Το πέμπτο τεύχος του περιοδικού μας διακρίνεται από τη μεγάλη ποικιλία των θεμάτων που φιλοξενεί. Ελπίζουμε ότι η θεματική πολυφωνία του δεν επηρεάζει την ποιότητά του και ότι η αναζήτηση της ποιότητας δεν οδηγεί σε ιδεολογική μονοτονία. Σε αυτό το τεύχος φιλοξενούμε μιά πολύπλευρη συζήτηση μεταξύ του ομότιμου καθηγητή του Ποινικού Δικαίου στην Αθήνα, Ιωάννη Γιαννίδη και τριών εν ενεργεία συναδέλφων του, δύο καθηγητών, του Δημήτρη Κιούπη και του Νίκου Λίβου, και ενός έμπειρου δικηγόρου με ακαδημαϊκές περγαμηνές, του Όβη Ναμία. Ο Ιωάννης Γιαννίδης απαντά σε ένα μεγάλο αριθμό ερωτήσεων που αφορούν την Ελληνική δικαστηριακή, επιστημονική και πανεπιστημιακή πραγματικότητα.

Τρία σημαντικά άρθρα περιέχονται στην ύλη αυτού του τεύχους. Ο Νίκος Θεοδωράκης στο εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του για τη χρήση των κρυπτονομισμάτων (πχ bitcoin) για παράνομες δραστηριότητες και τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για τον έλεγχο της παράνομης χρήσης των κρυπτονομισμάτων μας εισάγει στον μυστηριώδη κόσμο των κρύπτο-η εναλλακτικών νομισμάτων, προσπαθώντας να εξηγήσει το τι ακριβώς είναι αυτά και το πως λειτουργούν. Στη συνέχεια περιγράφει συγκεκριμένα παραδείγματα παράνομης δραστηριότητας, όπως το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, η εμπορία ναρκωτικών,οι εκβιάσεις και η τρομοκρατία. Τέλος το άρθρο αναφέρεται σε μια σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και διεθνώς που αποσκοπούν στο να καταστήσουν δυσχερέστερες αυτές τις δραστηριότητες.

Ο Φίλιππος Βασιλόγιαννης σε ένα σχετικά σύντομο αλλά «δύσκολο» άρθρο ξεκινώντας από την Καντιανή περιπτωσιολογία, τη σχετιζόμενη με το ηθικώς επιτρεπτό της αυτοκτονίας και αναφερόμενη στη  «Μεταφυσική των Ηθών», προσπαθεί να αναδείξει τον μεθοδολογικό κυρίως χαρακτήρα των πέντε παραδειγμάτων του Kant και τελικά να καταδείξει ότι η κρίση για την ιατρική συνδρομή σε αυτοκτονία δεν μπορεί να είναι αρνητική στη βάση γενικών και αφηρημένων λόγων αλλά πρέπει να αντιμετωπίζεται από τον ίδιο τον αιτούντα αυτήν σε πρώτο πρόσωπο και όχι από τριτοπρόσωπη οπτική γωνία, έτσι ώστε να μην προσβάλλεται η αξιοπρέπειά του.

Ο Κυριάκος Κώτσογλου σε ένα διαφωτιστικό άρθρο για την κοινή λογική, την ποινική δικαιοσύνη και την υποχρέωση αιτιολόγησης, προβαίνει σε μια παρουσίαση των λογικών δυσκολιών των συστημάτων κοινού Δικαίου να παράγουν αιτιολογημένες( τουλάχιστον με την κανονιστική έννοια) αποφάσεις. Ο Κώτσογλου εισηγείται ένα αποδεικτικό πρότυπο, πολύ απομακρυσμένο από τα ελληνικά και γερμανικά πρότυπα, το οποίο αντιλαμβάνεται εαυτό ως ανοικτό, εξηγητικό- αναλυτικό και όχι κανονιστικό, με υποβάθμιση της βεβαιότητας και της γεγονοτικής ορθότητας. Θα μπορούσε ίσως να πει κανείς ότι στο άρθρο του Κώτσογλου βλέπει κανείς άριστα τις διαφορές των δύο νομικών κόσμων, του ηπειρωτικού- ευρωπαϊκού και του κοινού Δικαίου.

