• ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020
  • ΣΤΗΛΕΣ
    • Editorial
    • Συνέντευξη
    • Μελέτες
    • Art & Crime
    • Notitiae Criminalis
    • Έγκλημα & Επιστήμες
    • Εκ των έσω
    • Νομοθεσία
    • Νομολογία
    • Με άποψη
    • Πορτραίτα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
  • ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
  • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
  • ΤΕΥΧΗ
    • ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
    • ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
The Art of Crime
The Art of Crime
  • ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020
  • ΣΤΗΛΕΣ
    • Editorial
    • Συνέντευξη
    • Μελέτες
    • Art & Crime
    • Notitiae Criminalis
    • Έγκλημα & Επιστήμες
    • Εκ των έσω
    • Νομοθεσία
    • Νομολογία
    • Με άποψη
    • Πορτραίτα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
  • ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
  • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
  • ΤΕΥΧΗ
    • ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
    • ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

Art & Crime

Ο Oscar Wilde και η έκθεση «Inside»
στη φυλακή του Reading

Γιώργος Γιαννούλης
Δικηγόρος, Dr. iur. (Fankfurt am Main), LL.M.

Νοέμβριος 2016

Print Friendly, PDF & EmailΕκτύπωση

Ο Oscar Wilde και η έκθεση «Inside» στη φυλακή του Reading

Ένας αναπάντεχος διάλογος μεταξύ Σωφρονιστικής και Τέχνης διεξήχθη τους τελευταίους μήνες στην πόλη του Reading (65 χλμ. δυτικά του Λονδίνου). Η περίφημη φυλακή του Reading, όπου ο Oscar Wilde εξέτισε το μεγαλύτερο μέρος της διετούς καταδίκης του (1895-1897), άνοιξε και πάλι τις πύλες της μετά το οριστικό κλείσιμό της το 2013. Αυτή τη φορά δεν υποδέχτηκε όμως τροφίμους, αλλά τους επισκέπτες μιας έκθεσης. Η έκθεση «Inside», που εγκαινιάστηκε «εντός» του διατηρητέου κτίσματος της ιστορικής φυλακής τον περασμένο Σεπτέμβρη, έδωσε στο κοινό την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με έργα τέχνης και κείμενα εμπνευσμένα από τη φυλακή και τα βιώματα των κρατουμένων, έχοντας βέβαια ως κεντρικό σημείο αναφοράς τον ίδιο τον Wilde. Κάθε Κυριακή, μπροστά από την πόρτα του κελιού του – η οποία είχε μεταφερθεί στο εκκλησάκι της φυλακής – πραγματοποιείτο εξάωρη ανάγνωση του έργου του «De Profundis», του αριστουργηματικού γράμματος που έγραψε o Wilde κατά τον εγκλεισμό του στο κελί C.3.3 (πτέρυγα Γ, 3ος όροφος, 3ο κελί) στον φίλο του Λόρδο Alfred Douglas.

H φυλακή του Reading σήμερα
H πόρτα του κελιού του Wilde
De Profundis & Μπαλάντα της Φυλακής του Reading

Η κάτοψη της φυλακής του Reading

Η κάτοψη της φυλακής του Reading

Το σταυροειδές κτήριο της φυλακής, αξιόλογο δείγμα πρώιμης βικτωριανής σωφρονιστικής αρχιτεκτονικής, ανεγέρθηκε το 1844 με σκοπό να υλοποιήσει το ανερχόμενο τότε απομονωτικό σύστημα. Βασίζεται στο πρωτοποριακό για την εποχή του σχέδιο της φυλακής Pentonville του Λονδίνου, η οποία είχε ανεγερθεί δύο έτη νωρίτερα κατά τα πρότυπα του ανατολικού σωφρονιστηρίου της Φιλαδέλφεια (1829). Γράφει σχετικά ο Κωνσταντίνος Γ. Γαρδίκας (Εγκληματολογία, Τόμ. Γ΄, Σωφρονιστική, Αθήνα 31965, επανέκδ. Αθήνα-Κομοτηνή 2001, σ. 24): «Το Eastern penitentiary είναι η πρώτη ανά την υφήλιον μεγάλη φυλακή απομονωτικού συστήματος. Κατασκευασθείσα υπό του αρχιτέκτονος Haviland κατέστη υπόδειγμα, όπερ εμιμίθησαν πλείσται χώραι. (…) Τω 1829 εισήχθη η εργασία των κρατουμένων και διεμορφώθη εντελώς το πενσυλβανικόν (=απομονωτικόν σωφρονιστικόν σύστημα).»

