• ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021
  • ΣΤΗΛΕΣ
    • Editorial
    • Συνέντευξη
    • Μελέτες
    • Art & Crime
    • Notitiae Criminalis
    • Έγκλημα & Επιστήμες
    • Εκ των έσω
    • Νομοθεσία
    • Νομολογία
    • Με άποψη
    • Πορτραίτα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
  • ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
  • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
  • ΤΕΥΧΗ
    • ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
    • ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
The Art of Crime
The Art of Crime
  • ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021
  • ΣΤΗΛΕΣ
    • Editorial
    • Συνέντευξη
    • Μελέτες
    • Art & Crime
    • Notitiae Criminalis
    • Έγκλημα & Επιστήμες
    • Εκ των έσω
    • Νομοθεσία
    • Νομολογία
    • Με άποψη
    • Πορτραίτα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
  • ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
  • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
  • ΤΕΥΧΗ
    • ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
    • ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
  • The Art of Crime Mag

Art & Crime

Για τη νέα τηλεόραση

Ανδρέας Αποστολίδης
Συγγραφέας, σκηνοθέτης

Μαΐ 2017

Print Friendly, PDF & EmailΕκτύπωση

Για τη νέα τηλεόραση

Για όσους ασχολούνταν με την αστυνομική λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, η μεταφορά στην τηλεόραση αστυνομικών αφηγημάτων ή η συγγραφή πρωτότυπων σεναρίων θεωρείτο, λίγο άδικα,  μια λειτουργία δευτέρας διαλογής, συμπλήρωμα βιοποριστικό για ταλαντούχους συγγραφείς ή χώρο λαμπρής δόξας για τους ατάλαντους ή τους άτυχους που θυμίζουν τον ταλαίπωρο σεναριογράφο Πατ Χόμπυ, ήρωα διηγημάτων του Σκοτ Φιτζέραλντ. Ο κύριος λόγος γι αυτό σχετίζονταν με το μέσον και τη λογική των τηλεοπτικών καναλιών εθνικής εμβέλειας: εξέπεμπαν για το μεγάλο κοινό, για την οικογένεια, προέβαλαν ιστορίες για το σπίτι: χαλάρωση, διασκέδαση, αναπαραγωγή των κυρίαρχων ιδεολογικών και θρησκευτικών σχημάτων της Δυτικής Κοινωνίας, βοήθεια στον ύπνο.

Η διάθεση για κριτική προσέγγιση της τηλεοπτικής μυθοπλασίας υπονομεύονταν από την αντίληψη της τηλεόρασης ως μέσου που εκπέμπει διαρκώς και σχηματίζει ένα ενιαίο σπονδυλωτό σύνολο με τη βοήθεια του ζάπινγκ (που ενώ προσφέρει την ευκαιρία στον οικιακό θεατή μιας εσωτερικής σκηνοθεσίας, μάλλον ενισχύει, παρά υπονομεύει την ενιαία αντίληψη του μέσου). Στην τηλεοπτική μυθοπλασία, όμως, υπάρχει μια πρώτη τομή, που εντοπίζεται πάλι συμβολικά στο 2000, το γραφικό, κατά τ’ άλλα, Μιλλένιουμ, μια ένδειξη ενηλικίωσης, που για τον ανυποψίαστο τηλεθεατή μπορεί να πέρασε αρχικά απαρατήρητη μέσα στην αδιάκοπη «ροή» του.

Η αλλαγή σχετίζεται, όπως πάντα, με το ίδιο το «μέσον» –εδώ με τις παραγωγικές σχέσεις, την διαδικασία παραγωγής του για να χρησιμοποιήσουμε μια κλασική έννοια. Η εμφάνιση της καλωδιακής και συνδρομητικής τηλεόρασης στην Αμερική άλλαξε τους όρους παραγωγής (συν τα ψηφιακά εφέ που έριξαν το κόστος παραγωγής και επέτρεψαν σταδιακά σκηνογραφίες κινηματογραφικού επιπέδου). Ένα ορισμένο κοινό πληρώνει εκ των προτέρων γνωρίζοντας περίπου το επίπεδο ενός προγράμματος υπό παραγωγή ή που θα παραχθεί για το γούστο του. Δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τις διαφημίσεις ούτε από την κρατική χρηματοδότηση. Το μορφωτικό επίπεδο του «χρηματοδότη» είναι διαφορετικό και η επιτρεπόμενη θεματολογία απείρως μεγαλύτερη από αυτήν των πανεθνικής εμβέλειας καναλιών, ξεπερνώντας έντεχνα ένα πολύπλοκο σύστημα λογοκρισίας άμεσης ή έμμεσης με την μορφή κωδίκων δεοντολογίας που καθόρισε την αμερικανική τηλεόραση. Πίσω από αυτή την εξέλιξη αφανής συμπρωταγωνιστής ήταν ο σκεπτόμενος τηλεθεατής.