Στη στήλη «Art and Crime» ο Γιώργος Ρόρρης επιλέγει αυτήν τη φορά να εστιάσει στη σειρά χαρακτικών του Otto Dix με τον τίτλο «Ο Πόλεμος» προκειμένου με την παρουσίαση του εμβληματικού αυτού έργου του 20ού αιώνα να τιμήσει τα 100χρόνα από το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Πλάτων Ριβέλλης αναλύει με δεξιοτεχνία δύο κλασικές ταινίες του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, έργα δυο μεγάλων σκηνοθετών,του Luis Buñuel και του Nicholas Ray.Τέλος η Μαριάνθη Καπλάνογλου μας οδηγεί,με τη δική της πρωτότυπη γραφή, μέσα από την παράδοση του θρύλου και του παραμυθιού σε μια σειρά ελληνικών λαϊκών αφηγήσεων που έχουν ως αντικείμενο την έκθεση- εγκατάλειψη παιδιών και την παιδοκτονία.

Η στήλη «Notitiae Criminalis» πραγματεύεται τρία κεντρικά θέματα της ποινικής επικαιρότητας, ένα από την Ελλάδα, ένα από τη Γερμανία κι ένα από τις ΗΠΑ ενώ η στήλη «Έγκλημα και Επιστήμες» περιλαμβάνει δύο πολύ ενδιαφέρουσες μελέτες, μία της Αγγελικής Ρούσσου για την αυξανόμενη σημασία του περιβαλλοντικού σχεδιασμού ως μεθόδου πρόληψης του εγκλήματος και μία της Χρυσούλας Μιχαηλίδου για την εξακρίβωση των ιχνών του ηλεκτρονικού εγκλήματος.

Στη στήλη μας «Εκ των Έσω» η Ελένη Τσουνάκου- Ρουσιά επιμελείται τις «αυτοβιογραφίες» τριών αλλοδαπών πρώην χρηστών από το Αφγανιστάν, την Αλβανία και τη Βουλγαρία, οι οποίοι πασχίζουν μετά την αποφυλάκισή τους να (επαν)ενταχθούν αξιοποιώντας την πολύτιμη υποστήριξη του ΚΕΘΕΑ εν Δράσει. Στην ίδια στήλη ο Νίκος Κουλούρης και ο Ουίλιαμ Αλοσκόφης εστιάζουν στην ενίσχυση των δεσμών των κρατουμένων με τα παιδιά τους, ο πρώτος παρουσιάζοντας τη σχετική, πρόσφατη Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης κι ο δεύτερος το απαιτητικό εγχείρημα των (υπαίθριων) παιδικών επισκεπτηρίων του Κ.Κ. Κορυδαλλού.

Πλούσια, όπως πάντα, είναι η προσφορά στις στήλες «Νομοθεσία» και «Νομολογία» με σύγχρονα και συνεχώς και περισσότερο συζητούμενα θέματα στη «Νομοθεσία», όπως οι συμφωνίες αναστελλόμενης δίωξης( deferred prosecution agreements) νομικών προσώπων στο αγγλικό Δίκαιο από τον Εμμανουήλ Μπίλλη, τον θεσμό της ψυχοκοινωνικής δικαστικής συνοδείας(psychosoziale Prozessbegleitung) υπέρ του παθόντος κατά τον Γερμανικό ΚΠΔ από τον Δημήτρη Τσιλίκη και τον αξιοπρεπή θάνατο μέσω της ιατρικής υποβοήθησης σε αυτοχειριασμό από τον Φοίβο Λαζαράτο ( πρβλ. και το σχετικό άρθρο του Φίλιππου Βασιλόγιαννη στην αρθρογραφία μας).

