• ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021
  • ΣΤΗΛΕΣ
    • Editorial
    • Συνέντευξη
    • Μελέτες
    • Art & Crime
    • Notitiae Criminalis
    • Έγκλημα & Επιστήμες
    • Εκ των έσω
    • Νομοθεσία
    • Νομολογία
    • Με άποψη
    • Πορτραίτα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
  • ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
  • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
  • ΤΕΥΧΗ
    • ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
    • ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
The Art of Crime
The Art of Crime
  • ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021
  • ΣΤΗΛΕΣ
    • Editorial
    • Συνέντευξη
    • Μελέτες
    • Art & Crime
    • Notitiae Criminalis
    • Έγκλημα & Επιστήμες
    • Εκ των έσω
    • Νομοθεσία
    • Νομολογία
    • Με άποψη
    • Πορτραίτα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
  • ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
  • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
  • ΤΕΥΧΗ
    • ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
    • ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
  • The Art of Crime Mag

Απαντήσεις με άποψη

Graffiti - Έγκλημα ή Τέχνη;

Ραφαήλ Τσάκωνας

Μαΐ 2017

Print Friendly, PDF & EmailΕκτύπωση


 

Ιστορία

Το γκράφιτι με την σημερινή του μορφή εμφανίζεται στα τέλη του 1960 στην Φιλαδέλφεια των Η.Π.Α και συγκεκριμένα στις κοινότητες των Αφροαμερικανών όπου οι δράστες έγραφαν το όνομά τους στους τοίχους της πόλης. Νωρίτερα, μορφές γκράφιτι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν διάφορες τοιχογραφίες ή επιγραφές σε σπήλαια. Επίσης χρησιμοποιήθηκε από διάφορες συμμορίες για την χάραξη των συνόρων δράσης τους. Η κουλτούρα του γκράφιτι στη συνέχεια επεκτάθηκε σε περισσότερες πόλεις των ΗΠΑ απασχολώντας ταυτόχρονα και τον τύπο με εφημερίδες όπως η New York Times και περιοδικά όπως το New York Magazine να κάνουν αφιερώματα με συνεντεύξεις ατόμων που ασχολούνταν με αυτή την δραστηριότητα. Το 1980 το γκράφιτι κατέφθασε και στην Ευρώπη με πολλούς να ταξιδεύουν στην Αμερική προκειμένου να αποκτήσουν τεχνογνωσία και να συνομιλήσουν με έτερα άτομα από τον χώρο. Στην Ελλάδα το γκράφιτι εδραιώθηκε το 1990 με τα πρώτα  δημιουργήματα να πραγματοποιούνται σε συρμούς του ΗΣΑΠ, γεγονός που δίχασε την κοινή γνώμη και οδήγησε σε συλλήψεις, ακόμα και φυλακίσεις ατόμων. Με την αρχή του 21ου αιώνα το γκράφιτι έχει γίνει αποδεκτό από την κοινωνία  καθώς πλέον διοργανώνονται επίσημοι διαγωνισμοί ενώ και η πολιτεία παραχωρεί χώρους για την δημιουργία γκράφιτι.


Νομικό Πλαίσιο

Η εγχώρια έννομη τάξη δεν προβλέπει ξεχωριστό νόμο ο οποίος ποινικοποιεί το γκράφιτι.Η δημιουργία γκράφιτι τιμωρείται στο πλαίσιο των άρθρων 381-383 του ποινικού κώδικα σύμφωνα με τις διατάξεις για την φθορά ξένης ιδιοκτησίας.Μάλιστα,το άρθρο 383 Π.Κ προβλέπει ότι η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπάγγέλτως  χωρίς να απαιτείται έγκληση του παθόντος στις περιπτώσεις όπου η φθορά έγινε απρόκλητα, το πράγμα χρησιμεύει για κοινό όφελος ή η πράξη τελέστηκε από δύο ή περισσότερα άτομα.Το ίδιο προβλέπεται και εφόσον η φθορά αφορά αρχαιολογικό ή καλλιτεχνικό ή ιστορικό μνημείο ή αντικείμενο τοποθετημένο σε δημόσιο χώρο.Βέβαια εφόσον δοθεί σχετική άδεια από τον ιδιοκτήτη ή από την Αρμόδια  Αρχή το παράνομο της πράξης αίρεται και το γκράφιτι δεν τιμωρείται.


