Eισαγωγή

Η παρούσα μελέτη, αποτέλεσμα της πολύχρονης  ενασχόλησής μου με τα κατά καιρούς  εμφανιζόμενα  προς διερεύνηση χειρόγραφα έγγραφα,  εξετάζει κυρίως θέματα σχετικά με τα ποσοστά ακρίβειας της διερεύνησης των χειρογράφων εγγράφων, την μοναδικότητα της γραφής,τον μηχανισμό παραγωγής  και λειτουργίας της , την εξέλιξη της  και τις διαταραχές μέχρι  και την εκφυλιστική μορφή της. Σήμερα, οι γνωστές μέθοδοι  γραφολογικής διερεύνησης άλλοτε   ακολουθούν την σημαντική ανάπτυξη της τεχνολογίας κι άλλοτε παραμένουν στα παραδοσιακά πλαίσια. Επιπλέον, η  έρευνα επικεντρώνεται  στην αναγνώριση , στην εξατομίκευση , στην ταυτοποίηση  και στην αξιολόγηση των χαρακτηριστικών γραφολογικών ευρημάτων της φυσιολογικής ή και της ύποπτης γραφής. Το σημαντικότερο, όμως, σημείο είναι η επισήμανση των χαρακτηριστικών στοιχείων γραφικής παρακμής και αλλοίωσης εξ αιτίας  της επίδρασης των σοβαρών λόγων υγείας και γήρατος, αλλά και η αιτιολόγηση  των κατάλοιπων ύποπτων αντικειμενικών στοιχείων που δημιουργούν εύλογα την  υποψία  «της απομίμησης» ή «προσομοίωσης» μίας  παθολογικής γραφής. Οι πλαστογράφοι χρησιμοποιούν συχνά  εξελιγμένες τεχνολογικές μεθόδους απομίμησης της παθολογικής γραφής και της υπογραφής. Έτσι, ο  ειδικός δικαστικός γραφολόγος χρησιμοποιεί συχνότερα νέες μεθόδους  διερεύνησης και την ψηφιακή τεχνολογία.

1.Μηχανισμός παραγωγής και λειτουργία της γραφής και της υπογραφής

1.1.H γραφή , αποτελεί ίσως τη σπουδαιότερη επινόηση του ανθρώπου κατά την πορεία του προς τον πολιτισμό[1]. Η εξέλιξη της, από τη μορφή των αρχικών ιχνογραφημένων συμβόλων μέχρι την παγίωση των γραμματικών στοιχείων, ως αρχέτυπα στοιχεία ,και  της  μεταλαμπάδευσης της από γενεά σε γενεά, επιβραβεύει το ανθρώπινο γένος για τις πνευματικές, τις πολιτισμικές και τις επιστημονικές κατακτήσεις του.

1.1.1. Σε μία οργανωμένη κοινωνία, οι συνθήκες διαβίωσης και η λειτουργία των εννόμων  ιδιωτικών και δημοσίων εμπορικών συναλλαγών επιβάλλουν απαραίτητα τον κατά περίπτωση τρόπο χρήσης της γραφής και της υπογραφής  σε ιδιωτικά και δημόσια έγγραφα, αφού με αυτά προστατεύεται  η δημόσια πίστη  και η ασφάλεια της απόδειξης[2].

1.2.Η πράξη της γραφής  είναι αποτέλεσμα εξωτερίκευσης της συνλειτουργίας των εγκεφαλικών, των ψυχοπνευματικών και των βιολογικών λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού και αποδίδεται με την πίεση της γραφίδας πάνω στο προσφερόμενο γραφικό πεδίο, όταν ο εγκέφαλος παραγγέλλει και το χέρι αυτόματα εκτελεί[3]. Αποτελεί πράξη προσωπική και μοναδική, που  απορρέει από την ιδιοσυγκρασία του[4] με  πηγή προέλευσης την εγκεφαλική έλικα του κέντρου «Broca»[5] και αποδίδεται ανάλογα με τις συνθήκες χάραξης[6], (π.χ. γήρας, ασθένειες, οργανικές ,νευρολογικές και ψυχοπνευματικές διαταραχές, φαρμακευτική αγωγή,  υπερβολική χρήση  οινοπνεύματος ).

Η γραφή συγκροτείται αρμονικά με συνδυασμένες μικρές επαναλαμβανόμενες αυτόματα χαρακτικές κινήσεις, τοποθετημένες με συμμετρία  και με ιδιαίτερο και  ατομικό ρυθμό χάραξης στο προσφερόμενο γραφικό πεδίο, αντανακλά την προσωπικότητα του συγκεκριμένου γραφέα[7] και αποδίδει τη σκέψη και τη γνώση του σε κάθε περίπτωση, διατηρώντας τη μοναδικότητα[8] και την ατομικότητα  της .

Η φυσιολογική εξέλιξη της γραφής, του γραφικού χαρακτήρα και η διαμόρφωση της, οφείλεται στο σύστημα διδασκαλίας και, κατά τη  σταδιακή και συνεχή εξέλιξή της, επηρεάζεται από τον  χαρακτήρα, την ιδιοσυγκρασία, τα βιώματα και τις συνθήκες διαβίωσης [9]  .