H «εν μονώσει κράτησις» (separate system), συνοδευόμενη από υποχρεωτική  εργασία, υπήρξε και ο τρόπος έκτισης της ποινής που επεβλήθη στον Wilde λόγω «ιδιαίτερα απρεπών πράξεων με άλλο άρρεν πρόσωπο» (Criminal Law Amendment Act 1885, Section 11), σε μια εποχή που η φυλακή του Reading είχε μετατραπεί σε ένα βικτωριανό εργοστάσιο χριστιανικής μετάνοιας και βουβής περισυλλογής. Παράλληλα, το προαύλιο της φυλακής λειτουργούσε ήδη από το 1845 ως θέατρο δημοσίων εκτελέσεων, όπου και εκτελέστηκαν συνολικά 1868 κατάδικοι μέχρι το 1913 (τελευταία εκτέλεση). Μία εκτέλεση όμως που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του Wilde, στις 7 Ιουλίου του 1896, έμελλε να σημαδέψει για πάντα τον συγγραφέα· απαθανατίστηκε σε ένα ακόμη αριστούργημά του, την φερώνυμη «Μπαλάντα της Φυλακής του Reading». Στο ποίημα αυτό, γραμμένο το 1897 λίγο καιρό μετά την αποφυλάκισή του, ο Wilde εξιστορεί την εκτέλεση δι’ απαγχονισμού – επρόκειτο για τον πρώτο απαγχονισμό μετά από 18 χρόνια – του στρατιώτη της Βασιλικής Ιππικής Φρουράς Charles Thomas Woolridge, αλλά και την μοίρα όλων των κρατουμένων που ήρθαν αντιμέτωποι με τη βαναυσότητα του ποινικού κολασμού (βλ. μεταξύ πολλών και τη μετάφραση του ποιήματος από την εγκληματολόγο Μ. Αρχιμανδρίτου, Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 2011).

1Οι κακουχίες της φυλακής κλόνισαν τελικά την υγεία του μέχρι τότε καλοζωισμένου συγγραφέα, ο οποίος πέθανε εξόριστος στη Γαλλία τρία χρόνια ύστερα από την αποφυλάκισή του, μέσα σε συνθήκες ένδειας και παρακμής, στην ηλικία των 46 ετών. Αντιθέτως, η φυλακή του Reading διήγαγε υπεραιωνόβιο βίο – καίτοι με διαλείψεις και δομικές αναπροσαρμογές – μέχρι τον τελικό της παροπλισμό το 2013, όταν έκλεισαν τα καταστήματα προσωρινής κράτησης και κράτησης νεαρών παραβατών που λειτουργούσαν εκεί από το 1992. Όσο για το κελί του Oscar Wilde, αυτό είναι το μόνο που στο «εσωτερικό» του δεν τοποθετήθηκε κανένα έργο τέχνης από τους διοργανωτές της έκθεσης «Inside». Ίσως γιατί τα «εσώψυχα» του συγγραφέα δεν πρόλαβαν να αποτυπωθούν ολάκερα στα έργα του, έχουν εντούτοις εγγραφεί στους τοίχους του κελιού του· γιατί στην απομόνωση «οι τοίχοι αντιπροσωπεύουν την τιμωρία»  (Michel Foucault, Επιτήρηση και Τιμωρία: Η Γέννηση της Φυλακής, μτφρ. Κ. Χατζηδήμου / Ι. Ραλλη, εκδόσεις Ράππα 1989, σ. 312).

 

Λεπτομέρειες για την έκθεση «Inside» βλ. στο σύνδεσμο: https://www.artangel.org.uk/project/inside/

Γκραβούρες του κτηρίου
Από το εσωτερικό της φυλακής
Το κελί του Wilde

Facebook Twitter Google+ LinkedIn
Next article Η στατιστική αποτύπωση του εγκληματικού φαινομένου στη σύγχρονη Ελλάδα
Previous article H θέσπιση του ποινικώς ανευθύνου υπέρ συγκεκριμένων κατηγοριών δημοσίων λειτουργών (με αφορμή το άρ. 38 του ν. 4373/2016)

Σχετικά άρθρα

The Transformative Power of Art <br/>in the Prison Context and its Perception
Νοέμβριος 2020

The Transformative Power of Art
in the Prison Context and its Perception

Η δικαιοσύνη, επί σκηνής και στην πόλη. <br/>Σημείωμα για την Ορέστεια του Αισχύλου.
Νοέμβριος 2020

Η δικαιοσύνη, επί σκηνής και στην πόλη.
Σημείωμα για την Ορέστεια του Αισχύλου.

Η μετασχηματιστική δύναμη της τέχνης <br>και η πρόσληψή της στο σωφρονιστικό περιβάλλον
Νοέμβριος 2020

Η μετασχηματιστική δύναμη της τέχνης
και η πρόσληψή της στο σωφρονιστικό περιβάλλον

Βερολινέζικη κοινωνία και ναζιστικό έγκλημα. <br/>Η σκοτεινή ροζ Metropolis του Grosz <br/>και οι αισχροί ήρωες του Fallada
Μάιος 2020

Βερολινέζικη κοινωνία και ναζιστικό έγκλημα.
Η σκοτεινή ροζ Metropolis του Grosz
και οι αισχροί ήρωες του Fallada

Memories of murder <br/>
Μάιος 2020

Memories of murder

Το Αστυνομικό και οι Δέκα Εντολές
Νοέμβριος 2019

Το Αστυνομικό και οι Δέκα Εντολές

Δράμα, δίκη, τρόμος, τραμ: <br/>Μερικές σκέψεις πάνω στο θεατρικό έργο <br/>Terror του Ferdinand von Schirach
Νοέμβριος 2019