Κριτική

Από τα παραπάνω γίνεται εναργές ότι το γκράφιτι στην ελληνική έννομη τάξη είναι παράνομο.Μάλιστα τις περισσότερες φορές κατά την κοινή πρακτική των δημιουργών αποτελεί διακεκριμένη περίπτωση φθοράς αφού κατά κύριο λόγο πραγματοποιείται από δύο ή παραπάνω άτομα που έχουν συνθέσει ομάδα για να δημιουργούν γκράφιτι ενώ τα δημιουργήματα τους «κοσμούν» πολλές φορές τρένα, λεωφορεία, δημόσιους χώρους και δημόσια κτίρια.Αναμφισβήτητα το γκράφιτι αποτελεί μια κοινωνική πραγματικότητα με πολλούς οπαδούς στην Ελλάδα.Δεν χρειάζεται παρά μια παρατήρηση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας για να πειστεί κανείς.

Ωστόσο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το γκράφιτι τέχνη; Δεν υπάρχει κάποιος πειστικός λόγος για να μας οδηγήσει στην απόρριψη του γκράφιτι ως μορφή τέχνης.Πολλοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούν σπρέι επάνω σε καμβά ή αλλού για να δημιουργήσουν ένα καλλιτέχνημα.Θα ήταν παράδοξο να χαρακτηρίσουμε ως τέχνη ένα δημιούργημα το οποίο αποτυπώνεται επάνω σε έναν καμβά αλλά να μην παραδεχτούμε ως τέχνη το ίδιο ακριβώς έργο που αποτυπώνεται αντί σε καμβά σ’ έναν τοίχο ή σ’ ένα βαγόνι τρένου.Το παράνομο πολλές φορές της πράξης δεν αίρει τον χαρακτηρισμό του ως τέχνη.

Είναι το γκράφιτι έγκλημα;Όπως είδαμε παραπάνω όταν το γκράφιτι δεν πραγματοποιείται με τις προϋποθέσεις του νόμου αποτελεί αδίκημα.Άλλωστε θα ήταν επικίνδυνο να υπάρξει ασυδοσία και ο καθένας να μπορούσε να δημιουργεί γκράφιτι οπουδήποτε ήθελε χωρίς αυτό να έχει ανάλογες συνέπειες.Θα ήταν απαράδεκτο να έμενε ατιμώρητος όποιος ζωγράφιζε ιστορικά μνημεία, ναούς, αγάλματα κτλ.Θα ήταν κοινωνικά άδικο να ξοδεύουν το κράτος και οι ιδιώτες μεγάλα χρηματικά ποσά για τον καθαρισμό των χώρων που τους ανήκουν και φιλοξενούν χωρίς την θέληση τους την έμπνευση κάποιου αγνώστου.

Συνθέτοντας τα παραπάνω,το γκράφιτι αποτελεί ταυτόχρονα μορφή τέχνης αλλά και έγκλημα.Σημαντικό είναι να βρεθεί το όριο μεταξύ αυτών των δύο ώστε το γκράφιτι να αποτελέσει μια μορφή τέχνης που δεν βανδαλίζει αλλά προάγει τις αξίες της τέχνης.Η δημιουργία γκράφιτι αποτελεί μια πραγματικότητα που η έννομη τάξη με την ποινικοποίηση του δεν μπορεί να περιορίσει.Άλλωστε το γκράφιτι αποτελεί μια μορφή αντίδρασης στην κοινωνική καταπίεση κι ένα διέξοδο για τους δημιουργούς του.

Η πολιτεία,με την πλήρη απαγόρευση του δεν έχει καταφέρει να το εξαλείψει αλλά αντίθετα είναι ο λόγος που υπάρχουν γκράφιτι σε ιστορικά κτίρια και ιστορικές περιοχές που δεν συνάδουν με το κοινό περί ωραίου αίσθημα.Θεωρώ ότι εάν η πολιτεία παρείχε περισσότερους χώρους,ιδίως σε εγκαταλελειμένα κτίρια και πολυκατοικίες,οι καλλιτέχνες θα είχαν χώρο να εκφραστούν και δεν θα δημιουργούσαν οπουδήποτε πιστεύουν ότι δεν θα διωχθούν.Βλέπουμε αρκετές από τις παρακάτω φωτογραφίες γκράφιτι να τοποθετούνται πέριξ ιστορικών χώρων της Αθήνας και να προκαλούν το κοινό αίσθημα αλλά και δυσμενή σχόλια για την ικανότητα του κράτους να διατηρήσει το ιστορικό κέντρο καθαρό.Από την άλλη,βλέπουμε φωτογραφίες σε εγκαταλελειμένα κτίρια, φθαρμένους τοίχους, ρολά καταστημάτων, μουντούς τοίχους όπου το γκράφιτι μοιάζει να τους δίνει ζωή. Να αναζωογονεί τον χώρο και να του προσδίδει χρώμα.Μέρη που άλλωτε θα προσπερνούσες αδιάφορα τώρα στέκεσαι , τα κοιτάς και θαυμάζεις τα δημιουργήματα που υπάρχουν σε αυτούς,προβληματίζεσαι με τα μηνύματα που περνούν.