1.3. Μετά την ωρίμανση της γραφής και την παγίωση της γραφικής ικανότητας, καθώς το άτομο οδεύει προς την τρίτη ηλικία, η γραφή εμφανίζει σταδιακά μια φθίνουσα πορεία της ποιότητας της γραφικής κίνησης. Εκφέρεται με γραφικά στοιχεία παρακμής ή αλλοίωσης, στοιχεία παθολογικής γραφής[10],χαρακτηριστικά της γεροντικής γραφής, ή με στοιχεία ακανονικότητας και αβέβαιης γραφικής κίνησης ,με διάχυτο γραφικό τρόμο, με ασταθή γραφική κίνηση, με δυσμορφία και με ακαταστασία,  που προσδιορίζουν την προέλευση της από άτομο που πάσχει από κάποια συγκεκριμένη ασθένεια[11].

Ωστόσο, η προσέγγιση προσδιορισμού ανήκει στην  ιατρική διάγνωση  από τους   ειδικούς ιατρούς, εκτός κι αν υπάρχει  εντολή από Δικαστική Αρχή και επιτρέπει τη διερεύνηση των εγγράφων βάσει Ιατρικών Πιστοποιητικών διαγνωσμένης συγκεκριμένης ασθένειας[12].Οι ειδικοί γραφολόγοι  μπορούν να επισημάνουν τα νέα  στοιχεία που δημιουργούν  μη ελεγχόμενη αλλοίωση[13] στη χάραξη και  από τα οποία καταδεικνύεται η άμβλυνση ή η μείωση της γραφικής ικανότητας.

2. Στοιχεία παρακμής και αλλοιώσεων της γραφής και της υπογραφής

2.1. Η παρακμή  και η αλλοίωση της γραφής επέρχεται προοδευτικά. Ανάλογα με τον τρόπο  και τον βαθμό επίδρασης, χαρακτηρίζεται  ως  «γραφή παθολογική» εξαιτίας της σοβαρής προσβολής της υγείας ή του γήρατος με εμφανιζόμενη μη συνειδητή  πρόσκαιρη ή διαρκή μεταβολή στη γραφική ικανότητα και στην ποιότητα της γραφικής κίνησης. Επιπροσθέτως, τα εμφανιζόμενα παθολογικά στοιχεία[14],ως σύνδρομα της παθολογικής χάραξης, σε μεγάλο ή μικρό βαθμό «αγραφία»[15], συνοδεύουν τη γραφή ,  τα οποία  μπορεί να  περιγραφούν με  προσοχή ως ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Η γραφή σημαδεύεται από  την κεντρική βλάβη που δημιουργεί  αυτή την  κατασκευή και αποδίδει την εμφάνιση της προβληματικής  σημειολογίας με ιδιαίτερα στοιχεία τα οποία πρέπει να  ενταχθούν σε  πλαίσια ειδικής διερεύνησης και ερμηνείας[16], αφού πλέον σχηματίζεται η γραφολογική αλλά και η ατομική πραγματική ταυτότητα του συγκεκριμένου γράφοντος και υπογράφοντος [17].(Εικ.1,2)

2.2. Η εκδηλούμενη αποκλίνουσα και παρακμάζουσα μορφή της γραφής ή της υπογραφής, οφείλεται  τόσο στην επίδραση του γήρατος, όσο και  στους παράγοντες υγείας  που δεσμεύουν, ή και αφαιρούν  την ικανότητα για χάραξη.[18] Παρουσιάζει αυτόματες, δύσμορφες  κινήσεις, άλλοτε εκκεντρικές και αβέβαιες, ως γραφικά μορφώματα με  γεροντικό ή παθολογικό γραφικό τρόμο, με κοπιώδη και μεταβλητό  ρυθμό χάραξης και  προδίδει γραφέα αμβλυμένης ή μειωμένης γραφικής ικανότητας [19].Η εμφάνιση της αποκλίνουσας και παρακμάζουσας μορφής  της γραφής ακόμη και των γραφημάτων  με διαφοροποιημένες  και ασταθείς αβέβαιες γραφικές κινήσεις, με πενιχρή ποιότητα της γραφικής κίνησης, με γραφικό τρόμο , με αδυναμία συνοχής και ανικανότητα συγκράτησης του γραφικού μέσου , δείχνει υπογραφέα με διαταραχές της γραφικής ικανότητας και μάλιστα με σημεία γραφικής κόπωσης .(Εικ.3,4)

2.3.Η γραφή εκδηλώνεται με χαρακτηριστικές και ιδιαίτερες δύσμορφες χαράξεις  με γραφικές μεταβλητές, με αστάθεια χάραξης, με ακανονικές επιγραφήσεις ,με σημεία διάχυτου γραφικού τρόμου, με ακαταστασία ,με περιττά αραχνοειδή γραμμίδια, με απρόβλεπτη μεταβλητότητα, με δυσμορφία και δυσγραφία σε όλα τα στοιχεία σε σχέση με την πλησιόχρονη γνήσια γραφή και τις πλησιόχρονες γνήσιες υπογραφές του γράφοντος και υπογράφοντος[20].