Η αλλαγή εκφράστηκε κυρίως στην παραγωγή ορισμένων αστυνομικών σειρών (λόγω της προνομιακής τους θέσης και σχέσης με το μεγάλο κοινό). Πρόκειται για ένα καινούργιο πεδίο καλλιτεχνικής έκφρασης για συγγραφείς και σκηνοθέτες που βασιζόταν στο στοιχείο της αφηγηματικής διάρκειας (της «σειράς») και στην ευκαιρία της δημιουργικής αξιοποίησής του. Ο Μάρτιν Σκορτσέζε λέει σχετικά: Αυτό που συμβαίνει στη τηλεόραση τα τελευταία δέκα χρόνια, ήταν αυτό που ελπίζαμε από τη δεκαετία του 1960, όταν άρχισαν να γυρίζονται ταινίες για την τηλεόραση. Δεν συνέβη όμως ούτε τη δεκαετία του 70, ούτε το 80 ούτε το 90. Πρωτοπόρος σε αυτό υπήρχε η ΗΒΟ. Ήθελα πολύ να ανακατευτώ, γιατί η μεγάλη χρονική περίοδος της αφήγησης σου δίνει την δυνατότητα να αναπτύξεις τους χαρακτήρες και την πλοκή. Είναι μια νέα ευκαιρία να διηγείσαι ιστορίες, πολύ διαφορετική από την τηλεόραση που ξέραμε.

Θέματα όπως ο θάνατος και η υπαρξιακή κρίση, η θέση της γυναίκας μέσα στην αφήγηση, η κρατική διαφθορά, οι ταξικές και φυλετικές διακρίσεις, η ομοφυλοφιλία,  η διακίνηση των ναρκωτικών, ο αμοραλισμός του κόσμου της πολιτικής, μπορεί να έκαναν ένα πέρασμα στην μικρή οθόνη –αλλά δεν μπορούσαν να βρίσκονται στον κορμό μιας σειράς (ακόμα και «αστυνομικής») στην «οικογενειακή» τηλεόραση.

Η παραπάνω διαδικασία αποτελείται από μια αλυσίδα παραγωγών και προγραμμάτων που ξεκινάει παράλληλα στην Αγγλία και τις ΗΠΑ. Στο μεταξύ ένας καινούργιος παράγοντας επιτάχυνε τις εξελίξεις: η διαδικτυακή απόκτηση των σειρών, κυρίως από ένα νεανικό κοινό, νόμιμα ή παράνομα, έχει βάλει τις βάσεις να παρακαμφθεί η τηλεόραση ως «ροή» και να χρησιμοποιηθεί η τηλεοπτική συσκευή κυρίως ως «μέσον» προβολής τους.

Μπορούμε να κάνουμε μια απαρίθμηση των πιο σημαντικών σειρών που άλλαξαν την ιστορία της τηλεόρασης μετά το 2000. Η αρχή έγινε με τους Sopranos στις ΗΠΑ και το Prime Suspect στην Αγγλία. Ακολούθησε το Wire που μαζί με το Breaking Bad έγιναν σύμβολα της νέας τηλεόρασης. Deadwood, Treme, Mad Men και House of Cards είναι οι επόμενες εμβληματικές σειρές. Στις καθαρά «αστυνομικές» περιπέτειες το Fargo, το Killing (Δανέζικο και Αμερικάνικο), το True Detective, τo Better Call Saul και το Homeland συνεχίζουν την καινούργια παράδοση.[*]

[*]Για μια αναλυτική παρουσίαση αυτών των σειρών βλ. Το μαύρο καρέ –οι αστυνομικές σειρές και η τηλεοπτική άνοιξη μετά το 2000, Α.Α. εκδ. Άγρα, 2015



Facebook Twitter Google+ LinkedIn
Next article Bruce Allen Murphy, Scalia, a court of one
Previous article Ελβετία: Καταδίκη για βιασμό
λόγω μη χρήσης προφυλακτικού

Σχετικά άρθρα

Η σχεδία της Μέδουσας
Νοέμβριος 2021

Η σχεδία της Μέδουσας

Hang ’Em High (1968) [Κρεμάστε τους ψηλά] <br/>Αυστηρότητα και επιείκεια ως στοιχεία <br/>της θετικής γενικής πρόληψης
Νοέμβριος 2021

Hang ’Em High (1968) [Κρεμάστε τους ψηλά]
Αυστηρότητα και επιείκεια ως στοιχεία
της θετικής γενικής πρόληψης

Unruly fiction
Μαΐ 2021

Unruly fiction

Η 3η Μαΐου 1808 του Γκόγια: <br/>η νεωτερική τομή στην απεικόνιση της βίας
Μαΐ 2021

Η 3η Μαΐου 1808 του Γκόγια:
η νεωτερική τομή στην απεικόνιση της βίας

Άνομη μυθοπλασία
Μαΐ 2021

Άνομη μυθοπλασία

The Transformative Power of Art <br/>in the Prison Context and its Perception
Νοέμβριος 2020

The Transformative Power of Art
in the Prison Context and its Perception

Η δικαιοσύνη, επί σκηνής και στην πόλη. <br/>Σημείωμα για την Ορέστεια του Αισχύλου.
Νοέμβριος 2020

Η δικαιοσύνη, επί σκηνής και στην πόλη.
Σημείωμα για την Ορέστεια του Αισχύλου.