Συμπερασματικά,το γκράφιτι πρέπει να διέπεται από κανόνες.Ασύδοτη δημιουργία δεν μπορεί να επιτραπεί.Επίσης πλήρης απαγόρευση ισοδυναμεί με καταπίεση και φίμωση μιας μορφής τέχνης. Σημαντικό ρόλο κατά την γνώμη μου έχει η παιδεία των δημιουργών.Η κουλτούρα του γκράφιτι δεν διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία ώστε να διαμορφώνεται από μικρή ηλικία η πεποίθηση ότι το γκράφιτι αποτελεί μια μορφή τέχνης που πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό και δεν αποτελεί πια δραστηριότητα μόνο για αποκλίνοντα άτομα όπως όταν πρωτοεμφανίστηκε.

Facebook Twitter Google+ LinkedIn
Next article Ανάλυση σκηνής εγκλήματος:
Υπόθεση Kristi Anne Abrahams
Previous article Graffiti - Έγκλημα ή Τέχνη;

Σχετικά άρθρα

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;
Νοέμβριος 2021

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;
Νοέμβριος 2021

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;
Νοέμβριος 2021

Ποια η θέση σας σχετικά με τη συζήτηση περί ειδεχθών εγκλημάτων και την ενδεχόμενη αυστηροποίηση της ποινικής τους αντιμετώπισης;

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα <br/>πρόληψης και αντιμετώπισης της διάδοσης <br/>του κορωνοϊού στα σωφρονιστικά καταστήματα <br/>της χώρας;
Μαΐ 2021

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα
πρόληψης και αντιμετώπισης της διάδοσης
του κορωνοϊού στα σωφρονιστικά καταστήματα
της χώρας;

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα <br/>πρόληψης και αντιμετώπισης της διάδοσης <br/>του κορωνοϊού στα σωφρονιστικά καταστήματα <br/>της χώρας;
Μαΐ 2021

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα
πρόληψης και αντιμετώπισης της διάδοσης
του κορωνοϊού στα σωφρονιστικά καταστήματα
της χώρας;

Πως αξιολογείτε το ελληνικό νομικό πλαίσιο ποινικής <br/>προστασίας των ζώων; Ποιό το προστατευόμενο <br/>έννομο αγαθό και ποιοί οι φορείς του;
Νοέμβριος 2020

Πως αξιολογείτε το ελληνικό νομικό πλαίσιο ποινικής
προστασίας των ζώων; Ποιό το προστατευόμενο
έννομο αγαθό και ποιοί οι φορείς του;

Πως αξιολογείτε το ελληνικό νομικό πλαίσιο ποινικής <br/>προστασίας των ζώων; Ποιό το προστατευόμενο <br/>έννομο αγαθό και ποιοί οι φορείς του;
Νοέμβριος 2020

Πως αξιολογείτε το ελληνικό νομικό πλαίσιο ποινικής
προστασίας των ζώων; Ποιό το προστατευόμενο
έννομο αγαθό και ποιοί οι φορείς του;

Πώς αξιολογείτε τις διατάξεις περί <br>του βιασμού στο νέο ποινικό κώδικα,<br>μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του;
Μαΐ 2020

Πώς αξιολογείτε τις διατάξεις περί
του βιασμού στο νέο ποινικό κώδικα,
μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του;

Πώς αξιολογείτε τις διατάξεις περί <br>του βιασμού στο νέο ποινικό κώδικα,<br>μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του;
Μαΐ 2020

Πώς αξιολογείτε τις διατάξεις περί
του βιασμού στο νέο ποινικό κώδικα,
μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του;

Ο νέος Ποινικός Κώδικας: <br/>Διατάξεις που σας κάνουν θετική <br/>ή και αρνητική εντύπωση
Νοέμβριος 2019