2.3.1.Αποδίδεται στη γενική εμφάνιση με τα σημαντικά στοιχεία παρακμής και αλλοίωσης της γραφής[21] ,όπως με πενιχρή ποιότητα της γραφικής κίνησης , με στοιχεία που δείχνουν ανικανότητα της συγκράτησης του γραφικού μέσου, με γενική αποδιοργάνωση, ανορθογραφία,  ασυνταξία,  αναριθμητισμό,  αναγραμματισμό και παραλείψεις γραμμάτων. Η συνοχή της γραφής  συνοδεύει το αυθεντικό έγγραφο, το γνήσιο, σε όποια κατάσταση και βαθμό  γραφικής ικανότητας και να έχει συντελεσθεί. Αντίθετα, η πεποιημένη και επιτηδευμένη μορφή , δεν δύναται να καλύψει  τη διάσπαση της συνοχής και του ρυθμού χάραξης [22].Αλλωστε, η συνοχή είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνησίου χειρογράφου που χρησιμοποιείται για να συγκριθεί με το πλαστογραφημένο χειρόγραφο, από το οποίο ελλείπουν τα χαρακτηριστικά της αυθεντικής χάραξης. Το κατασκευασμένο έγγραφο,  εκφέρεται με  χαρακτηριστικά  αφύσικα, με υπερβολικά στοιχεία εντυπωσιακού σχηματισμού, με αντιφατικά σημεία, χωρίς πραγματική παθολογική χάραξη μειωμένης γραφικής ικανότητας του γράφοντος αλλά με άγνωστα και ασυνήθη στοιχεία σε σχέση με τα δείγματα γραφής και υπογραφής[23].(Εικ.5,6,7 και 8)

2.3.2.Τα σημεία της παθολογικής χάραξης της γραφής και της υπογραφής, εξ αιτίας της γενικής  απλοποίησης , με δυσμορφία και μεταβλητότητα ,δίνουν την εντύπωση στον επίδοξο πλαστογράφο ότι δύναται να προβεί στο παράτολμο διάβημα της απομίμησης μίας γραφής. Αλλωστε, ο πλαστογράφος επιχειρεί καθ’ υπερβολή[24]την απομίμηση στα στοιχεία της παθολογικής χάραξης, ενώ στην πραγματικότητα δεν υποπίπτουν στην αντίληψη του τα ιδιαίτερα σημεία γραφικού εθισμού, ή υπερβάλλει στην απόδοση τους, γι’ αυτό άλλωστε και αποτυγχάνει[25].Επιπροσθέτως ,η αποτυχία  μίας  πιστής απομίμησης, μιας προσομοίωσης, οφείλεται στη διάσπαση της προσοχής , στη δυσκολία αναπαραγωγής ξένων στοιχείων, στην εμφάνιση των ασυνεπειών και των παρενεργειών[26] και μάλιστα όταν πρόκειται για την απομίμηση μεταβλητών γραφικών μορφωμάτων ή κάποιων  γραμμάτων και αριθμών[27].(Εικ.9,10,11)

2.3.3.Η γραφή των βαρέως ασθενούντων ή ηλικιωμένων προσώπων  παρουσιάζει ιδιαίτερα στοιχεία παθολογικής χάραξης, είτε με απλοποίηση και διαφοροποίηση ώστε να αναγνωρίζεται ως μοναδική[28] ενώ παραμένουν τα κατάλοιπα στοιχεία, γνωστά και συνήθη γνωρίσματα του γραφικού εθισμού του αυθεντικού γραφέα και υπογραφέα. Επιπροσθέτως, η γραφική εικόνα είναι μέρος της ψυχοπνευματικής σφαίρας του γράφοντος και υπάρχει σε πρώτη θέση καταχώρησης, έστω κι αν η γραφική ποιότητα βρίσκεται σε παρακμή εξ αιτίας της έκπτωσης των βιολογικών, νευρομυϊκών  ή και των ψυχοπνευματικών λειτουργιών[29].(Εικ.12,13)

2.4.Η γραφή και οι υπογραφές τέτοιας παθολογικής χάραξης  παρουσιάζονται με άτακτες και ατίθασες κινήσεις, με ιδιαίτερα διαγνωστικά χαρακτηριστικά στοιχεία και με ποικιλόμορφη απόδοση του γραφικού τρόμου ,που έχουν προέλθει από την επίδραση  διαφόρων ασθενειών ή δυσλειτουργιών των γραφόντων και δημιουργούν τα ιδιαίτερα σημεία διαφοροποίησης. Αυτά τα ιδιαίτερα μη ελεγχόμενα παθολογικά χαρακτηριστικά  οφείλονται, κυρίως, στη σοβαρότητα της κατάστασης υγείας και της   μοναδικότητας  του πάσχοντος[30]  και διαφοροποιούνται ανάλογα με τις διάφορες ασθένειες, οι οποίες επιφέρουν συγκεκριμένες, καταγεγραμμένες γραφικές αλλοιώσεις.

