείμενο που ακολουθεί είναι προϊόν της σύνθεσης δύο αδημοσίευτων κειμένων του Νικολάου […]

  • Νοέμβριος 2022 | Μελέτες
  • Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας και της περιουσίας.
    Η διεύρυνση του καταλόγου των κατ’ έγκληση διωκομένων εγκλημάτων.
    Πρακτικές λύσεις και θεωρητικά θεμέλια.*
  • του Δημητρίου Κιούπη
  • Έχουν παρέλθει πάνω από τρία χρόνια από την ψήφιση του Ποινικού Κώδικα και μπορεί κανείς να σημειώσει [...]

  • Νοέμβριος 2022 | Μελέτες
  • Γυναικοκτονία και κράτος δικαίου
  • του Μανώλη Μελισσάρη
  • Με την πρόσφατη σημαντική αύξηση στις αναφορές φόνων γυναικών από ερωτικούς συντρόφους τους, από άλλα άτομα [...]

  • Νοέμβριος 2022 | Σχολιασμένη Νομοθεσία
  • «Ίσως δεν έχουμε και τόσες φυλακές»:*
    Οι (πρόχειροι) σχεδιασμοί μιας (επεκτατικής) σωφρονιστικής πολιτικής
  • του Νικολάου Κ. Κουλούρη
  • Χρειαζόμαστε, άραγε, νέες φυλακές; Συναινούμε ή εγείρονται ενστάσεις για την ανέγερσή τους; [...]

© The Art of Crime 2006-2023. All rights reserved.
Produced by The Art of Crime