Η μετασχηματιστική δύναμη της τέχνης <br>και η πρόσληψή της στο σωφρονιστικό περιβάλλον
Νοέμβριος 2020

Η μετασχηματιστική δύναμη της τέχνης
και η πρόσληψή της στο σωφρονιστικό περιβάλλον

Βερολινέζικη κοινωνία και ναζιστικό έγκλημα. <br/>Η σκοτεινή ροζ Metropolis του Grosz <br/>και οι αισχροί ήρωες του Fallada
Μαΐ 2020

Βερολινέζικη κοινωνία και ναζιστικό έγκλημα.
Η σκοτεινή ροζ Metropolis του Grosz
και οι αισχροί ήρωες του Fallada

Memories of murder <br/>
Μαΐ 2020

Memories of murder

Το Αστυνομικό και οι Δέκα Εντολές
Νοέμβριος 2019

Το Αστυνομικό και οι Δέκα Εντολές

Δράμα, δίκη, τρόμος, τραμ: <br/>Μερικές σκέψεις πάνω στο θεατρικό έργο <br/>Terror του Ferdinand von Schirach
Νοέμβριος 2019

Δράμα, δίκη, τρόμος, τραμ:
Μερικές σκέψεις πάνω στο θεατρικό έργο
Terror του Ferdinand von Schirach

«Η Θηλιά» του Alfred Hitchcock
Νοέμβριος 2019

«Η Θηλιά» του Alfred Hitchcock

Ταρκύνιος και Λουκρητία
Μαΐ 2019

Ταρκύνιος και Λουκρητία

«...Οι Sacco & Vanzetti δεν πρέπει να πεθάνουν»: <br/>Η διαρκής ευδοκίμηση στην τέχνη <br/>ενός αιτήματος για «δίκαιη δίκη»
Μαΐ 2019

«...Οι Sacco & Vanzetti δεν πρέπει να πεθάνουν»:
Η διαρκής ευδοκίμηση στην τέχνη
ενός αιτήματος για «δίκαιη δίκη»

Νewsletter

  • Professor Nicola Lacey in conversation
    with Zelia Gallo and Manolis Melissaris
  • Nicola Lacey is School Professor of Law, Gender and Social Policy at the London School […]

  • Νοέμβριος 2021 | Συνέντευξη
  • Είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα η νέα ρύθμιση
    για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων;
  • του Νίκου Παπασπύρου
  • 1. Το ζήτημα Με το άρθρο 36 του ν. 4855/2021 τροποποιήθηκε το αδίκημα της διασποράς […]

  • Νοέμβριος 2021 | Μελέτες
  • Η σχεδία της Μέδουσας
  • του Στέφανου Δασκαλάκη
  • 1. Τεοντόρ Ζερικώ, «Σχεδία της Μέδουσας», 1791-1824, 491 x 716 cm, Μουσείο του Λούβρου   Η […]

  • Νοέμβριος 2021 | Art & Crime
  • Tα προγράμματα του K.K. Kορυδαλλού μέσα
    από την αφήγηση δύο πρώην κρατουμένων
  • Επιμέλεια: Ελένη Τσουνάκου-Ρουσιά
  • Ν.Σ., Χωρίς τίτλο   «Σ’ αυτόν τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται […]

  • Νοέμβριος 2021 | Εκ των έσω
  • Σπύρος Βλαχόπουλος, «Χτίζοντας το πολίτευμα.
    Η πολιτειακή ταυτότητα της αρχιτεκτονικής»
  • της Βασιλικής Χρήστου
  • Τ ο νέο βιβλίο του Καθηγητή Σπύρου Βλαχόπουλου φέρει τον ευρηματικό και παραστατικό τίτλο «Χτίζοντας […]

  • Νοέμβριος 2021 | Βιβλιοπαρουσίαση
  • Το φαινόμενο της «ατιμωρησίας»: εννοιολόγηση, αίτια
    και σύγχρονες εκδηλώσεις του στην Ελλάδα
  • του Αθανασίου Χουλιάρα
  • Ι. Εισαγωγικά Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται ολοένα και συχνότερη χρήση της έννοιας της «ατιμωρησίας», κυρίως […]

  • Νοέμβριος 2021 | Μελέτες
  • Η ευρωπαϊκή ιθαγένεια ως κώλυμα
    έκδοσης σε τρίτα κράτη
    Σκέψεις με αφορμή την απόφαση
    του ΔΕΕ επί της υπόθεσης ΒΥ (C-398/19)*
  • του Νικολάου Κουκλουμπέρη
  • Ι. Εισαγωγή Το ζήτημα της έκδοσης ευρωπαίων πολιτών από κράτη μέλη της ΕΕ σε τρίτα, […]

© The Art of Crime 2006-2021. All rights reserved.
Produced by The Art of Crime