2.4.1. Η ασθένεια «Parkinson» καταγράφτηκε το 1917 από τον James Parkinson, και προέρχεται από νευρολογικές και ψυχοσωματικές διαταραχές. 'Εκτοτε, με ειδικές παρατηρήσεις εντοπίσθηκαν  οι εμφανιζόμενες ανωμαλίες της γραφής και υπογραφής  που χαράχθηκαν από ασθενή, ο οποίος έπασχε από τη  συγκεκριμένη   ασθένεια. Τα ευρήματα  διαφοροποίησης της γραφικής κίνησης  παρουσιάζουν συγκεκριμένα  χαρακτηριστικά,  που έχουν δημιουργηθεί με  διαφορετικούς  τύπους χάραξης και   επιδρούν  στην αλλοίωση της χάραξης. Εμφανίζονται  ως γραφικές ανωμαλίες,ανάλογα με τον βαθμό επίδρασης, με τις ακόλουθες μορφές:  οριζόντιος γραφικός τρόμος[31], γραφικές κινήσεις χωρίς έλεγχο, απρόβλεπτες αλλαγές στην κατεύθυνση , βραδυκινησία , διστακτικότητα, αυστηρότητα χάραξης ,διαφοροποίηση στην τοποθέτηση[32] και, σε ορισμένες περιπτώσεις,  μικρογραφία[33] . Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να συνυπάρχουν, αλλά  ο γραφικός τρόμος είναι το κύριο χαρακτηριστικό που αλλοιώνει την ποιότητα της γραφικής κίνησης . Εχει σημειωθεί ότι κάποια από αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συνδέονται συνήθως και με τη γραφή των ηλικιωμένων   προσώπων[34] , γι’ αυτό και τα ιδιαίτερα στοιχεία είναι δυσδιάκριτα  και ενίοτε δυσκολεύουν τη διάγνωση για την  ανάλογη κατάταξη και διάκριση της γραφής. (Εικ.14)

2.4.2  Η εκδήλωση της γραφής των αλκοολικών γραφέων,  ή αυτών που έχουν υποστεί  δηλητηρίαση από υπερβολική χρήση βλαβερών ουσιών (π.χ. κοκαϊνη ,μορφίνη , αιθέρας)  εμφανίζει είδος καθέτου γραφικού τρόμου  τύπου «en coup de fouet»[35] πριν από το «delirium tremens»[36].Εντοπίζονται έντονες διαδοχικές αυξομειώσεις της γραφικής πίεσης, βραδεία  εμποδιζόμενη γραφική κίνηση  και παραποίηση της μορφής.[37]  (Εικ.15)    

Eικ.15
Γραφή του ιδίου προσώπου  με προοδευτική
αλλοίωση λόγω μεγάλης ποσότητας αλκοόλ[38]

2.4.3.  Η γραφή των ηλικιώμενων που έχουν υποστεί  εγκεφαλικές βλάβες ή πάσχουν από άνοια παρουσιάζει, στη γενική εμφάνιση, ακαταστασία, ασυνέχεια, αποδιοργάνωση, γραφική κίνηση απρόβλεπτη και γρήγορη χωρίς έλεγχο,  μεικτό γραφικό τρόμο(οριζόντιο και κάθετο),  μεταβαλλόμενες διαστάσεις , δυσγραφία, δυσμορφία, γραφικά μορφώματα αραχνοειδή ,περιττά γραμμίδια, μεταβλητή και βαριά ένταση πίεσης,  (Εικ.16,17)

3.Πλαστότητα και προσομοίωση (απομίμηση)

3.1.Τα έγγραφα συγκεκριμένου τύπου  αποτελούν το μέσον  με το οποίο μπορεί να εξασφαλισθεί  η  λειτουργία  ορισμένων εννόμων αγαθών [39] που μπορεί να διακυβεύονται σε συγκεκριμένη συναλλαγή[40],όπως ιδιόγραφες ή δημόσιες διαθήκες, δικαιοπραξίες ενοχικές ή εμπραγμάτων δικαιωμάτων, εμπορικές και οικονομικές συμβάσεις. Τέτοια έγγραφα  υφίστανται ισχυρές δοκιμασίες από την  εκτεταμένη  και ποικιλότροπη   δράση των πλαστογράφων[41].

3.1.1.Υπάρχουν διάφοροι  τρόποι απομίμησης ,όπως η δουλική απομίμηση  που συντελείται με την τοποθέτηση διαφανούς χάρτου επί γνήσιας υπογραφής, με ελεύθερη προσομοίωση χάραξης κατόπιν εξάσκησης του τύπου των γνησίων υπογραφών, με απλή αντιγραφή γνήσιας υπογραφής ,με τη μέθοδο της επιχνογράφησης με ενδιάμεση τοποθέτηση υάλου πάνω από τη γνήσια υπογραφή ,με τη μέθοδο σκαριφήματος ιδίας εμπνεύσεως και με τη μέθοδο της κατευθυνομένης χειρός. Η διερεύνηση των υπόπτων εγγράφων απαιτεί την εξέταση τους από την  πρωτότυπη μορφή τους αφού για την παραγωγή τους και με όλες τις μεθόδους προσομοίωσης ή απομίμησης, μπορούν να εντοπισθούν αντικειμενικά ευρήματα πλαστότητας, ενώ αντίθετα φαινομενικά ενδέχεται  να εμφανίζονται ως γνήσια  μετά την αποδοτική παρέμβαση του επίδοξου πλαστογράφου και με τη χρήση εφαρμογών του ηλεκτρονικού υπολογιστή.