Ο νέος Ποινικός Κώδικας:
Διατάξεις που σας κάνουν θετική
ή και αρνητική εντύπωση

Πρόσληψη στο Δημόσιο με πλαστά πιστοποιητικά: Ζητήματα αναλογικότητας και επιλεκτικής επιβολής ποινών
Μαΐ 2019

Πρόσληψη στο Δημόσιο με πλαστά πιστοποιητικά: Ζητήματα αναλογικότητας και επιλεκτικής επιβολής ποινών

Πρόσληψη στο Δημόσιο με πλαστά πιστοποιητικά: ζητήματα αναλογικότητας και επιλεκτικής επιβολής ποινών
Μαΐ 2019

Πρόσληψη στο Δημόσιο με πλαστά πιστοποιητικά: ζητήματα αναλογικότητας και επιλεκτικής επιβολής ποινών

Fake news: Η δική «μας» και η δική «τους» πραγματικότητα – Μόδα, πολιτική συμπεριφορά ή αξιόποινη πράξη;
Νοέμβριος 2018

Fake news: Η δική «μας» και η δική «τους» πραγματικότητα – Μόδα, πολιτική συμπεριφορά ή αξιόποινη πράξη;

Fake news: Η δική «μας» και η δική «τους» πραγματικότητα – Μόδα, πολιτική συμπεριφορά ή αξιόποινη πράξη;
Νοέμβριος 2018

Fake news: Η δική «μας» και η δική «τους» πραγματικότητα – Μόδα, πολιτική συμπεριφορά ή αξιόποινη πράξη;

Άδειες Κρατουμένων: Όροι και προϋποθέσεις
Μαΐ 2018

Άδειες Κρατουμένων: Όροι και προϋποθέσεις

Νewsletter

  • Professor Nicola Lacey in conversation
    with Zelia Gallo and Manolis Melissaris
  • Nicola Lacey is School Professor of Law, Gender and Social Policy at the London School […]

  • Νοέμβριος 2021 | Συνέντευξη
  • Είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα η νέα ρύθμιση
    για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων;
  • του Νίκου Παπασπύρου
  • 1. Το ζήτημα Με το άρθρο 36 του ν. 4855/2021 τροποποιήθηκε το αδίκημα της διασποράς […]

  • Νοέμβριος 2021 | Μελέτες
  • Η σχεδία της Μέδουσας
  • του Στέφανου Δασκαλάκη
  • 1. Τεοντόρ Ζερικώ, «Σχεδία της Μέδουσας», 1791-1824, 491 x 716 cm, Μουσείο του Λούβρου   Η […]

  • Νοέμβριος 2021 | Art & Crime
  • Tα προγράμματα του K.K. Kορυδαλλού μέσα
    από την αφήγηση δύο πρώην κρατουμένων
  • Επιμέλεια: Ελένη Τσουνάκου-Ρουσιά
  • Ν.Σ., Χωρίς τίτλο   «Σ’ αυτόν τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται […]

  • Νοέμβριος 2021 | Εκ των έσω
  • Σπύρος Βλαχόπουλος, «Χτίζοντας το πολίτευμα.
    Η πολιτειακή ταυτότητα της αρχιτεκτονικής»
  • της Βασιλικής Χρήστου
  • Τ ο νέο βιβλίο του Καθηγητή Σπύρου Βλαχόπουλου φέρει τον ευρηματικό και παραστατικό τίτλο «Χτίζοντας […]

  • Νοέμβριος 2021 | Βιβλιοπαρουσίαση
  • Το φαινόμενο της «ατιμωρησίας»: εννοιολόγηση, αίτια
    και σύγχρονες εκδηλώσεις του στην Ελλάδα
  • του Αθανασίου Χουλιάρα
  • Ι. Εισαγωγικά Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται ολοένα και συχνότερη χρήση της έννοιας της «ατιμωρησίας», κυρίως […]

  • Νοέμβριος 2021 | Μελέτες
  • Η ευρωπαϊκή ιθαγένεια ως κώλυμα
    έκδοσης σε τρίτα κράτη
    Σκέψεις με αφορμή την απόφαση
    του ΔΕΕ επί της υπόθεσης ΒΥ (C-398/19)*
  • του Νικολάου Κουκλουμπέρη
  • Ι. Εισαγωγή Το ζήτημα της έκδοσης ευρωπαίων πολιτών από κράτη μέλη της ΕΕ σε τρίτα, […]

© The Art of Crime 2006-2021. All rights reserved.
Produced by The Art of Crime