Σχετικό με το κείμενο του Νίκου Θεοδωράκη στην αρθρογραφία μας είναι το σχόλιο του Νικόλα Γανιάρη στη «Νομολογία» με το θέμα «Η αξιόποινη εξόρυξη κρυπτονομισμάτων Bitcoin» ενώ με πιο κλασσικά αλλά κρίσιμα θέματα ασχολούνται η Μαρία Τσιλιμπάρη με το σχόλιό της για τα όρια της άμυνας επί παρανόμου εισβολής σε κατοικία καθώς και η Μαρία Παρασκευοπούλου- Κόλλια με το δικό της σχόλιο για τα ζητήματα αξιολόγησης των παρεμβάσεων στη σειρά καταχώρισης των ασθενών που αναμένουν μεταμόσχευση οργάνων. Τέλος ένα θέμα ευρύτερου ενδιαφέροντος πραγματεύεται ο Κώστας Κοσμάτος με την ανάλυσή του για τον ρόλο των Επιμελητών Ανηλίκων στην ποινική δίκη των ανηλίκων.

Στη στήλη «Με Άποψη» φιλοξενούμε δυο επιλεγμένα κείμενα φοιτητών της Νομικής, της Αικατερίνης Γκούνη και του Ραφαήλ Τσάκωνα, πάνω στο επίκαιρο ζήτημα των Fake News. Στον Βασίλη Καρύδη που έφυγε πρόωρα από κοντά μας είναι αφιερωμένη η στήλη «Πορτραίτα». Το κείμενο των Νίκου Κουλούρη και Γιώργου Μόσχου αναδεικνύει την πολύπλευρη επιστημονική και κοινωνική προσφορά του τόσο αγαπητού σε όλους μας συναδέλφου. Τέλος στη βιβλιοπαρουσίαση του τελευταίου έργου του καθηγητή Νικόλαου Ανδρουλάκη, «Η ζήτηση και η ‘εύρεση’ της αλήθειας στην ποινική δίκη» ο Θεοχάρης Δαλακούρας αναδεικνύει τις διέπουσες το έργο αυτό μεθοδολογικές και ιδεολογικές τοποθετήσεις του Ανδρουλάκη, από δεκαετίες αφοσιωμένου οπαδού ενός ορθολογικού κανονιστικού προτύπου της αιτιολόγησης και κατ'επέκταση της απόδειξης στην ποινική δίκη. Μια ουσιαστική θεωρία της ποινικής απόδειξης και των διαφόρων σταδίων της ανάγεται σε βασικές προϋποθέσεις της αξιόπιστης απονομής της δικαιοσύνης ( Πρβλ. και το διαφορετικό πρότυπο του Κυριάκου Κώτσογλου παραπάνω στην αρθρογραφία μας).

Ο Βασίλης Βουτσάκης επιλέγει και παρουσιάζει το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Επ. Καθηγητή Νίκου Παπασπύρου Constitutional Argument and Institutional Structure in the United States. Η συστηματική και καθαρή παρουσίαση του Βουτσάκη επιτρέπει στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την πρωτότυπη διασύνδεση δικαίου και ηθικής που χαρακτηρίζει το έργο του Παπασπύρου. Ένας προσεκτικός, «ανοικτός» νομικός θετικισμός που οριοθετείται από την «απόσυρση» της ηθικής από το χώρο του δικαίου για ηθικούς λόγους. Σημαντικά καθίστανται έτσι δίπλα στα ουσιαστικά και τα επιχειρήματα ερμηνευτικής αυθεντίας ( ουσιαστικά αρμοδιότητας). Είναι εντελώς χαρακτηριστικό πως η νομική περιοχή καταγωγής της σκέψης του Παπασπύρου – κι αυτό προκύπτει εμφανώς από την ανάλυση του Βουτσάκη – προκαθορίζει την εκδοχή της ερμηνευτικής θεώρησής του.