3.1.2. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στοιχεία που εμφανίζονται στην χάραξη της αλλοιωμένης γραφής και της υπογραφής  εξαιτίας της γενικής  ακαταστασίας  τοποθέτησης των  δομικών στοιχείων ,της  ασυνέχειας, της δυσμορφίας και της μεταβλητότητας, ενθαρρύνουν  τον επίδοξο πλαστογράφο να διαπράξει την παράνομη πράξη της προσομοίωσης μίας αλλότριας γραφής. Η όποια προσομοίωση, απομίμηση, επιχειρείται από τον πλαστογράφο καθ’ υπερβολή[42], στα στοιχεία της χαρακτηριζόμενης χάραξης ως «παθολογικής». Στην πραγματικότητα, δεν υποπίπτουν στην αντίληψη του τα ιδιαίτερα σημεία του παραμένοντος γραφικού εθισμού ή των χαρακτηριστικών στοιχείων που δημιουργούνται από τη μειωμένη γραφική ικανότητα του γράφοντος και υπογράφοντος λόγω της σοβαρής προσβολής της υγείας του ή του γήρατος ή υιοθετεί  άγνωστες γραφικές κινήσεις, αφού πολλές φορές είναι πραγματικά δύσκολοι και περίπλοκοι μη διακρινόμενοι οι σχηματισμοί των  υπό προσομοίωση των γραφικών μορφωμάτων. Επιπροσθέτως, η αποτυχία της  απομίμησης των ιδιαίτερων γραφικών κινήσεων της παθολογικής χάραξης  μίας γραφής οφείλεται στη δυσκολία αναπαραγωγής της μορφής  αυτών  των μεταβλητών γραφικών μορφωμάτων, ή των  ημιτελών ή των  απλουστευμένων   γραμμάτων και των διαφοροποιημένων αριθμών που έχουν σχηματισθεί με ιδιαιτερότητα  και μοναδικότητα  πενιχρής απόδοσης στην γραφική πίεση   και στην ποιότητα της γραφικής κίνησης .

Η αποτυχία της προσομοίωσης μίας αλλότριας γραφής και υπογραφής εκ μέρους του πλαστογράφου δεν οφείλεται μόνον στη δυσκολία αναπαραγωγής ξένων γραφικών φαινομένων[43]αλλά και στην ικανότητα  του, η οποία καλλιεργείται από τον τρόπο και τον βαθμό διδασκαλίας, αλλά και της  αποδοχής των διδασκομένων γνώσεων και τον βαθμό της αυτοεκτίμησης του για τέτοιες  άνομες πράξεις.

Ο τρόπος εκμάθησης της γραφής και η  διδασκαλία κάποιων στερεότυπων  γραφικών κινήσεων αλλά και των εισαγομένων νέων μοντέλων μορφής, εμποδίζουν ή μειώνουν τη σωστή εφαρμογή των κανόνων της φυσιολογικής χάραξης της γραφής , η οποία  μπορεί να επηρεάζεται και από τις πολιτισμικές εξάρσεις. Αντίθετα ,έτσι όπως εμφανίζεται  ως επιτηδευμένη χάραξη  σε χειρόγραφα έγγραφα αποκαλύπτεται  η  απόδοση  της ως αποτυχημένης προσομοίωσης.

Κάποιοι θεωρούν ότι η ανάγκη για την εκμάθηση της  γραφής δεν είναι πλέον τόσο σημαντική καθώς η πληκτρολόγηση  αντικαθιστά την ανάγκη για τη χρήση του γραφικού μέσου (γραφίδας κάθε είδους) και, ως εκ τούτου,  περιορίζεται η   εκμάθηση και εφαρμογή της γραφής, σύμφωνα με τους θεμελιώδεις κανόνες λειτουργίας της γραφής.

Η χρήση ειδικού τύπου εγγράφων και η παραγωγή τους από ειδικό πρόγραμμα ηλεκτρονικών υπολογιστών δεν έχει τον απλό γνωστό τύπο κατάρτισης  εγγράφων αλλά και η έλλειψη της σχετικής διδασκαλίας, όπως προηγούμενα συνέβαινε σε παλιές παραδοσιακές κοινωνίες, έχει περιορίσει την αποτελεσματική απόδοση της προσομοίωσης. Σήμερα, στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά έγγραφα με τη χειρόγραφη γραφή και την υπογραφή  συναλλασσομένων προσώπων σε επιταγές και αποδείξεις , σε συμπλήρωση εντύπων, αποστολή φακέλων και  σύνταξη διαφόρων εγγράφων. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις,  καλείται ο ειδικός να διερευνήσει  την γνησιότητα ή την πλαστότητά τους.

3.1.3.Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί ο επίδοξος πλαστογράφος να χρησιμοποιήσει τεχνικές ηλεκτρονικών υπολογιστών, ώστε να δημιουργήσει τεχνητή και εικονική μόνον προσομοίωση και όχι πραγματική .

Συνήθως,  προσπαθεί να   χρωματίσει  με το ανάλογο χρώμα μελάνης, με τέτοιο τρόπο που με το γυμνό μάτι να φαίνεται ως πραγματικό. Στην περίπτωση εξέτασης του υπόπτου εγγράφου, απαιτείται το πρωτότυπο από το οποίο γίνονται ορατά τα τεχνητά ψευδή στοιχεία και τα κατάλοιπα στοιχεία της πλαστότητας .