Δράμα, δίκη, τρόμος, τραμ:
Μερικές σκέψεις πάνω στο θεατρικό έργο
Terror του Ferdinand von Schirach

«Η Θηλιά» του Alfred Hitchcock
Νοέμβριος 2019

«Η Θηλιά» του Alfred Hitchcock

Ταρκύνιος και Λουκρητία
Μάιος 2019

Ταρκύνιος και Λουκρητία

«...Οι Sacco & Vanzetti δεν πρέπει να πεθάνουν»: <br/>Η διαρκής ευδοκίμηση στην τέχνη <br/>ενός αιτήματος για «δίκαιη δίκη»
Μάιος 2019

«...Οι Sacco & Vanzetti δεν πρέπει να πεθάνουν»:
Η διαρκής ευδοκίμηση στην τέχνη
ενός αιτήματος για «δίκαιη δίκη»

Δικαιοσύνη και κοινωνική ευθύνη στο έργο του <br/>Άρθουρ Μίλλερ «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» (1947)
Μάιος 2019

Δικαιοσύνη και κοινωνική ευθύνη στο έργο του
Άρθουρ Μίλλερ «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» (1947)

Tarquin and Lucretia
Μάιος 2019

Tarquin and Lucretia

«Ο Πόλεμος» του Otto Dix
Νοέμβριος 2018

«Ο Πόλεμος» του Otto Dix

Το θέμα της έκθεσης (εγκατάλειψης) <br/>παιδιών στις λαϊκές αφηγήσεις και πίστεις<br/>του ελληνικού αγροτικού χώρου
Νοέμβριος 2018

Το θέμα της έκθεσης (εγκατάλειψης)
παιδιών στις λαϊκές αφηγήσεις και πίστεις
του ελληνικού αγροτικού χώρου

«Ένας Ανδαλουσιανός σκύλος» -<br/>«Σε ένα μοναχικό μέρος».Το έγκλημα ως αφορμή
Νοέμβριος 2018

«Ένας Ανδαλουσιανός σκύλος» -
«Σε ένα μοναχικό μέρος».Το έγκλημα ως αφορμή

Νewsletter

  • Interview of Professor Claus Roxin
  • by Dr. Ioanna Anastasopoulou
  • Click here for the German version Ioanna Anastasopoulou (I.A.): Dear Professor Roxin, thank you very […]

  • Νοέμβριος 2020 | Συνέντευξη
  • A short discussion of Professor Luis Greco with
    Dr. Ioanna Anastasopoulou about the international
    influence of the German criminal doctrine
  • by Ioanna Anastasopoulou
  • Click for the German version Ioanna Anastasopoulou (I.A.): Professor Greco, at the age of 39 […]

  • Νοέμβριος 2020 | Συνέντευξη
  • H κλιματική αλλαγή ως κατάσταση ανάγκης.
    Μία επίκαιρη αναβίωση της συζήτησης για την πολιτική ανυπακοή
  • του Ιωάννη Μοροζίνη
  • Περιεχόμενα Ι. Εισαγωγή: Η απόρριψη της τριτάμυνας για την προστασία υπερατομικών εννόμων αγαθών στην περίπτωση […]

  • Νοέμβριος 2020 | Μελέτες
  • The Transformative Power of Art
    in the Prison Context and its Perception
  • by Katerina Gregos
  • ...Suffering is one very long moment. We cannot divide it by seasons. We can only […]

  • Νοέμβριος 2020 | Art & Crime
  • Η δικαιοσύνη, επί σκηνής και στην πόλη.
    Σημείωμα για την Ορέστεια του Αισχύλου.
  • του Στέργιου Μήτα
  • Ο Αγαμέμνων, η Κλυταιμνήστρα, η Ηλέκτρα και ο Ορέστης, σε σχέδια της σκηνογράφου Jocelyn Herbert […]

  • Νοέμβριος 2020 | Art & Crime
  • Σπύρος Βλαχόπουλος, Συνταγματικός μιθριδατισμός
    Οι ατομικές ελευθερίες σε εποχές πανδημίας
  • του Αντώνη Καραμπατζού
  • Η έλευση της πανδημίας του κορωνοϊού μάς ανάγκασε να προσαρμοστούμε σε μία νέα πραγματικότητα. Στην […]

  • Νοέμβριος 2020 | Βιβλιοπαρουσίαση
  • Οι πρόσφατες τροποποιήσεις στα άρθρα
    33 επ. ΚΠΔ σχετικά με τους εισαγγελείς
    ειδικών καθηκόντων
  • του Δημητρίου Βούλγαρη
  • 1. Εισαγωγή Ο Ν. 4745/2020 (Α΄ 214/6.11.2020) αποτελεί το τέταρτο[1] κατά σειρά νομοθέτημα από την […]

© The Art of Crime 2006-2021. All rights reserved.
Produced by The Art of Crime