Ο  δράστης δημιουργεί σε μία άλλη γνήσια υπογραφή συγκεκριμένου προσώπου  διάφορα περιττά γραμμίδια αραχνοειδή ή σημεία αστάθειας τύπου παθολογικής χάραξης ,τα οποία από το πρωτότυπο του εγγράφου εντοπίζονται ως περιττές προσθήκες με σκοπό την παραποίηση  και διαφοροποίηση  της υπογραφής .

Σχηματίζει και προσθέτει διάφορες γραφικές κινήσεις και γραφικά μορφώματα τύπου παθολογικής χάραξης, ίσως χωρίς τον γνωστό συγκεκριμένο γραφικό τρόμο, που προκαλείται από κάποια συγκεκριμένη ασθένεια αλλά με διαφορετική γραφική ικανότητα και με διαφορετική ποιότητα της γραφικής κίνησης. Η εξέταση από το πρωτότυπο του υπόπτου  εγγράφου επιτρέπει τον εντοπισμό των προσθηκών  ή των παραλείψεων κάποιων συγκεκριμένων στοιχείων γραφικής κίνησης που χαρακτηρίζουν τη χάραξη της γραφής ή της υπογραφής ως μοναδική,  ή μπορεί να διαγνωσθεί  η παραποίηση της  και η προσπάθεια  προσομοίωσης της από άγνωστο πρόσωπο. 

4.Μέθοδοι διερεύνησης

4.1.Οι δικαστικοί γραφολόγοι  βασίζονται σε μεθοδολογικά πρότυπα για τη διαδικασία εξέτασης ,με τη βασική μέθοδο της ανάλυσης, σύγκρισης και αξιολόγησης των γραφολογικών ευρημάτων. Η τεχνολογία συνέβαλε στον τρόπο και στις μεθόδους διερεύνησης  με τη χρήση ειδικών επιστημονικών οργάνων ηλεκτρονικής τεχνολογίας.

Ο εξεταστής εγγράφων πρέπει να αναζητήσει το πρωτότυπο των υπόπτων εγγράφων, να αξιολογήσει τα χειρόγραφα έγγραφα  και να προσδιορίσει εάν διαθέτουν τα χαρακτηριστικά φυσικού χειρογράφου, γιατί  μπορεί πραγματικά να έχουν επηρεαστεί από δυσμενείς παράγοντες, Αλλωστε, είναι γνωστό ότι οι σοβαρές  ασθένειες, οι εξωτερικές συνθήκες, η φαρμακευτική αγωγή, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ επιδρούν στην απόδοση και στην εκδήλωση της γραφής και της υπογραφής ενίοτε  αλλοιώνουν σε ανάλογο βαθμό τη  γραφική κίνηση,    ή να  προσδιορισθεί αν έχουν προέλθει μετά από προσομοίωση, απομίμηση, παθολογικών στοιχείων   χάραξης.

4.1.1.Αυτές είναι  βασικές ανησυχίες  για τις οποίες καλείται ο ερευνητής  να ασχοληθεί επειδή οι διαφοροποιήσεις στα χειρόγραφα έγγραφα απαιτούν νέες προσεγγίσεις σχετικά με τον τρόπο εξέτασης και με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. 

Στην περίπτωση που το έγγραφο δεν παρουσιάζει φυσιολογική χάραξη, αλλά αντίθετα φέρει ασυνήθιστα διαγνωστικά χαρακτηριστικά ή δυσλειτουργία, τότε  ο εξεταστής πρέπει να κρίνει  αν  θα προχωρήσει στη σύγκριση  με άλλα δείγματα τα οποία παρουσιάζουν φυσιολογικά χαρακτηριστικά και έχουν τα βασικά στοιχεία δομής της γραφής του συγκεκριμένου προσώπου[44].

Από την αξιολόγηση των ευρημάτων μπορεί να προσδιορισθεί αν τα απομονωθέντα στοιχεία παρακμής και αλλοίωσης μίας γραφής οφείλονται στην εκπτωτική κατάσταση του γράφοντος και υπογράφοντος, ή μήπως αυτά  οδηγούν στη διαπίστωση της προσομοίωσης  κάποιων στοιχείων ή της προσθήκης  τους. Αυτές οι  προσθήκες, τύπου παθολογικής χάραξης μπορεί να έχουν προστεθεί τόσο με φυσική  χειρόγραφη χάραξη επί του πρωτοτύπου του αρχικού εγγράφου όσο και  με τη χρήση υπολογιστή και με την εν συνεχεία φωτοαντιγραφή του  προκειμένου να εμφανισθεί και να χρησιμοποιηθεί το έγγραφο  ως τέτοιο.

Οι υπογραφές και οι γραφές ασθενών και ηλικιωμένων προσώπων  συχνά εκδηλώνονται αλλοιωμένες ,με δυσγραφία ,με δυσμορφία, με απότομες μεταβαλλόμενες αλλαγές και με κοπιώδη γραφική κίνηση. Αυτά τα  στοιχεία παθολογικής  χάραξης μπορεί να εκμεταλλευθεί ο επίδοξος πλαστογράφος χρησιμοποιώντας σχεδόν τη μορφή τους ή και διαφορετική αλλά με διαφορετική δεξιότητα και γραφική ικανότητα. Επιπλέον, η εξέταση από το πρωτότυπο του εγγράφου και με τη χρήση προγραμμάτων ηλεκτρονικού  υπολογιστή μπορεί να οδηγήσει σε διάγνωση της ποιότητας απόδοσης  της γραφικής κίνησης καθώς και  του τρόπου λειτουργίας  του  συγκεκριμένου γραφικού μέσου

5. Συμπεράσματα

• Οι εξελίξεις σε διάφορους επιστημονικούς κλάδους , όπως η ιατρική, η νευρολογία, η επιστήμη των  υπολογιστών, η μηχανική και η φυσικής έχουν αναμορφώσει τη θεωρία σχετικά με τη διερεύνηση για τα χειρόγραφα έγγραφα και έχουν συμβάλει ουσιωδώς στην ορθότερη και ταχύτερη επίλυση  προβλημάτων  που απασχολούν τη Δικαστική Γραφολογία .Η αντιμετώπιση των συχνά εμφανιζομένων θεμάτων σχετικά με την εξέταση των υπόπτων εγγράφων αλλά και των δειγματικών, όπως η μη εύρεση του πρωτοτύπου των εγγράφων και η  ποσοτική ή ποιοτική ανεπάρκεια  των δειγμάτων χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και ικανότητας διερεύνησης εκ μέρους του δικαστικού γραφολόγου.
• Στις εμφανιζόμενες συχνά περιπτώσεις θεμάτων, που χρήζουν γραφολογικής διερεύνησης , σύμφωνα με τη φυσική και την εργαστηριακή εξέταση των συγκεκριμένων ζητημάτων γραφής και υπογραφής, έπειτα από την ακριβή καταγραφή και αξιολόγηση των απομονωθέντων γραφολογικών ευρημάτων, την ταυτοποίηση τους  ή μη και την αιτιολόγηση των εμφανιζομένων γραφολογικών φαινομένων, διασφαλίζονται τα χειρόγραφα έγγραφα  και προστατεύονται οι  έννομες  συναλλαγές.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Κουράκης Ν., Εγκληματολογικοί Ορίζοντες, Α. Θεωρία και Πρακτική της Ποινικής Καταστολής, εκδόσεις Αντων. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1991, σελ. 211.
[2] Μυλωνόπουλος Χρ. Τα εγκλήματα σχετικά με τα υπομνήματα , 2005 ,σελ.38
[3] Klages, L’expression du caractère dans l’écriture, Privat, 1990, σελ. 9 επ.
[4] Hilton.O Scientific Examination Of Question Documents,Revised Edition ,1993 σελ 153
[5] Serratrice G.-Habbib M.L’ ćcriture et Le cerveau,,1993,σελ.4
[6] Hilton O. ο.π σελ.305
[7] Vels Augusto.L ćcriture réflète de la perssonalité, 1966,σελ.13 επ.
[8] Hilton O.ο.π σελ.172 επ.
[9] Ηarralson H.. Developements in Handwriting and Signature Identification in the Digital Age, 2013,σελ.13
[10] Buquet A ,Précis de Pthalogie Graphique ,1999,σελ.48 επ.
[11] Ηarralson H.ο.π σελ.6
[12] Buquet.A.Les ćcritures des personnalitćs pathologiques ou criminelles,1994,σελ. σελ.14 επ.
[13] Ηuber R-Headrick A.HandwritingIdentification:Facts and Fundamentals,1999  σελ,175
[14] Buquet.A.Les ćcritures des personnalitćs pathologiques ou criminelles,1994,σελ. σελ.6 επ.
[15] MORIN I-VIEL J.F, RARRORT DE NEUROLOGIE Les agraphies, σελ.6 επ.,Ο όρος δανείζεται από την επιστήμη της Νευροψυχολογίας , ανήκει στη σφαίρα των αφασιών και  αφορά την  αλλοίωση της γραφής , σε όποιο βαθμό ,μετά από βλάβη του εγκεφαλικού κέντρου “Broca”.
[16] MORIN I-VIEL J.F, RARRORT DE NEUROLOGIE Les agraphies, σελ.6,7 και 69επ.
[17] Buquet.A.Les ćcritures des personnalitćs pathologiques ou criminelles,1994,σελ. σελ.4 επ.
[18] Koppenhaver K.Forensic Documents Examination ,Principles and Practises ,σελ.27 επ.
[19] Koppenhaver K.Forensic Documents Examination ,Principles and Practises ,σελ.31 επ.
[20] Οι εικόνες 5,6,7 και 8 φέρουν τις γνήσιες υπογραφές του ιδίου ηλικιωμένου και ασθενούς προσώπου  με εμφανή τα στοιχεία της μειωμένης γραφικής ικανότητας
[21] Huber A.R. – Headrick A.M., Handwriting Identification: Facts and Fundamentals, 1999, σελ.217
[22] Harralson H. ο.π σελ.6
[23] Hilton O.ο.π σελ.182 επ.
[24] Hilton O. o.π. σελ 185
[25] Hilton O. o.π. σελ 185
[26] Klages L., L’ expression du caractère dans l’ écriture, Privat, Paris,    1990,σελ.217
[27] Στην ημερομηνία «9-11-3» εντοπίζεται υπερβολικός εντυπωσιακός γραφικός τρόμος σε σχέση με την υπόλοιπη γραφή του κειμένου και διαπιστώνεται προσποίηση παθολογικής χάραξης στην ημερομηνία «9-3-3» από διαφορετικό πρόσωπο.
[28] Buquet A., όπ.π., σελ. 7.
[29] Peugeot J., Lombard A., M. de Noblens, Manuel de Graphologie, Masson 1990, σελ. 12 επ.
[30] Harralson H.,Forensic Handrwriting Examination of Motor Disorders&Forgery,2008,σελ.8
[31] Buquet A,     L’experrtise Des Ecritures ,1991,σελ.  64.
[32] Harralson H,ο.π σελ.9
[33] Buquet A,    L’experrtise Des Ecritures , ο.π.,σελ.  64. Αναφέρεται ως  η σμίκρυνση των αιωρήσεων και ταλαντώσεων του γραφικού τρόμου, η σμίκρυνση των γραμμάτων και η δυσκολία σταθερών διαστάσεων
[34] Harralson H,ο.π σελ.10
[35] Αναφέρεται στην απεικόνιση της κίνησης του  μαστιγίου
[36] Ο όρος   αφορά στους πάσχοντες από αλκοολισμό και  σημαίνει το ξέσπασμα  έως και τα  όρια  παραφροσύνης
[37] Buquet A.,L’exrertise des écritures,1991,σεςλ.64
[38] Αφορά το ίδιο πρόσωπο που πάσχει από αλκοολισμό, λήφθηκε  προοδευτικά την ίδια χρονική στιγμή από το βιβλίο του O.Hilton,Scientific Examination of Questioned Documents,1993,σελ.178
[39] Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Διπλωματική Εργασία ,Επιμέλεια  Κων/νου Ταμβάκη ,Το έννομο αγαθό της πλαστογραφίας και η έννοια του εγγράφου, Συμβολή στην ερμηνεία του άρθρθου 216 Π.Κ,2009. σελ.18
[40] Διπλωματική Εργασία , o.π σελ.18
[41] Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Διπλωματική Εργασία ,Επιμέλεια Κων/νου Ταμβάκη, Το έννομο αγαθό της πλαστογραφίας και η έννοια του εγγράφου, Συμβολή στην ερμηνεία του άρθρου 216 Π.Κ σελ.18
[42] Hilton O. o.π. σελ 185
[43] Klages L.ο.π σελ.217
[44] Harralson H.Developments in Handwriting and Signature Identification in the Digital Age.2013,σελ.6 επ.

ΞΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.  Buquet A.,L’exrertise des écritures,PRESSES DU C.N.R.S,199.
2. Buquet.A.Les ćcritures des personnalitćs pathologiques ou criminelles,MASSON,Paris-Milan-Barcelone-Bonn-1994.
3. Buquet A ,Précis de Pthalogie Graphique ,Expansion Scientific Publications,1999.
4. Harralson H.Developments in Handwriting and Signature Identification in the Digital Age., ELSEVIER,AMSTERDAM-BOSTON-HEIDELBERG-LONDON-NEW YORK-OXFORD-PARIS-SAN DIEGO SAN FRANCISCO-SINGAPORE-SYDNEY-TOKYO, 2013.
5. Harralson H.,Forensic Handrwriting Examination of Motor Disorders&Forgery,2008.
6. Hilton.O Scientific Examination Of Question Documents, , Revised Edition ,CRC Press 1993.
7. Huber A.R. – Headrick A.M., Handwriting Identification: Facts and Fundamentals, CRC PRESS,Boca Raton-London-New York Washington,D,C,1999.
8. Klages, L’expression du caractère dans l’écriture, Privat, 1990.
9. Koppenhaver K.Forensic Documents Examination ,Principles and Practises, HUMANA PRESS, TOTOWA, NEW JERSEY,2010.
10. MORIN I-VIEL J.F, RARRORT DE NEUROLOGIE ,Les agraphies, MASSON,PARIS,1990.
11. Peugeot J., Lombard A., M. de Noblens, Manuel de Graphologie, Masson 1990
12. Serratrice G.-Habbib M.L’ ćcriture et Le cerveau,,Boca Raton,Ann Arbor-London-Tokyo,MASSON ,Paris-Milan-Barcelone-Bonn-1993.
13. Vels Augusto.L ćcriture réflète de la perssonalité,  EDITION MONT-BLANC,1966

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Κουράκης Ν., Εγκληματολογικοί Ορίζοντες, Α. Θεωρία και Πρακτική της Ποινικής Καταστολής, εκδόσεις Αντων. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή, 1991.
2. Μυλωνόπουλος Χρ. Τα εγκλήματα σχετικά με τα υπομνήματα , 2005.
3. Σπινέλλη Κ.Δ.  Σημειώσεις Εγκληματολογίας, χειμερινού εξαμήνου 1996-1997.
4. Ταμβάκη Κων/νου  Eπιμέλεια ,Διπλωματική Εργασία ,Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Επιμέλεια  ,Το έννομο αγαθό της πλαστογραφίας και η έννοια του εγγράφου, Συμβολή στην ερμηνεία του άρθρου 216 Π.Κ,2009